KI maak dit makliker

Navorsers van die Universiteit Stellenbosch (US) speel tans ’n leidende rol in ’n wêreldwye proefneming wat die gebruik van kunsmatige intelligensie (KI) ondersoek om die diagnose van tuberkulose (TB) te verbeter.Die projek het ten doel om ’n algoritme te ontwikkel en te toets wat gesondheidspraktisyns by primêresorg-geriewe in staat sal stel om vermoedelike TB-gevalle op te spoor deur ’n draagbare ultraklanktoestel en ’n slimfoon te gebruik.“TB is steeds die wêreld se dodelikste aansteeklike siekte, maar die diagnose daarvan skiet ver te kort,” verduidelik prof. Grant Theron, professor in kliniese mikobakteriologie en epidemiologie aan die US en koördineerder van die proefneming. “’n Groot uitdaging is dat ons dikwels die verkeerde mense op die verkeerde tyd toets. Baie pasiënte ondergaan onnodige toetse, terwyl ander wat dit dringend nodig het, nooit behoorlike siftingstoetse ondergaan nie. Daar is ’n dringende behoefte aan toeganklike, bekostigbare en skaalbare diagnostiese instrumente vir TB-sifting.”Die projek, genaamd “Rekenaargesteunde diagnose met longultraklank vir gemeenskapsgebaseerde pulmonêre tuberkulose-sifting in Benin, Mali en Suid-Afrika” (CAD LUS4TB), behels ’n konsortium van tien gesondheids- en navorsingsinstellings oraloor Afrika en Europa. Die Europese Unie se Global Health EDCTP3 Joint Undertakings het finansiering van 10 miljoen euro (meer as R200 miljoen) vir die projek verskaf.Die studie sal 3 000 volwasse pasiënte betrek om ultraklank-geleide TB-herkenning met behulp van KI in TB-sifting en -bestuur te ondersoek. Die doel is om toegang tot TB-sifting te verbeter wat TB by simptomatiese volwasse pasiënte op primêregesondheidsorgvlak kan uitsluit.“Versorgingspunt-longultraklank maak gebruik van draagbare beeldingstoestelle wat afwykings in die liggaam kan opspoor, insluitend dié wat kenmerkend van TB is,” verduidelik Theron. “Hierdie tegnologie was voorheen beperk omdat gespesialiseerde kundigheid nodig was om beelde te interpreteer. KI bied egter nou ongekende geleenthede om beeldklassifikasie te outomatiseer, wat gesondheidspraktisyns met die minimum opleiding in staat sal stel om vinnig en maklik te bepaal watter pasiënte verdere toetse benodig. “CAD LUS4TB is dus ’n broodnodige, monstervrye diagnostiese toets wat in die stryd teen TB gebruik kan word.”Die US sal ook die masjienleeralgoritmes in samewerking met Europese vennote en met die betrokkenheid van prof. Thomas Niesler se Digitale Seinverwerkingsgroep in die US se Fakulteit Ingenieurswese ontwikkel en verifieer. Die nuwe algoritme sal deur navorsers ontwikkel word om versoenbaar te wees met draagbare ultraklanktoestelle wat aan slimfone gekoppel kan word. Die tegnologie sal outomaties ultraklankbeelde vir TB-aanwysers assesseer en sal in ’n gebruikersvriendelike mobiele toepassing vir wydverspreide ontplooiing verpak word.Die projek begin op 1 September 2025 onder die medeleierskap van dr. Veronique Suttels van die Laboratorium vir Intelligente Globale Gesondheid en Humanitêre Tegnologieë by die Switserse Federale Tegnologie-instituut van Lausanne, asook prof. Ablo Prudence Wachinou van die Nasionale Onderrigsentrum vir Pneumologie en Tuberkulose in Benin.Die CAD LUS4TB-konsortium fokus op die generering van bevolkingspesifieke bewyse en doen