Sankwasa James Sankwasa. Foto argief
Sankwasa James Sankwasa. Foto argief

‘Parlement vertraag oordrag van fondse’

Sankwasa waarsku ontwikkeling gaan verlore
Die minister van stedelike en landelike ontwikkeling het gesê ministeries kan nie geld vrystel voordat beide die Nasionale Vergadering en die Nasionale Raad die begrotingswetsontwerp gedebatteer en goedgekeur het nie.
Eliot Ipinge
Eliot Ipinge

Die minister van stedelike en landelike ontwikkeling, ­Sankwasa James Sankwasa, het die skuld vir langdurige vertra­gings in die oordrag van fondse na streekrade en plaaslike owerhede vierkantig voor die parlement se deur geplaas.

Hy het gewaarsku dat maande se ontwikkeling in gemeenskappe verlore gaan as gevolg van begrotings wat lank neem om goedgekeur te word.

In reaksie op vrae van die president van die All People’s Party (APP), ­Ambrosius Kumbwa, in die Nasionale Vergadering (NV), het Sankwasa gesê die eerste oponthoud ontstaan by die wetgewers self.

“Teen die tyd dat ons die begroting goedkeur, is daar reeds twee maande in die boekjaar verlore. Die eerste ­vertraging van die oordrag van fondse is in hierdie einste parlement,” het hy gesê.

Hy het beklemtoon ministeries kan nie geld vrystel voordat beide die NV en die Nasionale Raad die begrotingswetsontwerp gedebatteer en goedgekeur het nie, ’n proses wat dikwels tot laat in die boekjaar strek.

“Ons moet ’n behoorlike tydsraamwerk opstel oor wanneer die begroting goedgekeur moet word,” het hy aangevoer. FINANSIËLE KALENDERS

Die minister het verder gewys op die verskil tussen die finansiële jare van die sentrale regering en plaaslike owerhede as ’n strukturele struikel­blok.

Terwyl sy ministerie van April tot Maart funksioneer, volg rade ’n ­Julie-tot-Junie-siklus.

Dié wanbelyning, het ­Sankwasa ­aangevoer, skep leemtes in ­beplanning en uitbetaling en kan slegs reggestel word deur die wet op plaaslike owerhede te wysig.

Trouens is daar in 2024 berig dat die destydse adjunkminister, Evelyn ­!Nawases-Taeyele, Julie as die aangewese maand vir begrotingsvrystellings aan rade vasgestel het.

Sy het destyds opgemerk dat die wet op plaaslike owerhede rade toelaat om tot 25% van hul vorige jaar se begroting vir drie maande te bestee totdat nuwe fondse goedgekeur word. Tog het talle plaaslike owerhede gekla dat laat betalings projekte en verkryging ontwrig het.

GEEN FORMULE VIR 35 JAAR

Oor die netelige kwessie van die ­toekenning van kapitaalbegrotings, het Sankwasa erken daar was die afgelope 35 jaar geen formule in plek nie.

Sedert hy in April die leisels as ­minister oorgeneem het, het hy gesê dit sou onmoontlik wees om so ’n stelsel oornag te implementeer.

Vir nou word toewysings gelei deur prioriteite soos voortgesette projekte wat oor jare strek, noodingrypings en die ­instandhouding van kritieke infrastruktuur, ­insluitend water- en rioolaanlegte.

AANSPREEKLIKHEID

Sankwasa het volgehou dat sy ministerie aanspreeklikheid afdwing deur maandelikse vergaderings met die uitvoerende hoofde van rade te belê.

Hy het bygevoeg dat fakture ­vergesel moet word van alle ­verpligte ­ondersteunende dokumente voordat fondse verwerk kan word, terwyl ­uitstaande verslae noukeurig gemonitor word om oordragte van vorige boekjare te vermy. Ten spyte van hierdie maatreëls, was die ­minister vasbeslote dat die parlement se ­ondoeltreffendheid die skadelikste faktor bly.

Sy opmerkings sal na verwagting die debat weer aanwakker oor of ­wetgewers self die ontwikkeling wat hulle voorstaan, onderdruk.

– [email protected]

Kommentaar

Republikein 2025-09-22

Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer