No Image Caption

Leierskap vir leke – Vyf foute van volgelinge

“Ek is wie ek is vandag oor die besluite wat ek gister geneem het.” – Eleanor Roosevelt, skrywer, aktivis en hervormer



In ’n vorige rubriek het ek leierskap as ’n spanpoging beskryf, soos die sye van papier en die punte van ’n tou. Dis in hierdie afhanklikheid waar die onus vir sukses, nie net op die leier, maar ook op die volgelinge rus. En soos leiers, maak navolgers ook foute. (Per slot van rekening is volmaakte wesens nie aards nie).

Vyf foute van navolgers, veral binne die werksopset, is om:

– Nie verantwoordelikheid te neem nie. Volgelinge wat sit en wag vir instruksies, sonder om inisiatief te neem, is droë hout, net goed vir ’n braaivleisvuur. Dieselfde kan gesê word van volgelinge wat wag vir dinge om te gebeur – wag vir bevordering, wag vir verhogings, wag vir opleiding. Volgelinge wat nie self verantwoordelikheid vir hul groei en ontwikkeling neem nie, sal wag tot die see suiker word.

– Nie leiers aanspreeklik te hou nie. Volgelinge wat blindelings volg, sonder om leiers te bevraagteken, is soos beeste wat eenspoorpaadjies deurtrap. Leiers het die verantwoordelikheid om besluite te neem wat positiewe groei in die organisasie en die breë gemeenskap bewerkstellig. Volgelinge het die verantwoordelikheid om toe te sien dat leiers dit doen. Leiers moet verantwoordbaar gehou word vir hul gedrag en besluite.

– Nie hul menings te lug nie. Volgelinge wat stilbly – in vergaderings, in gesprekke en wanneer onreg waargeneem word, raak deel van die probleem. Hulle sê “om stil te bly, is om in te stem”. Goeie volgelinge lug hul menings, selfs sou dit ongewild wees. In dieselfde asem, gebruik volgelinge elke geleentheid om te leer, wat beteken hulle vra ook vrae wat hul insig verbreed en hulle help om te groei.

– Nie aan te pas nie. Aanpasbaarheid is die enkele vaardigheid waarsonder vandag se volgelinge nie kan klaarkom nie. Gemaksones is gerieflike rusoorde waar groei gedwarsboom word – kopspasies sonder inspanning of ongerief. Dikwels staan volgelinge veranderinge hardnekkig teë, met uitgedunde verskonings wat in selfgeregtigheid toegedraai is. Verandering is selde eenvoudig, maar dis ’n gegewe in ’n wêreld waar diversiteit, tegnologie en toegang tot kennis daagliks meer kritiek raak. Volgelinge wat by verandering aanpas, verander self in positiewe maniere wat hulle tot hoër hoogtes dryf.

– Nie die leier as ’n persoon aan te sien nie. Leiers kry normaalweg eindelose kritiek – besluit hulle op blou, word hulle gekritiseer omdat dit nie ligblou, seeblou of donkerblou was nie. Om leiers te kritiseer, is maklik – totdat mens self in hul skoene moet stap. Navolgers kan leiers met sagter oë beskou en verstaan dat goeie leierskap, die belange van die navolgers en die uitkomste van die projek of organisasie, alles ’n fyn en ongemaklike balanseertoertjie vereis.

Leiers staan dalk in die kollig, maar volgelinge sorg dat die ligte werk rondgeskuif word en die krag betaal is. Dis hulle wat strategie lewe gee en verhoed dat ’n welbeplande opvoering nie in ’n sirkus ontaard nie. Volgelinge moet hul mag gebruik om hulself, die span, die leier én die organisasie op te hef. Hulle dag-van-môre berus op hul besluite vandág.



* Annemarie Schullenbach is ’n navorsings-, besigheids- en bemarkingskonsultant met ’n meestersgraad in besigheidsleierskap en veranderingsbestuur van die Namibië Universiteit vir Wetenskap en Tegnologie. Sy het meer as 20 jaar se professionele ondervinding in die private en openbare sektor, in leierskap, strategie en navorsingsbepaalde belangstellingsvelde.

[email protected]



* Beste lesers, keuring vir die publikasie van WhatsApp, briewe en alle ander lesersbydraes berus by Republikein. Klagtes oor die diens van private besighede word eers aan die onderneming vir reaksie voorgelê. Die menings van ons lesers en rubriekskrywers verteenwoordig nie noodwendig die standpunt van Republikein nie. Republikein is ’n lid van die Redakteursforum van Namibië (EFN) en onderskryf die etiese kode vir die Namibiese media soos toegepas deur die media-ombudsman.

Kommentaar

Republikein 2025-11-27

Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer