Mynbou brei uit in Kunene

Die Kunenestreek sien ’n groeiende vraag na mynboubedrywighede. Só het ’n onlangse verslag bevind wat deur die kantoor van die ombudsman uitgereik is.Tydens ’n ondersoek verlede jaar, om klagtes van onwettige, onregverdige en onreëlmatige mynbedrywighede in die Kunenestreek te ondersoek, is bevind dat daar teen 26 Maart 2024 altesaam 1 042 aansoeke vir mynkleims in die streek ontvang en 327 kleims toegeken is.In terme van eksklusiewe prospekteerlisensies (EPL’s) is 283 aansoeke teen daardie datum ontvang en 113 lisensies is toe reeds toegeken. Diè inligting is deur die destydse ministerie van myne en energie verskaf.Daar is toe ook om vyf mynlisensies aansoek gedoen, met tien lisensies wat reeds van krag was, volgens Timothy Shangadi, die hoofondersoekbeampte van die kantoor van die ombudsman.“Ja, daar is baie mynboubedrywighede in Kunene, veral naby Epupa. Altesaam 437 mynpersele is in die Epupa-kiesafdeling werksaam,” het hy onlangs tydens ’n mediakonferensie bevestig.Die ondersoek is verlede jaar van stapel gestuur nadat vier hoofmanne – Hariki Maundu van die Otjakati Tjovahimba, Uakuramenuapo Kauvazeura Tjirambi van die Orotjitombo, Muihamo Tjindunda van die Ondotu (Ehomba) en Uatembua Muharukua van die Ozohavirya – vanaf die Kunenestreek na Windhoek gereis het om met die ombudsman te vergader.Die hoofmanne was ontevrede oor wat hulle beskou het as mynbou op grond wat deur inheemse en gemarginaliseerde Namibiërs besit word sonder vrye, vooraf en ingeligte toestemming.Shangadi se ondersoek het egter bevestig dat die betrokke mynboubedrywighede wel deur die Vita Tradisionele Owerheid toegelaat is. Hy brei uit dat tradisionele owerhede se jurisdiksies in Kunene oorvleuel, wat tot die verwarring bydra.Die verslag dui aan dat mynboubedrywighede deur Viet-Namibia Mining uitgevoer word, ’n gesamentlike onderneming wat deur Mateu Mulauli en sy Viëtnamese belegger besit word.“Ons het bevestig dat hoofman Uapeuerao Kurooro, wat op Ekungirua – Orotjitombo Otjivero, naaste aan die mynboubedrywighede, woon, toestemming aan Mateu Mulauli gegee het om in die gebied te myn,” lui die verslag.Kurooro het in oorleg met sy raadslede en die gemeenskap in ruil daarvoor gevra vir die boor van ’n boorgat vir die gemeenskap, die vestiging van ’n gemeenskapstuin, hulp met ’n skooltuinprojek en bydraes tot ’n gemeenskapsfonds en dit ontvang, luidens die verslag.Ook aktief in die gebied is Gecko Namibia, wat in Ondoto myn en die maatskappy het ook toestemming van tradisionele owerhede ontvang om dit te doen.Volgens Shangadi word koper hoofsaaklik in die Kunenestreek ontgin, maar in Gecko se geval word byvoorbeeld marmer (African blue sodalite) ontgin.Die ondersoekbeampte stel voor dat meer gemeenskapsontwikkelingskomitees gevestig word.Verder doen die ombudsman se kantoor ’n beroep op beter samewerking tussen komitees, die streekraad en tradisionele owerhede; dat die streekraad die ministerie van nywerheidsontwikkeling, myne en energie moet bystaan om bedrywighede te monitor; en dat die streekraad opleiding oor betrokke wetgewing in die streek moet bevorder.Shangadi doen ook ’n beroep op die mynbouministerie om wetgewing te wysig om grondgebruik op so ’n manier te bestuur dat plaaslike gemeenskappe meer doeltreffend by mynbou kan baat.Intussen duur verdere ondersoeke voort, as gevolg van die eerste ondersoek, wat mynbou se impak op die omgewing evalueer, asook boorwerk naby huise, die besoedeling van waterlope en die skade wat aan voorvadergrafte tydens die skoonmaak van groot stukke grond aangerig word.“Die wet sê gemeenskappe moet by mynbou baat vind, of tradisionele owerhede deur die regering erken word of nie.“Die regering moet ’n stap verder gaan en beleide ontwikkel om spesifiek te wees oor watter tipe voordele hulle wil sien,” het die ombudsman, Basilius Dyakugha, gesê.– augetto@nmh-hub.com.na

Mynbou brei uit in Kunene

Kommentaar

Republikein 2025-12-19

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Mynbou brei uit in Kunene

Kommentaar

Republikein 2025-12-19

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Intekening vereis om toegang tot inhoud te kry. ×

MELD AAN

Advertensie

Intekening vereis om toegang tot inhoud te kry.