voorspraak vir die integrasie van rekenaargesteunde diagnose (CAD) met behulp van KI om die implementering van long-ultraklank in gesondheidsorgbeleide te ondersteun. – henriette@republikein.com.naBLOKKIE* ’n Totaal van 1,25 miljoen mense is in 2023 aan tuberkulose (TB) dood. Dit sluit 161 000 mense met MIV in. Wêreldwyd het TB waarskynlik teruggekeer as die wêreld se grootste oorsaak van sterfte weens ’n enkele aansteeklike agent, ná drie jaar waarin dit deur die koronavirussiekte (Covid-19) vervang is. Dit was ook die grootste oorsaak van sterftes onder mense met MIV en ’n belangrike oorsaak van sterftes wat verband hou met antimikrobiese weerstand.* In 2023 het na raming 10,8 miljoen mense wêreldwyd siek met TB geword, insluitend 6 miljoen mans, 3,6 miljoen vroue en 1,3 miljoen kinders. TB is teenwoordig in alle lande en ouderdomsgroepe. TB is geneesbaar en voorkombaar.* Multimiddelweerstandige TB (MDR-TB) bly ’n openbare gesondheidskrisis en ’n bedreiging vir gesondheidsveiligheid. Slegs sowat twee uit vyf mense met middelweerstandige TB het in 2023 behandeling ontvang.* Wêreldwye pogings om TB te bekamp, het sedert die jaar 2000 na raming 79 miljoen lewens gered.* US$22 miljard word jaarliks benodig vir die voorkoming, diagnose, behandeling en versorging van TB om die globale teiken teen 2027 te bereik wat tydens die hoëvlakvergadering van die Verenigde Nasies (VN) oor TB in 2023 ooreengekom is.* Om die TB-pandemie teen 2030 te beëindig, is een van die gesondheidsdoelwitte van die VN se Volhoubare Ontwikkelingsdoelwitte (SDG’s).* TB raak meestal volwassenes in hul mees produktiewe jare, maar alle ouderdomsgroepe loop die risiko om die siekte op te doen. * Meer as 80% van gevalle en sterftes kom in lae- en middelinkomstelande voor. * TB kom in elke deel van die wêreld voor. * In 2023 het die grootste aantal nuwe TB-gevalle in die Wêreldgesondheidsorganisasie (WHO) se Suidoos-Asiëstreek voorgekom, gevolg deur die Afrikastreek met 45% en die Wes-Pasifiese streek met 17%.* Sowat 87% van nuwe TB-gevalle kom in die 30 lande voor wat ’n hoë las van TB ervaar, met meer as tweederdes van die globale totaal in Bangladesj, China, die Demokratiese Republiek die Kongo, Indië, Indonesië, Nigerië, Pakistan en die Filippyne.* Wêreldwyd word sowat 50% van mense vir TB behandel en hul huishoudings staar totale koste (direkte mediese uitgawes, nie-mediese uitgawes en indirekte koste soos die verlies aan inkomste) in die gesig wat katastrofies en meer as 20% van hul totale huishoudelike inkomste uitmaak. * Mense met verswakte immuunstelsels soos diegene wat met MIV leef, wanvoeding of diabetes, of mense wat tabak gebruik, het ’n hoër risiko om TB op te doen. * Wêreldwyd was daar in 2023 ’n beraamde 0,96 miljoen nuwe TB-gevalle wat toegeskryf is aan wanvoeding, 0,75 miljoen aan alkoholmisbruik, 0,70 miljoen aan rook, 0,61 miljoen aan MIV-infektering en 0,38 miljoen aan diabetes. * Die WHO se Afrikastreek het die hoogste las van MIV-verwante TB. In 2023 was net 56% van TB-pasiënte wat met MIV saamleef, op antiretrovirale behandeling.

KI maak dit makliker

Kommentaar

Republikein 2025-07-04

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

KI maak dit makliker

Kommentaar

Republikein 2025-07-04

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

MELD AAN

Advertensie