Swapo by kritieke kruispad
IPPR: Steun daal in stedelike gebiede, hartland
'n Nuwe ontleding van die 2024-verkiesings deur die Instituut vir Openbare Beleidsnavorsing (IPPR) het gewaarsku tensy Swapo homself voor die algemene verkiesing van 2029 kan herontdek, die party se steun die risiko loop om vir die eerste keer in die land se geskiedenis onder 50% te daal.
Die verslag, getiteld '‘Inside the Numbers of Namibia’s 2024 Vote: Fraying Dominance, Fragmented Opposition’, is deur IPPR-navorsingsgenoot Max Weylandt bekend gestel, wat Swapo se dekade lange verkiesingsafname as "wyd, omvattend en grootliks selftoegedien" beskryf het.
"Swapo se 2024-prestasie was nie net 'n slegte verkiesing nie; dit was 'n keerpunt," het Weylandt gesê. "Die party het in elke tipe kiesafdeling, stedelik en landelik, Noord en Suid, steun verloor. Sy steunbasis krimp vinniger as wat baie verwag het."
Die bevindinge kom minder as ’n maand voor die plaaslike owerheid- en streekverkiesings einde November wat die weg baan vir wat moontlik die mees mededingende verkiesing sedert onafhanklikheid is, het Weylandt benadruk.
STEDELIKE INEENSTORTING
Volgens IPPR se data-analise was Swapo se agteruitgang die skerpste in stedelike sentrums, wat nou die helfte van Namibië se bevolking huisves. In die Khomasstreek het die party se steun van 77% in 2014 tot 49% in 2019 gedaal en verder tot 38% in 2024.
In Windhoek se grootste kiesafdeling, Samora Machel, het Swapo se steun van 85% in 2014 tot 54% in 2019 gedaal en slegs 41% verlede jaar – 'n verlies van 44 persentasiepunte oor 'n dekade.
In Moses Garoëb het die steun van 90% tot 62% tot 50% afgeneem, terwyl dit in Tobias Hainyeko van 87% tot 52% gedaal het.
Die party se agteruitgang is ewe drasties langs die kus. In die Erongostreek het Swapo se steun in Swakopmund van 71% in 2014 tot 45% in 2019 gedaal en slegs 29% in 2024. In Walvisbaai-stedelik, waar die party eens steun van 85% gehad het, het dit net 34% in die vorige verkiesing.
“Om die stede te verloor beteken om die toekoms te verloor,” het Weylandt gesê. “Khomas en Erongo maak saam byna 'n derde van die nasionale kiesers uit, en albei is nou opposisiegebied. Stedelike Namibië het Swapo die rug toegekeer.”
Sensusdata beklemtoon hierdie risiko. Die Nasionale Sensus van 2023 het bevind dat 50% van Namibiërs nou in stedelike gebiede woon, teenoor 43% in 2011. Namate die land aanhou verstedelik, waarborg Swapo se afhanklikheid van landelike kiesers moontlik nie meer nasionale oorwinnings nie.
HUIWER IN HARTLAND
Selfs in Swapo se noordelike vesting, die sogenaamde '4 O'-streke, Oshana, Oshikoto, Ohangwena en Omusati, taan steun. Hierdie streke het eens die ruggraat van Swapo se nasionale oorheersing gevorm: in 2014 het die party 92% van die stemme daar gewen, wat 41% van sy totale nasionale stemme bygedra het, volgens die IPPR-verslag.
Teen 2019 het daardie streeksteun tot 78% gedaal en in 2024 tot 69%, wat Swapo net minder as 30% van sy nasionale steun van die 4 O's gee.
Die erosie is oneweredig maar beduidend, het IPPR daarop gewys. In Oshana het beide Ondangwa-kiesafdelings se steun in 2024 onder 50% gedaal. In Oshikoto het Swapo sy meerderheid in Tsumeb verloor, van 82% in 2014 tot 45% in 2024. Slegs Omusati en Ohangwena het twee-derde meerderhede oor alle kiesafdelings gehandhaaf, met Omusati gemiddeld ongeveer 73%.
“Die 4 O’s word die 2 O’s,” het Weylandt aangedui. “As die huidige trajek voortduur, sal selfs Swapo se mees lojale basis nie verliese elders kan verreken nie. Die eens soliede Noorde begin verkrummel.”
SUIDELIKE OPSTAND
In die yl bevolkte Suide is die statistieke ewe onthullend. Die Hardap- en ||Kharasstreek, wat saam minder as 8% van die nasionale kiesers uitmaak, het beslissend na die opposisie verskuif.
“Alhoewel die Suide nie verkiesings volgens syfers beslis nie, is dit 'n waarskuwingsteken,” het Weylandt verduidelik. “Dit wys dat streke ten volle teen die regerende party kan draai en daar kan bly.”
Ten spyte van Swapo se terugslae, waarsku die IPPR-verslag dat Namibië se opposisie “gefragmenteerd en onderontwikkeld” bly. Die Independent Patriots for Change (IPC) het as die heersende opposisiemag na vore gekom en net minder as 30% nasionaal in 2024 behaal. Die Affirmative Repositioning (AR)-beweging het ongeveer 7% gewen, terwyl die Landless People’s Movement (LPM) sy steun van 4,7% in 2019 tot 5,2% in 2024 vergroot het.
“Swapo se wonde is selftoegedien, maar die opposisie sukkel steeds om bloed te trek,” het Weylandt gesê. “Die opposisiepartye lok nou gesamentlik byna die helfte van Namibië se kiesers, maar niemand het die reikwydte of hulpbronne om 'n regering te vorm nie. Baie opposisie-ondersteuners spreek swak lojaliteit uit; hulle stem teen Swapo, nie vir 'n alternatief nie.”
STEEDS VOL VERTROUE
In reaksie op die IPPR-bevindinge het Swapo se nasionale woordvoerder, Hilma Nicanor, Vrydag gesê die party fokus steeds op vernuwing, verantwoordbaarheid en die verbetering van dienslewering en dat dit die 2029-verkiesing sal wen.
“Na elke verkiesing doen ons 'n nabetragting om ons prestasie te assesseer en te identifiseer waar ons moet verbeter,” het Nicanor gesê. “As daar bevind word dat die uitdagings verband hou met dienslewering, neem ons beslissende stappe om te verseker dat ons partylede in besluitnemingsposisies op daardie kwessies reageer,” het sy bygevoeg.
“Ons moet verbeter hoe dienste aan ons mense gelewer word.”
Nicanor het bygevoeg dat Swapo se rekord steeds solied bly en dat die party steeds sy strategieë verfyn om met Namibiërs in verbintenis te bly.
“Mense in hierdie land weet presies wat Swapo is en wat dit vir Namibië gedoen het, ons rekord spreek vanself,” het sy gesê. “Ons versterk ons strategieë om ons mense te betrek, na hul bekommernisse te luister en te verseker dat die verbintenisse wat ons in ons verkiesingsmanifes maak, nagekom word.”
Sy het verder uitgebrei dat die party vir die eerste keer 'n implementeringsplan vir die manifes vir die tydperk 2025–’30 ontwikkel het om Swapo se politieke verbintenisse met nasionale ontwikkelingsdoelwitte in lyn te bring.
– [email protected]
Die verslag, getiteld '‘Inside the Numbers of Namibia’s 2024 Vote: Fraying Dominance, Fragmented Opposition’, is deur IPPR-navorsingsgenoot Max Weylandt bekend gestel, wat Swapo se dekade lange verkiesingsafname as "wyd, omvattend en grootliks selftoegedien" beskryf het.
"Swapo se 2024-prestasie was nie net 'n slegte verkiesing nie; dit was 'n keerpunt," het Weylandt gesê. "Die party het in elke tipe kiesafdeling, stedelik en landelik, Noord en Suid, steun verloor. Sy steunbasis krimp vinniger as wat baie verwag het."
Die bevindinge kom minder as ’n maand voor die plaaslike owerheid- en streekverkiesings einde November wat die weg baan vir wat moontlik die mees mededingende verkiesing sedert onafhanklikheid is, het Weylandt benadruk.
STEDELIKE INEENSTORTING
Volgens IPPR se data-analise was Swapo se agteruitgang die skerpste in stedelike sentrums, wat nou die helfte van Namibië se bevolking huisves. In die Khomasstreek het die party se steun van 77% in 2014 tot 49% in 2019 gedaal en verder tot 38% in 2024.
In Windhoek se grootste kiesafdeling, Samora Machel, het Swapo se steun van 85% in 2014 tot 54% in 2019 gedaal en slegs 41% verlede jaar – 'n verlies van 44 persentasiepunte oor 'n dekade.
In Moses Garoëb het die steun van 90% tot 62% tot 50% afgeneem, terwyl dit in Tobias Hainyeko van 87% tot 52% gedaal het.
Die party se agteruitgang is ewe drasties langs die kus. In die Erongostreek het Swapo se steun in Swakopmund van 71% in 2014 tot 45% in 2019 gedaal en slegs 29% in 2024. In Walvisbaai-stedelik, waar die party eens steun van 85% gehad het, het dit net 34% in die vorige verkiesing.
“Om die stede te verloor beteken om die toekoms te verloor,” het Weylandt gesê. “Khomas en Erongo maak saam byna 'n derde van die nasionale kiesers uit, en albei is nou opposisiegebied. Stedelike Namibië het Swapo die rug toegekeer.”
Sensusdata beklemtoon hierdie risiko. Die Nasionale Sensus van 2023 het bevind dat 50% van Namibiërs nou in stedelike gebiede woon, teenoor 43% in 2011. Namate die land aanhou verstedelik, waarborg Swapo se afhanklikheid van landelike kiesers moontlik nie meer nasionale oorwinnings nie.
HUIWER IN HARTLAND
Selfs in Swapo se noordelike vesting, die sogenaamde '4 O'-streke, Oshana, Oshikoto, Ohangwena en Omusati, taan steun. Hierdie streke het eens die ruggraat van Swapo se nasionale oorheersing gevorm: in 2014 het die party 92% van die stemme daar gewen, wat 41% van sy totale nasionale stemme bygedra het, volgens die IPPR-verslag.
Teen 2019 het daardie streeksteun tot 78% gedaal en in 2024 tot 69%, wat Swapo net minder as 30% van sy nasionale steun van die 4 O's gee.
Die erosie is oneweredig maar beduidend, het IPPR daarop gewys. In Oshana het beide Ondangwa-kiesafdelings se steun in 2024 onder 50% gedaal. In Oshikoto het Swapo sy meerderheid in Tsumeb verloor, van 82% in 2014 tot 45% in 2024. Slegs Omusati en Ohangwena het twee-derde meerderhede oor alle kiesafdelings gehandhaaf, met Omusati gemiddeld ongeveer 73%.
“Die 4 O’s word die 2 O’s,” het Weylandt aangedui. “As die huidige trajek voortduur, sal selfs Swapo se mees lojale basis nie verliese elders kan verreken nie. Die eens soliede Noorde begin verkrummel.”
SUIDELIKE OPSTAND
In die yl bevolkte Suide is die statistieke ewe onthullend. Die Hardap- en ||Kharasstreek, wat saam minder as 8% van die nasionale kiesers uitmaak, het beslissend na die opposisie verskuif.
“Alhoewel die Suide nie verkiesings volgens syfers beslis nie, is dit 'n waarskuwingsteken,” het Weylandt verduidelik. “Dit wys dat streke ten volle teen die regerende party kan draai en daar kan bly.”
Ten spyte van Swapo se terugslae, waarsku die IPPR-verslag dat Namibië se opposisie “gefragmenteerd en onderontwikkeld” bly. Die Independent Patriots for Change (IPC) het as die heersende opposisiemag na vore gekom en net minder as 30% nasionaal in 2024 behaal. Die Affirmative Repositioning (AR)-beweging het ongeveer 7% gewen, terwyl die Landless People’s Movement (LPM) sy steun van 4,7% in 2019 tot 5,2% in 2024 vergroot het.
“Swapo se wonde is selftoegedien, maar die opposisie sukkel steeds om bloed te trek,” het Weylandt gesê. “Die opposisiepartye lok nou gesamentlik byna die helfte van Namibië se kiesers, maar niemand het die reikwydte of hulpbronne om 'n regering te vorm nie. Baie opposisie-ondersteuners spreek swak lojaliteit uit; hulle stem teen Swapo, nie vir 'n alternatief nie.”
STEEDS VOL VERTROUE
In reaksie op die IPPR-bevindinge het Swapo se nasionale woordvoerder, Hilma Nicanor, Vrydag gesê die party fokus steeds op vernuwing, verantwoordbaarheid en die verbetering van dienslewering en dat dit die 2029-verkiesing sal wen.
“Na elke verkiesing doen ons 'n nabetragting om ons prestasie te assesseer en te identifiseer waar ons moet verbeter,” het Nicanor gesê. “As daar bevind word dat die uitdagings verband hou met dienslewering, neem ons beslissende stappe om te verseker dat ons partylede in besluitnemingsposisies op daardie kwessies reageer,” het sy bygevoeg.
“Ons moet verbeter hoe dienste aan ons mense gelewer word.”
Nicanor het bygevoeg dat Swapo se rekord steeds solied bly en dat die party steeds sy strategieë verfyn om met Namibiërs in verbintenis te bly.
“Mense in hierdie land weet presies wat Swapo is en wat dit vir Namibië gedoen het, ons rekord spreek vanself,” het sy gesê. “Ons versterk ons strategieë om ons mense te betrek, na hul bekommernisse te luister en te verseker dat die verbintenisse wat ons in ons verkiesingsmanifes maak, nagekom word.”
Sy het verder uitgebrei dat die party vir die eerste keer 'n implementeringsplan vir die manifes vir die tydperk 2025–’30 ontwikkel het om Swapo se politieke verbintenisse met nasionale ontwikkelingsdoelwitte in lyn te bring.
– [email protected]
Kommentaar
Republikein
Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie