Die plek waar een stem skokgolwe deur die regerende party gestuur het en die opposisie 'n skaars oorwinning besorg het. FOTO ARGIEF
Die plek waar een stem skokgolwe deur die regerende party gestuur het en die opposisie 'n skaars oorwinning besorg het. FOTO ARGIEF

Een stem wys ernstige krake

Lojaliteit gewoonlik eerste prioriteit
Polities gaan dit teen partydissipline as 'n Swapo-lid 'n opposisie-kandidaat ondersteun, veral wanneer die party die meerderheid in die vertrek is, meen 'n kenner.
Nikanor Nangolo
Die onverwagte verkiesing van die Landless People’s Movement (LPM) se parlementslid, Utaara Mootu, as die adjunkvoorsitter van die magtige staande komitee oor internasionale betrekkinge, verdediging en sekuriteit het ernstige krake in die regerende party se eenheid onthul.

Ten spyte daarvan dat Swapo ’n voordeel in getalle op die komitee met 24 lede gehad het met net een van sy 13 lede, Uahekua Herunga, wat afwesig was, het Mootu Swapo se Fenny Tutjavi verslaan. Laasgenoemde is ’n jong parlementslid wie se kandidaatskap stilweg deur sommige in die party as voortydig beskou het.

Die uitslag het dadelik agterdog gewek, met een ontstigte Swapo-parlementslid wat die vermeende oorloper as ’n “Judas” en “absolute uitverkoper” beskryf het.



KENNERS

Die politieke ontleder Ndumba Kamwanyah sê die ontsteltenis weerspieël meer as bloot net ’n prosedurele onreëlmatigheid.

“As ’n lid werklik teen die grein van die party gestem het, wys dit groeiende interne ontevredenheid of onenigheid.

“Dit wys ook dat Swapo se invloed in die Nasionale Vergadering moontlik nie so standvastig is as wat hul getalle voorstel nie,” het hy gesê.

“Polities gaan dit teen partydissipline as ’n Swapo-lid ’n opposisie-kandidaat ondersteun, veral wanneer die party die meerderheid in die vertrek is.

“Eties hang dit daarvan af of die lid uit sy gewete of persoonlike belang opgetree het, maar in partypolitiek kom lojaliteit gewoonlik eerste.”

Die gevolge van Mootu se oorwinning kom net maande ná verlede jaar se algemene verkiesing waarin Swapo 51 setels verower het teenoor die opposisie se 45.

Terwyl die regerende party steeds die meerderheid stemme het, is die marges duidelik fyner, en vandeesweek se ontwikkeling wys net hoe broos daardie voordeel nou kan wees.



‘POSITIEWE VERSKUIWING’

Nie almal sien dit egter as verraad nie.

Die Instituut vir Openbare Beleidsnavorsing (IPPR) se uitvoerende direkteur, Graham Hopwood, sê die uitkoms kan ’n positiewe verskuiwing aandui in hoe die parlement sy sake doen.

“Staande komitees werk die beste wanneer dit samewerkend en onafhanklik bedryf word, met lede wat openbare vertroue en bewysgebaseerde toesig eerder as lojaliteit aan die party prioritiseer,” het hy gesê.

“Om opposisie-parlementslede as voorsitters of adjunkvoorsitters van sommige komitees te hê, is ’n teken van politieke volwassenheid.

“Ek sien nie ’n probleem daarmee dat Utaara die adjunkvoorsitter van ’n komitee is nie. Hopelik sal die opposisie ook in sommige van die ander komitees se topposisies voorkom,” het hy gesê.



POLITIEKE ONTLEDER

Die politieke ontleder Joshua Mario het Hopwood se siening beaam en gesê die Swapo-lid wat moontlik oor partygrense heen gestem het, het niks verkeerd gedoen nie.

“Die lid het reg en in ooreenstemming met hul gewete en vermoëns gestem. In die parlement is die speelveld gelyk en alle lede betree dit deur verkiesing.

“Dit is betekenisvol omdat elke een hul onderskeie kiesafdeling verteenwoordig,” het Mario aan Network Media Hub (NMH) gesê.

“Ja, ervaring tel, maar diegene daarsonder kan leer en verbeter wanneer hulle tyd aanbreek. Ook is die politieke landskap in Namibië besig om te skuif.

“Mense raak nou betrokke gebaseer op politieke logika eerder as blote lojaliteit of persoonlike gewin. Dit is ’n prysenswaardige ontwikkeling vir ons politieke arena,” het hy gesê.

Hy het bygevoeg: “Al hierdie aktiwiteite gee steeds aan die huidige Swapo-geleide regering internasionale erkenning in terme van goeie bestuur. Hulle verdien op welke manier ook al die krediet.

“Dit wys ook dat daar individue binne die party is wat sy ideologie in terme van demokrasie, goeie bestuurstandaarde en diens aan die mense bevorder.

“As ’n individu het hulle ten volle binne hul regte opgetree om ’n ander perspektief te hê.”



ELF STAANDE KOMITEES

Intussen het Zakeus Kadhikwa, die woordvoerder van die Nasionale Vergadering (NV), bevestig dat daar tans 11 staande komitees in werking is.

Ministers, adjunkministers en die adjunk-Speaker mag nie op hierdie komitees dien nie. Behalwe vir die begrotings- en finansiële komitee, wat uit nege lede bestaan, moet al die ander komitees 24 lede hê.

Onder die nuut aangekondigde aanstellings sal die staande komitee oor grondwetlike en regsaangeleenthede en petisies gelei word deur Modestus Amutse, met Sirkka Ausiku as sy adjunk.

Mootu sal as adjunkvoorsitter dien vir die komitee oor internasionale betrekkinge, verdediging en sekuriteit onder voorsitterskap van James Uerikua.

Iipumbu Shiimi is die voorsitter van die komitee oor ekonomie en nywerheid, openbare administrasie en beplanning met Hilma Iita as sy adjunk.

Vir natuurlike hulpbronne is dit Tobie Aupindi (adjunk: Tuuliki Abraham); Elifas Dingara en Clemencia Coetzee vir stedelike en landelike ontwikkeling en grondhervorming; Marlayn Mbakera en Austin Samupwa vir onderwys, burgerlike betrekkinge en gemeenskapsontwikkeling; Justina Jonas en Salomon April vir armoede-uitwissing, onderwys, arbeids- en bedryfsverhoudinge; Nono Katjingisua en Ephraim Nekongo vir geslagsgelykheid, gesondheid en maatskaplike welsyn; en Sebastian Karupu en Fenni Nanyenii aan die stuur van die komitee oor inligting en kommunikasietegnologie. Die komitee vir openbare rekeninge is onder voorsitterskap van Hendrik Gaobaeb, met Martha Itope as sy adjunk.

[email protected]

Kommentaar

Republikein 2025-06-14

Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer