NDP6 wil korrupsie verminder
Doelgerigte optrede gerugsteun deur vernuwing
Die sesde nasionale ontwikkelingsplan is gestruktureer rondom vier onderling gekoppelde pilare.
Namibië het Dinsdag waarskynlik sy mees ambisieuse ontwikkelingsbloudruk tot nog toe – die sesde nasionale ontwikkelingsplan (NDP6) – onthul met ’n beroep aan alle burgers en belanghebbendes om onder ’n gedeelde visie van ekonomiese herlewing, inklusiwiteit en volhoubare voorspoed te verenig.
NDP6, wat die tydperk 2025-’26 tot 2029-’30 dek, is die laaste vyfjaarpaaiement in die langtermyn- nasionale strewe na Visie 2030, ’n doelwit om Namibië in ’n welvarende en nywerheidsgerigte nasie te omskep.
Die plan is onder die tema “Bevordering van ekonomiese groei, inklusiwiteit en veerkragtigheid vir volhoubare ontwikkeling” bekend gestel.
Die plan poog om die land se diepgewortelde ontwikkelingsuitdagings die hoof te bied: Hoë werkloosheid, armoede en ongelykheid, wat die afgelope paar jaar toegeneem het as gevolg van wêreldwye ekonomiese skokke, die Covid-19-pandemie en klimaatverwante krisisse.
Die NDP6 stel ’n gewaagde visie uiteen om Namibië terug te hef na die boonste middelinkomste-status en ’n gemiddelde bruto binnelandse produk (BBP)-groeikoers van 7% of meer oor die vyfjaarperiode te bereik.
Dit beoog om die nasionale indiensnemingsyfer van 63% tot 75% te verhoog, terwyl dit ook die vervaardigingsektor versterk om 18% tot die BBP by te dra en 70 000 nuwe werksgeleenthede te skep.
Die plan het ook ten doel om 30 000 groen werksgeleenthede teen 2030 te skep deur Namibië se potensiaal in hernubare energie, veral groen waterstof, te benut. Nog ’n sleuteldoelwit is om die aandeel van vervaardigde goedere in totale uitvoere tot 60% te verhoog, aansienlik hoër as huidige vlakke.
Dié strewe is geanker in pogings om die ekonomie te diversifiseer weg van oormatige afhanklikheid van grondstofuitvoere. Beleggings in groen waterstof, landbouverwerking, toerisme, vervaardiging, inligting- en kommunikasietegnologie en blou-ekonomienywerhede vorm die hoeksteen van die land se nywerheidstransformasie.
President Netumbo Nandi-Ndaitwah het beklemtoon dat dit nie die tyd is vir sake soos gewoonlik nie, maar vir dapper, doelgerigte optrede gerugsteun deur vernuwing en nasionale eenheid.
VIER PILARE VAN VERNUWING
Die NDP6 is gestruktureer rondom vier onderling gekoppelde pilare.
Die eerste, ekonomiese groei, transformasie en veerkragtigheid, poog om nywerheidskapasiteit uit te brei, waardekettings in landbou en mynbou uit te brei en in kritieke infrastruktuur, soos vervoer, energie, water en digitale tegnologieë, te belê.
Die tweede pilaar, menslike ontwikkeling en gemeenskapsveerkragtigheid, fokus op die verbetering van gesondheids-, onderwys- en maatskaplike beskermingstelsels. Dit sluit teikens in soos die verhoging van die menslike kapitaalindeks van 0,45 tot 0,50 en die verdubbeling van skoolvoltooiingskoerse van 26% tot 50%.
Die derde pilaar, omgewingsvolhoubaarheid, is daarop gemik om langtermyn- ekonomiese stabiliteit te bevorder deur verbeterde veerkragtigheid, aanpasbaarheid en verantwoordelike hulpbronbestuur. Dit is daarop gemik om die opwekkingskapasiteit vir hernubare energie van 367 MW tot 700 MW te verhoog, beskermde watergebiede uit te brei en die waardetoevoeging van mariene hulpbronne te verbeter.
Die vierde en laaste pilaar, doeltreffende bestuur en openbare dienslewering, fokus op die verbetering van bestuursaanwysers, die vermindering van korrupsie en die doeltreffende lewering van gehalte- openbare dienste. Dit sluit planne in om Namibië se bestuurstelling op die Ibrahim-indeks van Afrika-bestuur van 63,9% tot 75% te verbeter en die korrupsiepersepsietelling van 78% tot 65% te verlaag. Dit beoog ook om openbare dienste te digitaliseer en deursigtigheid oor regeringsbedrywighede te verbeter.
VOORTGESETTE ONGELYKHEID
Ten spyte van ekonomiese groei sedert onafhanklikwording, bly Namibië een van die mees ongelyke samelewings ter wêreld.
Die Gini-koëffisiënt het in 2024 op 0,597 gestaan en armoede het 28,2% van die bevolking geraak. Die NDP6 het ten doel om armoedevlakke tot onder 10% te verminder en inkomste-ongelykheid tot ’n Gini-koëffisiënt van 0,500 teen 2030 te vernou.
Die regering beoog om die struktuur van die ekonomie te verander deur die bydrae van sekondêre en tersiêre nywerhede te verhoog, terwyl die afhanklikheid van primêre sektore soos mynbou en landbou verminder word. Tans dra primêre nywerhede meer as 22% tot die BBP by, maar het slegs 'n klein deel van die werksmag in diens.
Strukturele transformasie word dus gesien as ’n sleutelhefboom vir inklusiewe groei.
Die NDP6 is ontwikkel deur middel van uitgebreide konsultasies oor al 14 streke en 121 kiesafdelings, waarby plaaslike owerhede, die private sektor, nieregeringsorganisasies (NGO’s) en die publiek betrokke was.
Die regering neem ’n “hele-regering, hele-samelewing”-implementeringsmodel aan, met ’n prestasiegebaseerde begroting, gekoördineerde projekbestuur en deursigtige moniteringsmeganismes om te verseker dat gestelde doelwitte gelewer word.
Nandi-Ndaitwah het beklemtoon dat ontwikkeling deur elke burger gedryf moet word, en gesê: “Elke Namibiër moet 'n katalisator vir verandering word.”
Die plan formaliseer ook die rol van burgerlike samelewingsorganisasies deur raamwerke soos NamNet en CIVIC 264, wat gebruik sal word om openbare deelname en verantwoordbaarheid te versterk.
FINANSIERING EN UITVOERING
Om sy ambisieuse doelwitte te verwesenlik, sal die NDP6 gefinansier word deur ’n kombinasie van plaaslike openbare en private bronne, tesame met internasionale finansiering.
’n Geïntegreerde finansieringsraamwerk sal hulpbronmobilisering lei. Die plan beklemtoon ook die behoefte aan sektorgerigte hervormings, verbeterde koördinering en digitale transformasie om dienslewering en beleggersvertroue te verbeter.
Met net vyf jaar oor om Visie 2030 te bereik, is die uitdagings groot. Die NDP6 bied ’n laaste geleentheid om nasionale vordering te versnel en die gaping tussen beleidsdoelwitte en die geleefde werklikhede van gewone Namibiërs te oorbrug.
Indien dit ten volle geïmplementeer word, het die plan die potensiaal om lewenstandaarde te verhoog, die ekonomie te moderniseer en Namibië as ’n streekleier in groen nywerheidsontwikkeling en inklusiewe ontwikkeling te posisioneer.
– [email protected]
NDP6, wat die tydperk 2025-’26 tot 2029-’30 dek, is die laaste vyfjaarpaaiement in die langtermyn- nasionale strewe na Visie 2030, ’n doelwit om Namibië in ’n welvarende en nywerheidsgerigte nasie te omskep.
Die plan is onder die tema “Bevordering van ekonomiese groei, inklusiwiteit en veerkragtigheid vir volhoubare ontwikkeling” bekend gestel.
Die plan poog om die land se diepgewortelde ontwikkelingsuitdagings die hoof te bied: Hoë werkloosheid, armoede en ongelykheid, wat die afgelope paar jaar toegeneem het as gevolg van wêreldwye ekonomiese skokke, die Covid-19-pandemie en klimaatverwante krisisse.
Die NDP6 stel ’n gewaagde visie uiteen om Namibië terug te hef na die boonste middelinkomste-status en ’n gemiddelde bruto binnelandse produk (BBP)-groeikoers van 7% of meer oor die vyfjaarperiode te bereik.
Dit beoog om die nasionale indiensnemingsyfer van 63% tot 75% te verhoog, terwyl dit ook die vervaardigingsektor versterk om 18% tot die BBP by te dra en 70 000 nuwe werksgeleenthede te skep.
Die plan het ook ten doel om 30 000 groen werksgeleenthede teen 2030 te skep deur Namibië se potensiaal in hernubare energie, veral groen waterstof, te benut. Nog ’n sleuteldoelwit is om die aandeel van vervaardigde goedere in totale uitvoere tot 60% te verhoog, aansienlik hoër as huidige vlakke.
Dié strewe is geanker in pogings om die ekonomie te diversifiseer weg van oormatige afhanklikheid van grondstofuitvoere. Beleggings in groen waterstof, landbouverwerking, toerisme, vervaardiging, inligting- en kommunikasietegnologie en blou-ekonomienywerhede vorm die hoeksteen van die land se nywerheidstransformasie.
President Netumbo Nandi-Ndaitwah het beklemtoon dat dit nie die tyd is vir sake soos gewoonlik nie, maar vir dapper, doelgerigte optrede gerugsteun deur vernuwing en nasionale eenheid.
VIER PILARE VAN VERNUWING
Die NDP6 is gestruktureer rondom vier onderling gekoppelde pilare.
Die eerste, ekonomiese groei, transformasie en veerkragtigheid, poog om nywerheidskapasiteit uit te brei, waardekettings in landbou en mynbou uit te brei en in kritieke infrastruktuur, soos vervoer, energie, water en digitale tegnologieë, te belê.
Die tweede pilaar, menslike ontwikkeling en gemeenskapsveerkragtigheid, fokus op die verbetering van gesondheids-, onderwys- en maatskaplike beskermingstelsels. Dit sluit teikens in soos die verhoging van die menslike kapitaalindeks van 0,45 tot 0,50 en die verdubbeling van skoolvoltooiingskoerse van 26% tot 50%.
Die derde pilaar, omgewingsvolhoubaarheid, is daarop gemik om langtermyn- ekonomiese stabiliteit te bevorder deur verbeterde veerkragtigheid, aanpasbaarheid en verantwoordelike hulpbronbestuur. Dit is daarop gemik om die opwekkingskapasiteit vir hernubare energie van 367 MW tot 700 MW te verhoog, beskermde watergebiede uit te brei en die waardetoevoeging van mariene hulpbronne te verbeter.
Die vierde en laaste pilaar, doeltreffende bestuur en openbare dienslewering, fokus op die verbetering van bestuursaanwysers, die vermindering van korrupsie en die doeltreffende lewering van gehalte- openbare dienste. Dit sluit planne in om Namibië se bestuurstelling op die Ibrahim-indeks van Afrika-bestuur van 63,9% tot 75% te verbeter en die korrupsiepersepsietelling van 78% tot 65% te verlaag. Dit beoog ook om openbare dienste te digitaliseer en deursigtigheid oor regeringsbedrywighede te verbeter.
VOORTGESETTE ONGELYKHEID
Ten spyte van ekonomiese groei sedert onafhanklikwording, bly Namibië een van die mees ongelyke samelewings ter wêreld.
Die Gini-koëffisiënt het in 2024 op 0,597 gestaan en armoede het 28,2% van die bevolking geraak. Die NDP6 het ten doel om armoedevlakke tot onder 10% te verminder en inkomste-ongelykheid tot ’n Gini-koëffisiënt van 0,500 teen 2030 te vernou.
Die regering beoog om die struktuur van die ekonomie te verander deur die bydrae van sekondêre en tersiêre nywerhede te verhoog, terwyl die afhanklikheid van primêre sektore soos mynbou en landbou verminder word. Tans dra primêre nywerhede meer as 22% tot die BBP by, maar het slegs 'n klein deel van die werksmag in diens.
Strukturele transformasie word dus gesien as ’n sleutelhefboom vir inklusiewe groei.
Die NDP6 is ontwikkel deur middel van uitgebreide konsultasies oor al 14 streke en 121 kiesafdelings, waarby plaaslike owerhede, die private sektor, nieregeringsorganisasies (NGO’s) en die publiek betrokke was.
Die regering neem ’n “hele-regering, hele-samelewing”-implementeringsmodel aan, met ’n prestasiegebaseerde begroting, gekoördineerde projekbestuur en deursigtige moniteringsmeganismes om te verseker dat gestelde doelwitte gelewer word.
Nandi-Ndaitwah het beklemtoon dat ontwikkeling deur elke burger gedryf moet word, en gesê: “Elke Namibiër moet 'n katalisator vir verandering word.”
Die plan formaliseer ook die rol van burgerlike samelewingsorganisasies deur raamwerke soos NamNet en CIVIC 264, wat gebruik sal word om openbare deelname en verantwoordbaarheid te versterk.
FINANSIERING EN UITVOERING
Om sy ambisieuse doelwitte te verwesenlik, sal die NDP6 gefinansier word deur ’n kombinasie van plaaslike openbare en private bronne, tesame met internasionale finansiering.
’n Geïntegreerde finansieringsraamwerk sal hulpbronmobilisering lei. Die plan beklemtoon ook die behoefte aan sektorgerigte hervormings, verbeterde koördinering en digitale transformasie om dienslewering en beleggersvertroue te verbeter.
Met net vyf jaar oor om Visie 2030 te bereik, is die uitdagings groot. Die NDP6 bied ’n laaste geleentheid om nasionale vordering te versnel en die gaping tussen beleidsdoelwitte en die geleefde werklikhede van gewone Namibiërs te oorbrug.
Indien dit ten volle geïmplementeer word, het die plan die potensiaal om lewenstandaarde te verhoog, die ekonomie te moderniseer en Namibië as ’n streekleier in groen nywerheidsontwikkeling en inklusiewe ontwikkeling te posisioneer.
– [email protected]
Kommentaar
Republikein
Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie