No Image Caption

Onderwys – Skorsing en suspendering van leerders

Ek raak by die dag meer daarvan oortuig dat ons skoolhoofde en onderwysers nie goed onderlê is in die onderwysreg nie.

Dit val vreemd op, in die lig daarvan dat die oorgrote meerderheid van hulle geskik gekwalifiseerd vir die poste is waarin hulle hul tans bevind.

Volgens die statistieke van 2022 beskik 94% van onderwysers oor ’n professionele kwalifikasie met meer as twee jaar se tersiêre opleiding. My streek ||Kharas is net so goed daaraan toe; 91,5% beskik oor sodanige kwalifikasie. Baie van hulle moet nog vaardighede deur ervaring ontwikkel, maar hulle moet tog oor kennis en insigte wat hulle tydens opleiding opgedoen het, beskik. So, tussen 11:30 en 12:00 op Dinsdag 2 September loop ek twee groepe leerders van plaaslike skole voor die Spar-winkel in Keetmanshoop raak. Hulle was nog in skooluniform. Een groep (twee seuns) is van ’n laerskool en die ander (vier dogters) in die hoërskool.

Nuuskierig soos ek is, wou ek van hulle weet waarom hulle nie in die skool is nie. Die laerskoolleerders het te vertel dat hulle huis toe gestuur is vanweë een of ander gedragsprobleem. Die hoërskool het ’n probleem gehad met die haarstyle van drie van die dogters en met die skoene van een. Elk van hierdie dogters het darem ’n briefie gehad wat aan die ouers oorhandig moes word. Die ouers is veronderstel om Woensdag (3 September) hul opwagting by die skole te maak.

Nou, waarom my verbasing en verontwaardiging? Elke skoolhoof moet tog bekend wees met die bepalings rakende skorsing en suspendering soos opgeneem in die onderwyswet. Natuurlik moet hierdie twee bepalings saamgelees word met Artikel 20 van die Grondwet wat elke kind se toegang tot skool waarborg.

In terme van die onderwyswet, wat gerugsteun word deur die grondwetlike opdrag, het geen skoolhoof die reg om ’n leerder te skors nie. Die skoolhoof beskik egter oor beperkte bevoegdheid om ’n leerder te suspendeer.

Die leerders hierbo genoem is duidelik gesuspendeer, al is dit net vir ’n gedeelte van die skooldag. ’n Skoolhoof mag ’n leerder suspendeer met dien verstande dat dit ’n ernstige oortreding is en met die intensie om ’n dissiplinêre verhoor binne 20 dae vanaf die datum van suspendering te belê.

Die doel van die suspendering is om die oortreder van die skoolperseel te verwyder uit vrees dat hy/sy ’n gevaar vir ander leerders of onderwysers inhou of dat hy/sy die goeie orde by die skool sal versteur en onderrig en leer onmoontlik sal maak. Indien dit nodig is, kan die polisie ingeroep word om sodanige oortreder te verwyder.

Die oortreder moet dan formeel in die teenwoordigheid van sy/haar ouers by die dissiplinêre verhoor aangekla word. Indien die oortreder skuldig bevind word, en die komitee besluit op skorsing, dan moet die formele aanbeveling, met al die nodige stukke, onverwyld aan die streekdirekteur besorg word.

Dis my mening dat die streekdirekteur nie die bevoegdheid het om die aanbeveling van die skoolraad om te keer, af te keer of terug te hou nie. Die toelating en uitsetting van leerders is ’n ernstige saak en die grondwetlike reg van kinders mag nie geskend word nie. Dit spreek dus sonder mond dat dit verpligtend vir die streekdirekteur is om hom te vergewis van al die feite en dat die skoolhoof en die skoolraad al die voorskrifte van die onderwysreg nagekom het. Omdat dit so belangrik is om die kind eerder in die skool te hou, het die ouer die reg om nadat die uitvoerende direkteur die beslissing van die skoolraad bekragtig het, ’n appèl tot die uitvoerende direkteur of die minister te rig.

Soos hierbo gesê is ons skoolhoofde en onderwysers nie goed ingelig oor die grondwetlike regte van kinders en die bepalings van die onderwysreg nie. Daar rus ’n plig, veral op die streekdirekteure, om seker te maak dat hierdie leemte gevul word. Wanneer dit by die reg kom, en veral die regte van kinders, mag ons nie onkunde pleit nie; hoe sê hulle “ignorance of the law is no excuse”.

[email protected]

Kommentaar

Republikein 2025-09-04

Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer