PLEA FOR HELP: Concerned teachers and parents at Ncamagoro Combined School say there is a dire need for a hostel to accommodate learners. Photo: Nikanor Nangolo
PLEA FOR HELP: Concerned teachers and parents at Ncamagoro Combined School say there is a dire need for a hostel to accommodate learners. Photo: Nikanor Nangolo

Net N$22 per dag per koshuisleerling

'Uitdagings kniehalter skoolvoedingsprogram'
'n Staande komitee het die ministerie versoek om die daaglikse subsidie ​​wat in 2008 ingestel is, te hersien en te wysig, en gesê dat dit nie meer die huidige lewenskoste weerspieël nie.
Nikanor Nangolo
Koshuisleerlinge in die noorde van die land oorleef op ’n skrale N$22 per leerling per dag vir maaltye en verwante behoeftes.

Dié bedrag word as uiters onvoldoende beskou om aan leerlinge se voedingsbehoeftes te voldoen, veral in afgeleë streke waar kospryse beduidend hoër is, het ’n nuwe verslag bevind.

Die Nasionale Raad (NR) se staande komitee oor onderwys, wetenskap, inligting en kommunikasietegnologie (ICT) en jeugontwikkeling het bevind stygende lewenskoste belemmer steeds die instandhouding en bedryf van gemeenskapskoshuise onder die huidige subsidie ​​wat deur die ministerie van onderwys, vernuwing, jeug, sport, kuns en kultuur verskaf word.

“Die koshuissubsidie, wat steeds nie hersien is teen N$22 per leerlinge per dag vir maaltye en verwante behoeftes nie, is onvoldoende om aan die voedingsbehoeftes van leerlinge te voldoen, veral in afgeleë gebiede waar kospryse beduidend hoër is,” luidens die verslag wat gister in die NR ter tafel gelê is.

Die komitee het die ministerie versoek om die daaglikse subsidie ​​van N$22, wat in 2008 ingestel is, te hersien en te wysig, en gesê dat dit nie meer die huidige lewenskoste weerspieël nie.

“Koshuise oraloor die streke het kommer uitgespreek dat die subsidie ​​onvoldoende is en beklemtoon die prys van ’n enkele brood alleen is ongeveer N$14.

“Die komitee beveel verder aan dat die (subsidie)toelaag wat tans aan private koshuise vir instandhouding toegestaan ​​word, uitgebrei word na gemeenskapskoshuise om behoorlike strukture, instandhouding en billike ondersteuning te verseker,” het die verslag bygevoeg.

Die staande komitee het die streke Kunene, Oshikoto, Ohangwena, Kavango-Wes, Zambezi en Otjozondjupa besoek. Ten spyte van vorige aanbevelings het die komitee bevind dat die lewensomstandighede in die meeste gemeenskapskoshuise steeds betreurenswaardig is.

“Leerlinge, veral diegene van kwesbare en gemarginaliseerde gemeenskappe, verduur steeds oorbevolkte, onveilige en onhigiëniese toestande, tesame met voedselonsekerheid, onvoldoende sanitasie en verslegtende infrastruktuur.

“Voortdurende uitdagings soos onbetroubare watervoorsiening, onvoldoende maaltydsubsidies en swak kombuisgeriewe ondermyn steeds die gesondheid, veiligheid en opvoedkundige welstand van leerlinge,” lui die verslag.

Terwyl die komitee erken het dat daar wel vordering gemaak is, soos die konstruksie van ’n koshuis by die Gekombineerde Skool Okumbula en uitgebreide subsidies en digitale inisiatiewe wat deur die Verenigde Nasies se Kinderfonds (Unicef) en die Verenigde Nasies se Onderwys-, Wetenskap- en Kultuurorganisasie (Unesco) ondersteun word, het hulle gewaarsku hierdie pogings is geïsoleerd en onvoldoende.

“Koshuise soos Kasivi, Auuns en Berg Aukas gaan steeds agteruit, wat die dringende behoefte aan geteikende finansiering, instandhouding en verantwoordbaarheid beklemtoon.”

Die verslag het verder beklemtoon dat talle landelike skole in gebiede funksioneer waar erge armoede voorkom. Ten spyte van die positiewe impak van die skoolvoedingsprogram op bywoning en om leerlinge in die skool te hou, word die implementering daarvan deur logistieke en hulpbronuitdagings gekniehalter.

“Vertragings in kosaflewerings en onvoldoende stoorgeriewe het ’n negatiewe impak op doeltreffendheid. In die afwesigheid van gereelde maaltye, is leerlingbywoning geneig om merkbaar te daal,” luidens die verslag.

Die komitee het aanbeveel dat die ministerie die konsekwente voorsiening van gebalanseerde, voedsame maaltye verseker om wanvoeding te voorkom.

“Die ministerie moet ’n omvattende hersiening en versterking van die nasionale skoolvoedingsprogram prioritiseer om beide konsekwentheid en voldoende voedingswaarde te verseker.

“Die swak toestand van voedselvoorbereidingsgeriewe in die meeste gemeenskapskoshuise word vererger deur ’n tekort aan noodsaaklike eetgerei en toerusting.

“Die ministerie moet koördineringsmeganismes versterk, die tydige aflewering van kosvoorrade verseker en die kombuisinfrastruktuur verbeter,” het die komitee versoek.

“Die meeste landelike skole ondervind steeds ernstige uitdagings met netwerkverbinding, wat toegang tot digitale leerhulpmiddels, kommunikasieplatforms en administratiewe koördinering beperk.

“Die afwesigheid van betroubare mobiele en internetdekking raak beide onderwysers en leerlinge en ontneem hulle die geleentheid om moderne tegnologie te gebruik,” luidens die verslag.

Die komitee het ook sistemiese uitdagings in die breër onderwyssektor uitgelig, van swak digitale infrastruktuur tot beperkte beroepsopleidingsgeleenthede en beleidsgapings tussen sekondêre en tersiêre onderwys.

“Die betrokkenheid met die Universiteit van Namibië het die noodsaaklikheid beklemtoon om toelatingsbeleide vir graad 11 (NSSCO)-leerlinge te balanseer, loopbaanvoorligting te versterk, program-akkreditasie te versnel en hoër onderwys in lyn te bring met nasionale ontwikkelings- en nywerheidsdoelwitte onder Visie 2030.”

In sy gevolgtrekking het die komitee die dringende behoefte aan gekoördineerde, voldoende gefinansierde ingrypings beklemtoon om koshuistoestande te verbeter en leerlinge se welstand te beskerm.

“Die ministerie van onderwys, vernuwing, jeug, sport, kuns en kultuur, in samewerking met alle betrokke belanghebbendes, moet volhoubare infrastruktuur prioritiseer,” het die komitee gesê.

Verlede jaar het onderwysers en ouers by die Gekombineerde Skool Ncamagoro in Kavango-Wes soortgelyke bekommernisse geopper en gevra dat ’n koshuis gebou word om leerlinge te akkommodeer wat daagliks tot 20 kilometer moet stap om skool by te woon.

“Aangesien die skool nie ’n koshuis het nie en sommige leerlinge ver van die skool af woon, het die meeste ouers die inisiatief geneem om skuilings vir hul kinders rondom die skool te bou om te verhoed dat hulle elke dag lang afstande moet loop.

“Sonder ouers of voogde om na hulle om te sien, is sommige leerlinge (so jonk as 16 jaar oud) geneig om by hul kêrels en meisies in te trek, wat uiteindelik tot dinge soos tienerswangerskappe lei,” het een van die onderwysers, Theresia Mayira, verlede jaar aan Network Media Hub (NMH) gesê.

Sy het gewaarsku dat lang afstande en swak toestande akademiese prestasie ernstig beïnvloed.

“Leerlinge kom moeg by die skool aan, wat hul vermoë om te konsentreer en aan klasaktiwiteite deel te neem, beïnvloed. Dit is hoekom sommige ouers sake in eie hande geneem het deur tydelike skuilings naby die skool te bou,” het Mayira gesê.

Sy het bygevoeg dat hierdie skuilings nie basiese geriewe het nie en veiligheidskwessies inhou.

[email protected]

Kommentaar

Republikein 2025-11-06

Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer