Vervoernagmerrie teister hoofstad

Taxi’s die gewildste opsie, busdiens die goedkoopste
Duisende stap daagliks terwyl slegs 52% van 486 000 inwoners openbare vervoer kan bekostig.
Augetto Graig
Om die openbare vervoer in Windhoek en omliggende dorpe reg te ruk sal N$4,85 miljard kos, insluitend N$1,23 miljard vir die hoofstad se busdiens, ’n bykomende N$250 miljoen vir depots en busstasies en N$1,59 miljard vir bedryfskoste.

Tot dusver het die regering gehelp om 26 nuwe busse aan te koop.

Van Windhoek se sowat 486 000 inwoners kan slegs 52% tans openbare vervoer bekostig. Taxi’s is die gewildste vervoermiddel met 46,2% van openbare vervoergebruik in die hoofstad, maar selfs dit kan tot die helfte van inwoners se maandelikse inkomste opneem.

Tot 87% van Windhoek se inwoners is lae-inkomsteverdieners, bestee ’n kwart van hul inkomste aan openbare vervoer en kan dit nooit bekostig om hul eie vervoer aan te skaf nie.

Sowat 26% van Windhoek se inwoners loop dus na waarheen hulle moet gaan, terwyl 2,1% van private busdienste gebruik maak. Slegs 1,7% gebruik die goedkoopste openbare vervoer wat in die hoofstad beskikbaar is, naamlik die munisipale busdiens.

Verder gebruik sowat 21,2% van Windhoek se inwoners private voertuie om rond te beweeg, 2,5% gebruik aanlyn pendeldienste en slegs 0,3% gebruik fietse.

Dié somber werklikheid het gister aan die lig gekom tydens Prisca Mayumbelo, ’n sake-ontwikkelingsbeampte by die Windhoek-munisipaliteit se stedelike beplanning en vervoerdepartement, se voorlegging by die Windhoek Buitekluboord.

Haar toespraak het deel gevorm van die Stedelike Vervoerberaad 2025 wat deur Stad Windhoek (CoW) aangebied is en deur leiers van dorpsrade landswyd bygewoon is.

In sy openingstoespraak het die uitvoerende hoof van die Windhoek-munisipaliteit, Moses Matyayi, gesê die hoofstad bied nie ’n verskeidenheid openbare vervoeropsies nie en dat die munisipale busdiens die mees bekostigbare opsie is.

Hy voer aan dat niegemotoriseerde vervoer, soos stap en fietsry, die potensiaal het om werksgeleenthede te skep en die ekonomie te laat groei.

Die beraad, sê hy, is ’n beroep om tot aksie oor te gaan.



ERNS VAN SAAK

Die senior uitvoerende beampte vir stedelike beplanning en vervoer, Pierre van Rensburg, het die erns van die saak in ’n voorafopgeneemde videoverklaring beklemtoon.

Hy beskryf die werklikheid vir duisende inwoners in Windhoek as ’n “daaglikse vervoerkrisis, sonder enige waarborg van betroubaarheid of beskikbaarheid”.

Van Rensburg voer verder aan: “Openbare vervoer is deesdae nie ’n luukse nie, maar die stelsel laat duisende in die steek. Ons kan nie stuksgewyse ingrypings bekostig nie.”

Volgens Mayumbelo is ’n volhoubare stedelike vervoermeesterplan (SUTMP) oor 20 jaar reeds in 2012 voorgelê, wat in 2013 van stapel gestuur is, in 2014 deur die kabinet aanvaar is en in 2015 deur ’n haalbaarheidstudie en ’n korporatiewe finansieringsplan ondersteun is.

Tydens die ontwikkeling van die SUTMP is bepaal dat die bevolking van Windhoek, Rehoboth en Okahandja teen 2032 tot 808 000 kan toeneem. Verder is bepaal dat reistyd met ’n persoonlike voertuig, wat gemiddeld 9 minute in 2012 was, teen 2032 tot 54 minute sal toeneem, en met openbare vervoer sal dit van gemiddeld 13 minute per rit tot 1 uur en 16 minute toeneem.

Daar is toe voorgestel dat Windhoek tot vyf eksklusiewe snelroetes vir busdienste vestig en dat gereelde busroetes terselfdertyd van nege tot agt verminder word. Windhoek bied tans sewe gereelde busroetes aan, sê Mayumbelo.

Die hoofstad benodig 315 km se veilige roetes vir voetgangers en fietsryers, sê sy, insluitend 70 km se veilige voetpaaie vir leerlinge om na en van die skool te beweeg.

Om openbare vervoer in Windhoek en dorpsgebiede landswyd te verbeter, is institusionele hervorming egter nodig, tesame met die volle implementering van die gedeeltelik geïmplementeerde SUTMP en onder meer wysigings aan die wet op openbare vervoer, sê sy.

Sy doen ’n beroep om op die ontwikkeling van vervoerkorridors te fokus en dat die uitleg van die stad voorsiening moet maak vir meer dienssentrums sodat inwoners nie na die middestad vir dienste hoef te reis nie.

Kyk na ’n kort video van die opening van die geleentheid hier: q.my.na/57K9. – [email protected]

Kommentaar

Republikein 2025-07-22

Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer