Impak van groenwaterstofontwikkeling

Damian Schreiber – ’n Ope brief van die Namas, ondersteun deur internasionale vennote, het daartoe gelei dat die Duitse energiemaatskappy RWE onttrek het aan planne om ammoniak van Hyphen Hydrogen Energy Ltd (Hyphen) in Namibië te koop.Hyphen beoog om 4 000 km2 van voorvaderlike Nama-grond binne die Tsau //Khaeb Nasionale Park (TKNP) te gebruik vir grootskaalse ammoniakproduksie en -uitvoer na Europa.Die besluit word gesien as ’n oorwinning vir beide inheemse regte en die beskerming van biodiversiteit, wat die debat oor Namibië se ontwikkelings- en omgewingsprioriteite weer aanwakker. Hyphen is die grootste van agt aktiewe groenwaterstofprojekte in Namibië, wat daarop gemik is om miljoene tonne groen ammoniak teen 2030 uit te voer terwyl die nasionale kragnetwerk ondersteun word.Die gebruik van hernubare energie om water in waterstof en suurstof te verdeel – bekend as elektrolise – produseer “groen” waterstof. Waterstof is die volopste element in die heelal. Omdat dit moeilik is om te stoor, word dit in ammoniak omgeskakel deur dit met stikstof uit die lug te kombineer. Dit skep ’n samestelling wat makliker is om te vervoer, wat reeds wyd gebruik word in kunsmis, verskeping en nywerhede en wat weer in waterstof by sy eindbestemming omgeskakel kan word.Daar is ’n goeie rede waarom Namibië en veral die TKNP binne die voormalige Sperrgebiet, vir so ’n priojek gekies is. Dit bied verskeie voordele, insluitend die nabyheid aan die oseaan waaruit water onttrek kan word om ontsout te word, sowel as sterk winde en hope sonskyn vir hernubare energieproduksie.Voorstanders maak voorspraak vir groot ruimtes wat die oprigting van die nodige energie-infrastruktuur moontlik maak en die nabyheid aan ’n internasionale hawe met bestaande vervoerinfrastruktuur wat die produk se uitvoer meer vaartbelyn sal maak.Die projek, tesame met ander inisiatiewe, belowe om Namibië aan die voorpunt van groenwaterstofuitvoere in Afrika te plaas. Natuurlik word groot werksgeleenthede deur die voorstanders belowe, wat glo tot 15 000 in die konstruksie van die Hyphen-projek alleen en 3 000 permanente poste sal bereik. Teen die jaar 2040 word tot 250 000 werksgeleenthede in die hele groenwaterstofsektor voorspel.Indien dit alles ’n werklikheid word, sal dit die land se bruto binnelandse produk (BBP) ’n reusehupstoot gee, die ekonomie diversifiseer en Namibië ’n leier in hernubare energie maak.Soos met die meeste grootskaalse ontwikkelings, is die potensiële ekologiese risiko’s beduidend. Ontsouting produseer pekelwater – ’n warm, sout, chemies belaaide neweproduk wat stres op seebodemorganismes kan veroorsaak wanneer dit onttrek word.Nuwe haweterminale, bergingsgeriewe en skeepsroetes kan geraas-, lig- en stortingsrisiko’s verhoog, wat habitatte versteur in ’n streek wat reeds kwesbaar is as gevolg van bedreigde seevoëlkolonies, walvis- en dolfynmigrasieroetes en visbroeiplekke.Waterstof, wat hoogs geneig is tot lekkasies, kan die klimaat indirek verwarm as dit vrygestel word, terwyl ammoniak, wat as ’n draerbrandstof gebruik word, giftig is. Dit maak enige storting katastrofies vir mariene en kus-ekosisteme. Hierdie risiko’s word vererger deur beperkte plaaslike kapasiteit vir noodreaksie en die feit dat ongeluksbestuur vir sintetiese brandstowwe steeds nie heeltemal verstaan word nie.Die park vorm deel van die Sukkulente Karoo-ekosisteem, die tuiste van byna 25% van Namibië se plantspesies binne slegs 3% van die land se oppervlakte. Een-en-dertig van sy 1 050 plantspesies kom nêrens anders op aarde voor nie, met baie wat tot klein kolle binne die park beperk is.Paaie, kraglyne en instandhoudingskorridors sal habitatte fragmenteer en wildlewe ver buite die projekterreine doodmaak. Omdat Tsau //Khaeb steeds nog weinig in-diepte bestudeer is, verwag wetenskaplikes verdere ontdekkings van unieke spesies. Om nywerheidsontwikkeling hier toe te laat, sal onvervangbare biodiversiteit vernietig voordat dit selfs ten volle verstaan word.Daar is ’n paar maatskaplike en sosioëkonomiese aspekte om na te kyk. Alhoewel die aantal werksgeleenthede vir Namibiërs belowend lyk, bly kritici steeds wonder oor die gehalte van werk, hoeveel daarvan vir plaaslike inwoners beskikbaar sal wees, die beskikbaarheid van opleiding vir plaaslike inwoners om hoër betaalde poste te bekom en die potensiële afhanklikheid van buitelandse maatskappye.Met die historiese verplasing van die Namas van hul voorvaderlike grond deur die verklaring van die Sperrgebiet, word die Hyphen-projek nou, benewens die vernietiging van ’n biodiversiteitsbrandpunt, as ’n “voortsetting van koloniale patrone” beskou, volgens Maboss Johannes Ortmann, die Nama Tradisionele Leiersvereniging (NTLA) se projekkoördineerder vir volksmoordrepatriasies.In plaas daarvan doen die Namas ’n beroep op hul reg tot “selfbeskikking en vrye, voorafgaande en ingeligte toestemming in elke projek wat op hul voorvaderlike grond beplan word”.Baie van hierdie bekommernisse word nie ten volle in ag geneem nie, want Namibië het nie ’n bindende wetlike raamwerk om sulke aspekte te reguleer nie. Die Memorandums van Verstandhouding (MoU’s) wat tans in plek is, is nie formele ooreenkomste nie.In teorie bied groen waterstof ’n volhoubare alternatief vir energieproduksie en -berging, maar in die praktyk kom dit met baie beperkings. Die projekte in Namibië belowe ekonomiese ontwikkeling, maar ondervind teenkanting van omgewingsbewustes, bewaringsbewustes en plaaslike gemeenskappe.Sommige hiervan het daartoe gelei dat een van die grootste beleggers, naamlik RWE van Duitsland, hul verbintenis tot die Hyphen-projek – een wat ’n ernstige bedreiging vir ’n plaaslike biodiversiteitsbrandpunt inhou – gekanselleer het. Alhoewel dit ’n groot terugslag vir die grootste voorgestelde waterstofproduksie bied, is dit geen waarborg dat hierdie inisiatief nie sal slaag nie.Indien wel, is daar sommige alternatiewe om te oorweeg, naamlik minder kwesbare liggings of die omskakeling van pekelwaterafvoer na soutproduksie. Sommige van die projekte wat parallel loop, is reeds in die laat fases van implementering en sal binnekort groen waterstof produseer. Soos hierdie ontwikkelings vorder, moet streng monitering en bestuur asook sterk gebeurlikheidsplanne, wat in formele ooreenkomste aangeneem is, in plek gestel word om enige moontlike nadelige gevolge van hierdie bedryf uit te skakel. Ware “groen” klimaatoplossings moet plaaslike gemeenskappe sowel as die ryk mariene en landgebaseerde ekosisteme in ag neem.*Damian Schreiber is ’n junior wetenskaplike en lid van die reddingspan by Ocean Concervation.

Impak van groenwaterstofontwikkeling

Kommentaar

Republikein 2025-11-04

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Impak van groenwaterstofontwikkeling

Kommentaar

Republikein 2025-11-04

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Intekening vereis om toegang tot inhoud te kry. ×

MELD AAN

Advertensie

Intekening vereis om toegang tot inhoud te kry.