Tsumeb op hete kole

Sowat 500 van Tsumeb se inwoners – meeste van die informele nedersettings soos Kuvukiland, Ondundu en Soweto – het Woensdag dié dorp se strate ingevaar uit protes, volgens Lisken Claasen.

Die woordvoerder van die ontevrede Tsumeb-gemeenskapslede, sê die finansiële gemors waarin die dorp se munisipaliteit homself bevind, is nie die inwoners se skuld nie.

“Die hele munisipale bestuur is nie van Tsumeb nie en gee glad nie om vir sy inwoners nie,” lui die klagskrif wat die betogers aan die uitvoerende hoof van die munisipaliteit, Victoria Kapenda, en die dorp se burgemeester, Matheus Hangula, wou voorlees. Hulle wou nie uitkom om die klagtes aan te hoor nie, sê Claasen.

Die inwoners van Tsumeb is keelvol vir swak watergehalte, en moet voortdurend water kook en dan drink, ten spyte van enige kalk wat mag agterbly, sê sy.

“Diarree en omgekrapte mae, die mense wil net opgooi, maar ons moet nog vir hierdie vuil water betaal,” voeg Claasen by.

Kapenda sê egter Tsumeb se water is geskik vir menslike gebruik en sy is nie bewus van enige gevalle van inwoners wat siek word nie.

“Dit het nie onder die munisipaliteit se aandag gekom nie,” sê sy.

Ander klagtes wat in die klagskrif uitgelig word, sluit in die afsny van watertoevoer na byna die helfte van die inwoners, wat met hoë werkloosheid sukkel, asook 99% van plaaslike poste wat deur werknemers van buite die dorp beklee word.

Kapenda sê dit is normale praktyk om watertoevoer af te sny om uitstaande skuld in te vorder, “wanneer mense nie hul skuld eer nie, en daar geen ooreenkoms met die munisipaliteit is nie”.

Sy kon nie dadelik sê hoeveel Tsumeb-huishoudings se watertoevoer afgesny is nie. Die ontstoke inwoners eis dat hul skuld afgeskryf moet word en voorafbetaalde watermeters in huise geïnstalleer moet word om wanbestuur te voorkom.

“Die mense sal nooit die ou skuld vereffen nie, nie vandag nie, nie môre nie, nie in die komende eeu nie,” lui die klagskrif.

’n Beroep is ook gedoen op gesondheidstandaarde en die beheer van die chaotiese ontwikkeling van Soweto, behuising en ontwikkeling vir Kuvukiland, ’n bekostigbare Tsumeb-gemeenskapsaal en UN Park-tariewe, asook dat Tsumeb se raad, burgemeester en die bestuur moet bedank.

Kapenda sê egter ontwikkeling het sedert haar aankoms in Junie 2022 wel in die dorp plaasgevind. Dit sluit onder meer 230 erwe wat in Uitbreiding 9 ontwikkel word, die opmeting van Kuvukiland en die opgradering van die waterdam.

DUNDEE Sê TOTSIENS

Die munisipale leierskap insluitend Kapenda en die gemeenskapsleiers, Claasen ingesluit, het almal Vrydag met die bestuur van Dundee Precious Metals vergader.

Dundee het Vrydag onthul dat hy met China se Sinomine Resource Group ooreengekom het om sy Tsumeb-smelterfiliaal Dundee Precious Metals Tsumeb Holding vir US$49 miljoen (sowat N$917 miljoen) aan dié maatskappy te verkoop.

“Ons sal nou met Sinomine saamwerk om ’n gladde oorgang en ’n suksesvolle toekoms vir die operasie en al sy belanghebbendes te verseker,” sê David Rae, Dundee se president en uitvoerende hoof, volgens die aankondiging.

Dundee het die smelter in 2010 gekoop om kopererts van sy Chelopech-myn in Bulgarye te smelt.

Die erts sal nou deur ander aanlegte verwerk word, terwyl US$17,2 miljoen uitstaande van die koperhandelaar IXM S.A. ook aan Dundee verskuldig bly om die koopprys op te stoot.

Altesaam US$5 miljoen van Sinomine se aanbod word vir ses maande teruggehou tot finale goedkeuring verseker is en die koopkontrak gesluit is.

Sinomine se bestuur was saam met Dundee-amptenare en Zebra Kasete, Dundee se visepresident en besturende direkteur, teenwoordig by die vergaderings wat Dundee se woordvoerder, Alina Garises, as ’n praktyk vir deursigtigheid beskryf het.

“Ons nader alle sleutelbelanghebbendes, insluitend werknemers, oor die jongste verwikkelinge met die Tsumeb-smelter se strategiese oorsig,” sê sy.

– [email protected]