Briewe uit die binneland – Het ek gedroom?

Liewe Genoot, het jy al gedroom asof dit die werklikheid is en in jou droom is jy besig om ’n probleem op te los? Ek het al.Ek onthou toe ek matriek geskryf en geswot het vir die finale wiskunde-eksamen, het ek een aand net voor slaaptyd met ’n probleem geworstel. Watter soort som dit was, kan ek nie onthou nie. Maar dit was ’n som wat in stappe gewerk en oor twee A4-folio’s gestrek het. Ek was moedeloos, het my werkboek toegeklap, in die bed geval en die bedlig afgeknip. Gatvol en met oë betraand. Toe begin ek droom en werk in my droom die som stap vir stap uit. Ek word wakker, spring op, maak die boek oop en skryf lat die biesies bewe. Siedaar, die probleem is uitgewerk en opgelos! En ek het dankie gesê. Later jare toe ek aan Unam klasgee, het ek ook so in my drome studiegidse geskryf. Die geval wat ek onthou was nogal simbolies van aard: in my droom plant ek petunias in vier rye. In die binneste twee rye het pers petunias gepryk en die twee buitenste rye was rooi – die patroonskema van die omarmde rym in poësie: abba. Toe ek ná die droom wakker word, was ek so verras (en ’n bietjie verward) en het buitentoe gegaan en met die flits in die pikdonker nag tuin se kant toe gemik. Met groot dankbaarheid merk ek dat die petuniatjies wat ek die vorige week geplant het, nog steeds net so lekker deurmekaar staan. Terugskouend: sou dit kon wees dat, toe ek wakker word uit my droom, ek vir ’n oomblik aan die werklikheid getwyfel het, dat ek – heeltemal teen my aard – petunias in rye rooi, pers, pers, rooi geplant het?Is die aktiwiteit van slaap meer as net rus vir die liggaam? Of bied dit toegang tot dimensies waar die wette van die fisiese wêreld my nie beperk nie? Genoot, het jy ook al in jou drome gevlieg soos ek? Net so ’n meter bokant die grond tussen mense deur. (Hoër wil ek nie want dan word ek bang, en ek vlieg in my drome daarom aspris laag.) In die wakker werklikheid is vlieg eksklusief vir voëls en vliegtuie, maar in ons drome is dit binne ons bereik? Ek lees toe ’n bietjie daaroor, maar wil ook nie te veel aandag daaraan gee nie, want ek voel reeds so mal soos ’n haas. Maar ek lees toe oor die verbasingswekkende ervaringe waar drome in die loop van die geskiedenis as inspirasiebronne vir wetenskaplike uitvindsels en artistieke skeppings gedien het. Friedrich Kekulé het byvoorbeeld die samestelling van benseen (benzene) ontdek toe hy gedroom het van ’n slang wat sy eie stert vasbyt, wat aan hom die sikliese vorming van die molekule openbaar het. Ene Dmitri Mendeleev het die periodieke tabel saamgestel nadat hy in ’n droom gevisualiseer het hoe die verskillende elemente georganiseer word op grond van hul eienskappe. Blykbaar is die Ierse skrywer, James Joyce se grensverleggende Ulysses ook deur drome geïnspireer. Ek lees dat Paul McCartney die wysie van sy wêreldbekende lied “Yesterday” uitgedroom het. Drome het in die geskiedenis ook al as waarskuwings gedien, hoewel die ontvangers nie genoeg ag daarop geslaan het om dit te vermy nie. Abraham Lincoln het byvoorbeeld gedroom oor sy dood enkele dae voordat hy vermoor is en voordat die Titanic in 1912 gesink het, het verskillende passasiers gedroom dat hulle skipbreukelinge is. In Engels word gepraat van “lucid dreaming”. Met my bietjie leeskennis daarvan sou ek dit vertaal as helder droom. Jy droom, maar jy is bewus van die feit dat jy droom. Die voor-frontale pole korteks van die brein vertoon dan unieke aktiwiteitspatrone wat klaarblyklik toegang het tot dinge wat verder gaan as slegs herinneringe. En ek verstaan dat as gevolg hiervan, ons ’n kykie kan kry op sekere realiteite wat ons tot op hierdie stadium nog nie ten volle begryp nie. Liewe Genoot, daar is méér as wat die oog kan sien. – beukemuir@gmail.com* Rubrieke, meningstukke, briewe en SMS’e deur lesers en meningvormers weerspieël nie noodwendig die siening van Republikein of Network Media Hub (NMH) nie. As mediahuis onderskryf NMH die etiese kode vir Namibiese media, soos toegepas deur die Media-ombudsman.

Briewe uit die binneland – Het ek gedroom?

Kommentaar

Republikein 2025-09-18

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Briewe uit die binneland – Het ek gedroom?

Kommentaar

Republikein 2025-09-18

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

MELD AAN

Advertensie