Paulus Nghikembua, Khomas se direkteur van onderwys. Foto MEIYSAC
Paulus Nghikembua, Khomas se direkteur van onderwys. Foto MEIYSAC

Geen registrasie, geen onderrig

Onderwysers moet aanhou leer
Eliot Ipinge
Onderwysers in Namibië sal nie meer op ’n enkele kwalifikasie kan staatmaak om in die klaskamer te kan bly nie.

Volgens die voorgestelde wetsontwerp vir die professionalisering van onderwysers sal elke geregistreerde opvoeder wetlik verplig word om deurlopende professionele ontwikkeling en opknappingsopleiding te ondergaan om hul onderwyslisensie aktief te hou.

Die hervorming is die middelpunt van ’n breër transformasieproses vir onderwys wat daarop gemik is om die onderwyssektor te professionaliseer, aanspreeklikheid af te dwing en Namibië se onderwyssektor met globale standaarde in lyn te bring.

Die inligting is Vrydag deur Balisius Haingura, ’n komiteelid vir die ontwikkeling van regulasies vir die konsepwetsontwerp, gedeel tydens ’n raadplegende vergadering in Windhoek met rolspelers en in samewerking met die Verenigde Nasies se Kinderfonds (Unicef).

Haingura het die wetsontwerp beskryf as ’n beslissende stap in die rigting van die herstel van waardigheid, die versterking van die gehalte van onderwys en die vestiging van nasionale prestasiestandaarde vir onderwysers.

“Sodra jy as ’n opvoeder geregistreer is, sal jy wetlik verplig wees om deurlopende professionele ontwikkeling en opknappingsopleiding te ondergaan om jou lisensie te behou,” het Haingura gesê.

“Onderwys ontwikkel deurlopend en onderwysers moet saam ontwikkel. Ons kan nie meer ’n stelsel bekostig waar iemand een keer kwalifiseer en nooit hul vaardighede opdateer nie,” het hy gesê.



’n TOEGEWYDE PROFESSIONELE RAAD

’n Sleutelkenmerk van die wetsontwerp is die stigting van ’n professionele onderwysraad, ’n statutêre liggaam wat die taak het om toegang tot die beroep te reguleer, nasionale standaarde te stel en onderwysers se gedrag te monitor.

Die raad sal ook toesig hou oor dissiplinêre sake, insluitend ondersoeke, verhore, sanksies en die aantekening van appèlle.

“Indien ’n onderwyser professionele standaarde of etiese kodes oortree, sal die raad ondersoek instel en gepaste stappe doen,” het Haingura verduidelik.

“Sanksies kan wissel van waarskuwings tot skorsing, en in ernstige gevalle, deregistrasie – wat beteken dat die onderwyser nie meer kan klasgee nie.

“Hierdie stelsel beskerm leerlinge, beskerm die waardigheid van die beroep en verseker dat geen onderwyser bo die wet is nie.”

Tans word dissiplinêre sake deur die Staatsdienskommissie of arbeidsowerhede hanteer, wat nie gespesialiseerd is om onderwysverwante kwessies te takel nie.

Die nuwe raad sal beroepspesifieke verantwoordbaarheid verskaf, prestasiemaatstawwe afdwing en deursigtigheid deur die hele proses verseker.



PRESTASIESTANDAARDE

’n Sentrale vernuwing in die wetsontwerp is die bekendstelling van nasionale prestasiestandaarde vir opvoeders.

Volgens Haingura is daar onder die huidige stelsel geen formele maatstaf om te bepaal of onderwysers gehalte-onderwys lewer nie, wat lei tot teenstrydigheid in opleiding en uitkomste in klaskamers. Die wetsontwerp vereis dat alle onderwysers aan duidelik gedefinieerde professionele maatstawwe voldoen voordat hulle kan onderrig en hul prestasie sal voortdurend gemonitor word.

Onderwysers wat nie aan hierdie standaarde voldoen nie of nie aan verpligte voortgesette professionele ontwikkeling (VPO) deelneem nie, sal verhoed word om te praktiseer. Dit verseker dat klaskamers gelei word deur bekwame, verantwoordbare opvoeders en stel onderwysers se prestasie in lyn met nasionale en internasionale beste praktyke.



ETIEK EN VERANTWOORDBAARHEID

Die wetsontwerp stel ’n nasionale etiese kode daar om onderwysers se gedrag en professionele gedrag in beide staat- en private skole te rig.

Daarbenewens standaardiseer die wetsontwerp toelatingsvereistes vir onderwysopleidingsprogramme, wat verseker dat slegs gekwalifiseerde, bekwame kandidate die beroep betree.

“Ons wil die beste kandidate na die beroep lok,” het Haingura gesê.

“Onderwys kan nie meer as ’n terugval-opsie beskou word nie. Dit gaan oor uitnemendheid, verantwoordbaarheid en professionele trots.”



BESKERMING VAN LEERLINGE

Die wetsontwerp is ewe veel van toepassing op staat- en private skole, en verseker dat alle leerlinge toegang tot gehalte-onderrig het.

Onderwysers sal ook praktyksertifikate ontvang, wat van tyd tot tyd hernu moet word, wat professionele registrasie direk aan die voldoening aan standaarde, etiek en opleiding koppel.

“Ons sê geen registrasie, geen onderrig nie,” het Haingura beklemtoon.

“Vir te lank was die status van onderwysers te laag. Hierdie wetsontwerp gaan daaroor om dit eens en vir altyd te verander.”

Paulus Nghikembua, Khomas se direkteur van onderwys, het die breër belangrikheid van professionalisering beklemtoon en gesê die wetsontwerp gaan nie net oor reëls nie, maar is ter ondersteuning van beide onderwysers en leerlinge.

Hy het verduidelik dat die koppeling van registrasie aan etiek, voortdurende ontwikkeling en opgradering van vaardighede sal verseker dat klaskamers deur bekwame en verantwoordbare opvoeders gelei word.

Nghikembua het verder beklemtoon dat die hervormings onderwysers erkenning, gestruktureerde loopbaanrigtings en geleenthede vir professionele groei sal gee, wat uiteindelik waardigheid en trots in die onderwysberoep sal herstel.

Volgens hom was konsultasies met onderwysers, vakbonde, instellings en die burgerlike samelewing – wat in samewerking met Unicef uitgevoer is – van kritieke belang in die vorming van die wetsontwerp. Dit was om te verseker dat die werklikhede van klaskamers en die verwagtinge van opvoeders en leerlinge weerspieël word.



TOEKOMS VAN ONDERRIG

Haingura het beklemtoon dat die wetsontwerp Namibië ook in lyn bring met streek- en wêreldwye standaarde, veral die werk van die Afrika Federasie van Onderwysregulerende Owerhede (AFTRA), wat Afrika-regerings in die vestiging van regulerende liggame vir onderwys ondersteun. Deur lisensiëring, verpligte opleiding, prestasiestandaarde en gestruktureerde dissiplinêre prosedures in te stel, sluit Namibië aan by ander lande waar onderwys as ’n gereguleerde, verantwoordbare beroep hanteer word.

“Ons verander nie net reëls nie,” het Haingura gesê.

“Ons verander die toekoms van onderwys in hierdie land – ons beskerm leerlinge, hef onderwysers op en verseker dat onderwys ernstig opgeneem word.”

[email protected]

Kommentaar

Republikein 2025-10-21

Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer