Ngurare swaai nou die septer
Bestuur van SOE's direk onder eerste minister se toesig
Eerste minister Elijah Ngurare sal nou ongekende gesag oor Namibië se staatsondernemings (SOE’s) uitoefen, ná die die wysigingswetsontwerp vir die bestuur van staatsondernemings vandeesweek in die parlement ingedien is.
Die wetsontwerp organiseer die bevoegdhede en pligte van elke relevante portefeuljeminister, insluitend die verteenwoordiging van die staat se eienaarskapsbelang in entiteite onder hul ministeries, die aanstelling en verwydering van raadslede, die verskaffing van strategiese rigting, die goedkeuring van SOE’s se planne, begrotings, bestuurs- en prestasieooreenkomste en die voorlegging van jaarverslae aan die Nasionale Vergadering.
Daarbenewens plaas dit die bestuur van SOE’s direk onder Ngurare wat hom bemagtig om in te gryp en leierskap te laat geld in gevalle van bestuurs- of leierskapskrisisse.
Die onlangse ontbinding van die land se SOE’s-ministerie het reeds 'n skaduwee van onsekerheid gewerp oor die toekoms van die bestuur, nakoming en prestasiebestuur van SOE’s. President Netumbo Nandi-Ndaitwah se administrasie het die ministerie in Maart ontbind en sy funksies na individuele lynministeries oorgedra in 'n groot verskuiwing in die land se SOE-toesigstruktuur.
Ten spyte van die institusionele omwenteling, bly die wetlike ruggraat van staatsondernemingsbestuur, die Wet op Staatsondernemingbestuur (Pega) van 2019, van krag. Die wet reguleer steeds bestuur, prestasie en verantwoordbaarheid. Vir kommersiële SOE’s en staatsbeheerde maatskappye sal aandeelhouersbevoegdhede, soos die aanstelling en verwydering van ouditeure, goedkeuring van groot transaksies en kapitaalstruktuurveranderinge, dividendverklarings en wesenlike batetransaksies, by die minister van finansies berus.
Ngurare sal ook die gesag hê om riglyne uit te reik oor gemeenskaplike korporatiewe bestuurstandaarde, insluitend die vergoeding van raadslede en senior bestuurders, wat sy sentrale rol in die bevordering van gesonde bestuur, gelykheid en eenvormigheid in alle SOE’s versterk.
Verder sal die goedkeuring van dividendbeleid nou onder die finansminister val, ná oorlegpleging en ondersoek deur die eerste minister en relevante lynministers. Indien meningsverskille ontstaan, kan die finansminister dividendbetalings skriftelik gelas, wat fiskale rentmeesterskap met ministeriële insette balanseer.
Ander gevolglike opdaterings sluit in bepalings vir vertroulikheid, beleggingsbeleidskonsultasies, tydelike nood-aanstellings van direksies en ander administratiewe belynings om deurlopendheid en konsekwentheid onder die nuwe bestuursargitektuur te verseker.
Ngurare het die wetsontwerp vir die tweede lesing ter tafel gelê en gesê die wysigings is daarop gemik om Namibië se staatsondernemingsbestuur te hervorm "om drie primêre redes: Die verduideliking van toegekende magte, die belyning van aandeelhouer- en beleidstoesigrolle en die verbetering van doeltreffendheid en aanspreeklikheid".
SPESIFIEKE ROLLE
Volgens hom dra die wetsontwerp spesifieke funksies van die minister van SOE’s na die eerste minister oor, wat hom in staat stel om stelselwye en algehele rentmeesterskap as hoof van administrasie en regeringsake in die parlement uit te oefen.
“Dit bemagtig ook relevante lynministers om groter beheer oor hul onderskeie staatsondernemings te hê. ” Die finansminister sal aandeelhouerfunksies ten opsigte van kommersiële entiteite behou.
Ngurare het erken die implementering van die wet het praktiese uitdagings in roltoewysing en verantwoordelikhede blootgelê, veral tussen beleidstoesig, portefeulje-uitvoering en aandeelhouerbesluitneming.
“Die wet het baie hefbome in die verantwoordelike minister gesentraliseer, insluitend bestuursriglyne, direksie-aanstellings en goedkeuring van planne en dividende. Terwyl daardie raamwerk bestuursbeginsels gekonsolideer het, het dit ook gelei tot vertragings, onsekerhede en oorvleuelende mandate wat hierdie wetsontwerp nou poog om op te los,” het Ngurare gesê.
Ingevolge die voorgestelde wysigings sal alle verwysings na ‘minister’ vervang word met ‘eerste minister’ wat rentmeesterskap en prestasietoesig vierkantig in sy kantoor plaas. Dit bemagtig Ngurare verder, met die instemming van die kabinet, om 'n relevante minister aan te wys deur middel van kennisgewing in die Staatskoerant, wat die tydige uitoefening van toegewyse mandate verseker en burokratiese geskille vermy.
Ngurare sê die hervormings sal die kabinet se kollektiewe verantwoordelikheid versterk, duidelikheid en verantwoordbaarheid bevorder en versnel, en fiskale omsigtigheid in besluitneming verbeter. "Die wysigings verbeter wetlikheid en verantwoordbaarheid deur magtiging te verduidelik, terwyl parlementêre toesig behoue bly deur middel van jaarverslae wat aan die parlement voorgelê word."
Hy beklemtoon die wysigings skep nie nuwe instellings nie, maar eerder bestuurstelsels en verbeter besluitnemingsvloei.
“Die belangrikste fiskale effek is verbeterde dividendbestuur en transaksietoesig, die beskerming van die staat se ekwiteit en die belyning van uitkerings met makro-fiskale behoeftes,” het Ngurare gesê.
Hy het verseker dat geen werksgeleenthede verlore sal gaan as gevolg van die hervormings nie.
“Terwyl die implementering van die wysigings onvermydelik tot 'n mate van werkvloei en administratiewe herbelyning sal lei, sal dit nie tot enige werkverliese in enige kantoor, ministerie of agentskap lei nie.
“Die wysigings verduidelik rolle, versnel besluitneming en sal die staat se belange en waarde in ons openbare ondernemings beskerm,” sê die eerste minister.
- [email protected]
Die wetsontwerp organiseer die bevoegdhede en pligte van elke relevante portefeuljeminister, insluitend die verteenwoordiging van die staat se eienaarskapsbelang in entiteite onder hul ministeries, die aanstelling en verwydering van raadslede, die verskaffing van strategiese rigting, die goedkeuring van SOE’s se planne, begrotings, bestuurs- en prestasieooreenkomste en die voorlegging van jaarverslae aan die Nasionale Vergadering.
Daarbenewens plaas dit die bestuur van SOE’s direk onder Ngurare wat hom bemagtig om in te gryp en leierskap te laat geld in gevalle van bestuurs- of leierskapskrisisse.
Die onlangse ontbinding van die land se SOE’s-ministerie het reeds 'n skaduwee van onsekerheid gewerp oor die toekoms van die bestuur, nakoming en prestasiebestuur van SOE’s. President Netumbo Nandi-Ndaitwah se administrasie het die ministerie in Maart ontbind en sy funksies na individuele lynministeries oorgedra in 'n groot verskuiwing in die land se SOE-toesigstruktuur.
Ten spyte van die institusionele omwenteling, bly die wetlike ruggraat van staatsondernemingsbestuur, die Wet op Staatsondernemingbestuur (Pega) van 2019, van krag. Die wet reguleer steeds bestuur, prestasie en verantwoordbaarheid. Vir kommersiële SOE’s en staatsbeheerde maatskappye sal aandeelhouersbevoegdhede, soos die aanstelling en verwydering van ouditeure, goedkeuring van groot transaksies en kapitaalstruktuurveranderinge, dividendverklarings en wesenlike batetransaksies, by die minister van finansies berus.
Ngurare sal ook die gesag hê om riglyne uit te reik oor gemeenskaplike korporatiewe bestuurstandaarde, insluitend die vergoeding van raadslede en senior bestuurders, wat sy sentrale rol in die bevordering van gesonde bestuur, gelykheid en eenvormigheid in alle SOE’s versterk.
Verder sal die goedkeuring van dividendbeleid nou onder die finansminister val, ná oorlegpleging en ondersoek deur die eerste minister en relevante lynministers. Indien meningsverskille ontstaan, kan die finansminister dividendbetalings skriftelik gelas, wat fiskale rentmeesterskap met ministeriële insette balanseer.
Ander gevolglike opdaterings sluit in bepalings vir vertroulikheid, beleggingsbeleidskonsultasies, tydelike nood-aanstellings van direksies en ander administratiewe belynings om deurlopendheid en konsekwentheid onder die nuwe bestuursargitektuur te verseker.
Ngurare het die wetsontwerp vir die tweede lesing ter tafel gelê en gesê die wysigings is daarop gemik om Namibië se staatsondernemingsbestuur te hervorm "om drie primêre redes: Die verduideliking van toegekende magte, die belyning van aandeelhouer- en beleidstoesigrolle en die verbetering van doeltreffendheid en aanspreeklikheid".
SPESIFIEKE ROLLE
Volgens hom dra die wetsontwerp spesifieke funksies van die minister van SOE’s na die eerste minister oor, wat hom in staat stel om stelselwye en algehele rentmeesterskap as hoof van administrasie en regeringsake in die parlement uit te oefen.
“Dit bemagtig ook relevante lynministers om groter beheer oor hul onderskeie staatsondernemings te hê. ” Die finansminister sal aandeelhouerfunksies ten opsigte van kommersiële entiteite behou.
Ngurare het erken die implementering van die wet het praktiese uitdagings in roltoewysing en verantwoordelikhede blootgelê, veral tussen beleidstoesig, portefeulje-uitvoering en aandeelhouerbesluitneming.
“Die wet het baie hefbome in die verantwoordelike minister gesentraliseer, insluitend bestuursriglyne, direksie-aanstellings en goedkeuring van planne en dividende. Terwyl daardie raamwerk bestuursbeginsels gekonsolideer het, het dit ook gelei tot vertragings, onsekerhede en oorvleuelende mandate wat hierdie wetsontwerp nou poog om op te los,” het Ngurare gesê.
Ingevolge die voorgestelde wysigings sal alle verwysings na ‘minister’ vervang word met ‘eerste minister’ wat rentmeesterskap en prestasietoesig vierkantig in sy kantoor plaas. Dit bemagtig Ngurare verder, met die instemming van die kabinet, om 'n relevante minister aan te wys deur middel van kennisgewing in die Staatskoerant, wat die tydige uitoefening van toegewyse mandate verseker en burokratiese geskille vermy.
Ngurare sê die hervormings sal die kabinet se kollektiewe verantwoordelikheid versterk, duidelikheid en verantwoordbaarheid bevorder en versnel, en fiskale omsigtigheid in besluitneming verbeter. "Die wysigings verbeter wetlikheid en verantwoordbaarheid deur magtiging te verduidelik, terwyl parlementêre toesig behoue bly deur middel van jaarverslae wat aan die parlement voorgelê word."
Hy beklemtoon die wysigings skep nie nuwe instellings nie, maar eerder bestuurstelsels en verbeter besluitnemingsvloei.
“Die belangrikste fiskale effek is verbeterde dividendbestuur en transaksietoesig, die beskerming van die staat se ekwiteit en die belyning van uitkerings met makro-fiskale behoeftes,” het Ngurare gesê.
Hy het verseker dat geen werksgeleenthede verlore sal gaan as gevolg van die hervormings nie.
“Terwyl die implementering van die wysigings onvermydelik tot 'n mate van werkvloei en administratiewe herbelyning sal lei, sal dit nie tot enige werkverliese in enige kantoor, ministerie of agentskap lei nie.
“Die wysigings verduidelik rolle, versnel besluitneming en sal die staat se belange en waarde in ons openbare ondernemings beskerm,” sê die eerste minister.
- [email protected]
Kommentaar
Republikein
Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie