EITI se uitvoerende direkteur, Mark Robinson.Foto Augetto Graig
EITI se uitvoerende direkteur, Mark Robinson.Foto Augetto Graig

Deursigtigheid op die voorgrond geplaas

Internasionale inisiatief klop aan Namibië se deur
Namibië word aangemoedig om by die deursigtigheidsinisiatief vir ontginningsnywerhede aan te sluit.
Augetto Graig
Die deursigtigheidsinisiatief vir ontginningsnywerhede (EITI) se uitvoerende direkteur, Mark Robinson, was verlede week in Windhoek om sy organisasie se beroep op Namibië om by die organisasie aan te sluit, te bevorder.

Hy het Vrydag ’n voorlegging by die Instituut vir Openbare Beleidsnavorsing (IPPR) in Windhoek gelewer.

Die uitvoerende direkteur van die IPPR, Graham Hopwood, het beklemtoon die EITI-inisiatief strook met Namibië se eie Harambee-verpligtinge en dat die ministerie van myne en energie reeds in 2023 konsultante aangestel het om ’n verslag op te stel oor die voorstel vir Namibië om by die EITI aan te sluit.

Die voorstel is onder die kabinet se aandag gebring, maar geen duidelike besluit is tot dusver aangekondig nie. Intussen is daar reeds 55 lande wêreldwyd wat die EITI-standaarde aanvaar het.

Veral met die inagneming van Namibië se ontluikende olie- en gasnywerhede, word daar voorgestel dat die aanvaarding van EITI-standaarde sal help om plaaslike voordeel en verspreide opbrengste uit natuurlike hulpbronne te verseker.

Robinson sê 27 lidlande is van Afrika, en voer aan dat lande vrywillig aansluit, net soos in die geval van besighede en nieregeringsorganisasies wat by die inisiatief aansluit.

In lidlande vorm die regering, nywerheid en nieregeringsorganisasies dan ’n belangegroep wat die implementering van die inisiatief se bedrywighede in daardie land koördineer, brei hy uit.

“Dit bied ’n meganisme vir openbare debatvoering oor natuurlike hulpbronne,” sê hy.

Hy sê daar is wêreldwyd beperkte deursigtigheid oor die mynbouwaardeketting, en dat mynbou in Namibië die eerste fokuspunt sal wees, sou Namibië besluit om aan te sluit.

“Ons werk daaraan om te verseker dat Namibië teen 2025 aansluit. Die Teenkorrupsiekommissie (ACC) is op rekord dat Namibië behoort aan te sluit.

“Dit sal ook ooreenstem met die nuwe wetgewing op toegang tot inligting waarvoor poste vir kommissarisse geadverteer word.

Robinson sê goeie voorbeelde sluit in buurlande Zambië en Angola, waar die openbaarmaking van inligting reeds vrugte afwerp.

“Zambië kry baie aandag vir sy vordering met die EITI. Die land het ’n register van voordelige eienaarskap ontwikkel, met sterk regeringsondersteuning en -goedkeuring. Volle kontrak openbaarmaking is in Zambië in plek.

“Enigiemand wat deesdae Lusaka toe gaan, sal self die koorsige aktiwiteit kan sien van beleggers wat regtig in die mynbousektor wil belê.

“Die EITI help beslis om daardie beleggers vertroue te gee dat dit werklik ’n goeie plek is om in te belê,” verduidelik Robinson.

Volgens hom is sy organisasie tans besig om met Australië en Botswana te onderhandel om by die EITI aan te sluit, terwyl Chili na verwagting teen Junie sal aansluit, voeg hy by.

Robinson sê hy is ook in gesprek met Suid-Afrika.

“Ek was verlede week daar om met die span te vergader,” het hy Vrydag gesê.

Die EITI hou reeds verskeie groot internasionale organisasies, insluitend TotalEnergies en Shell, aan ’n hoër deursigtigheidstandaard, terwyl dit lidlande help om onwettige kapitaaluitvloei te bekamp.

“Die argument behoort te wees oor hoe Namibië hierby sal kan baat vind,” voer Robinson aan.

Herbert Jauch, ’n plaaslike arbeidskenner, het die miljarde onwettige kapitaaluitvloei uit Namibië beklemtoon.

“Om aan te sluit en eerliker en deursigtiger te word, sal daar op die tone van gevestigde belange getrap moet word,” sê hy.

Steve Galloway, ’n veteraan-mynbouer, sê groot Westerse lande wat betrokke is by mynbou, olie en gas is nie lidlande nie, hoewel hy steeds aanbeveel dat Namibië aansluit.

“Van die ergste praktyke word steeds gepleeg deur noordelike lande wat nie lidlande is nie. Hoekom moet ons julle standaarde toepas as julle dit nie self volg nie?” het hy gevra.

Die vakbondleier, Ndjizuvee Haakuria, sien lidmaatskap egter as ’n geleentheid om Westerse mynmaatskappye aan hul eie standaarde te meet.

“As en wanneer Namibië aansluit, sal alle ondernemings moet verslag doen en die inligting sal in die openbaar wees,” voer hy aan.

Hopwood voel dat Robinson se besoek op die perfekte tyd kom, “met baie dinge wat in 2025 bymekaarkom, insluitend ’n nuwe regering en ’n nuwe president wat dit duidelik gemaak het dat sy daartoe verbind is om korrupsie te beveg”, sê hy. – [email protected]

Kommentaar

Republikein 2025-08-03

Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer