Zimbabwe in 'doodspiraal'
Zimbabwe in 'doodspiraal'

Zimbabwe in 'doodspiraal'

Zimbabwe se verlammende kontanttekort het 'n gat in die finansiële stelsel gelaat wat die res van die ekonomie laat ineenstort.
Estelle de Bruyn
Zimbabwe het agt jaar gelede sy eie geldeenheid met die dollar vervang wat aanvanklik hiperinflasie gestop het.

Die sterk dollar het invoer aangevuur en uitvoer beperk wat veroorsaak het dat banknote feitlik verdwyn het.

Dit het daartoe gelei dat die sentrale bank opdrag gegee het aan banke om kontantonttrekkings op US$150 per week te beperk.

Volgens Mohamed Salam, die eienaar van 'n paar klein winkeltjies wat bouvoorraad in Harare verkoop, kan hy geld in die bank deponeer en plaaslike verskaffers betaal, maar hy kan nie buitelandse verskaffers betaal nie.

“As ons kontant deponeer, word dit teoreties,” sê hy.

“Die bankstaat toon dit is daar, maar dit is nie.”

Die likiditeitskrisis veroorsaak dat maatskappye nie hul werkers of buite­landse verskaffers in kontant kan betaal nie, en laat baie ondernemings ondergaan.

Zimbabwe se sentrale bank beraam daar is omtrent US$4 miljard se note wat in die ekonomie sirkuleer.

Busisa Moyo, president van die Konfederasie van Zimbabwiese Nywerhede, meen egter die bedrag wat beskikbaar is, is so min as US$100 miljoen.

“Die ekonomie is in wat ons 'n spiraal na die dood noem,” sê Steve Hanke, 'n professor van toege­paste ekonomie van die Johns Hopkins Universiteit van Baltimore.

Hy het die voorkoms van hiper­inflasie in Zimbabwe bestudeer.

Hanke blammeer die korrupsie en onbevoegdheid van pres. Robert Mugabe (92) se regering vir die situasie omdat hulle “neig om swak ekonomiese beleidsbesluite te neem”.

Die tekort aan buitelandse valuta het Brewer Delta, wat gedeeltelik deur Anheuser-Busch InBev besit word, en die telekommunikasiemaatskappy Econet Wireless Zimbabwe, verlede jaar gedwing om dividende op te skort en betalings aan buitelandse verskaffers te stop.

'n Aantal winkels en ondernemings bied groot afslag aan klante wat kontant betaal of beperk die bedrae wat hulle op kredietkaarte kan aanvaar of weier om dit te aanvaar.

“Die land het geen geld meer nie en ons het heeltemal die vermoë verloor om vir invoer te betaal,” sê John ­Robertson, 'n onafhanklike ekonoom in Harare.

“Dit gebeur terwyl produktiwiteit afneem omdat noodsaaklike insette nie bekom kan word nie omdat daar nie buitelandse valuta is om daarvoor te betaal nie.”

In 'n poging om die tekort aan banknote te verlig en te keer dat mense kontant opgaar, het die regering in November skuldbriefnote begin versprei.

Tot dusver is US$88 miljoen van die beplande US$200 miljoen van die sekuriteite wat aan die dollar gekoppel is, uitgereik. Die regering het 'n lening van die African Export-Import Bank gekry om die banknote uit te reik.

Terwyl banke en groot winkelgroepe die plaasvervangernote aanvaar, wil klein winkels, informele handelaars en taxibestuurders dit nie aanvaar nie.

Hulle glo die note is net 70% van 'n dollar werd.

Hanke wat direkteur van die ­Troubled Currencies Project van die Cato Instituut van Washington DC, sê die besluit om die skuldbriefnote uit te reik was 'n ramp.

“Zimbabwe het nie meer 'n suiwer dollar-gebaseerde stelsel nie, maar 'n gemengde een, wat gaan misluk.

“Meer skuldbriefnote gaan net veroorsaak dat mense meer dollars gaan opgaar omdat dit as 'n beter geldeenheid beskou word.

“As die uitreiking van skuldbriefnote verhoog in reaksie tot die opgaar van dollars, gaan die premie wat dollars tot die skuldbriefnote het wyer word en so gaan die verwringing in die ekonomie toeneem.” -Netwerk24/Bloomberg

Kommentaar

Republikein 2024-05-16

Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Premier League: Manchester United 3 vs 2 Newcastle | Brighton 1 vs 2 Chelsea | Tottenham Hotspur 0 vs 2 Manchester City | Aston Villa 3 vs 3 Liverpool LaLiga: Celta Vigo 2 vs 1 Athletic Club | Getafe 0 vs 3 Atletico Madrid | Sevilla 0 vs 1 Cadiz | Rayo Vallecano 2 vs 1 Granada | Girona 0 vs 1 Villarreal | Real Madrid 5 vs 0 Deportivo Alaves | Osasuna 1 vs 1 Mallorca | Barcelona 2 vs 0 Real Sociedad SerieA: Fiorentina 2 vs 1 Monza | Lecce 0 vs 2 Udinese Katima Mulilo: 11° | 31° Rundu: 11° | 30° Eenhana: 11° | 31° Oshakati: 13° | 30° Ruacana: 13° | 30° Tsumeb: 14° | 28° Otjiwarongo: 12° | 27° Omaruru: 14° | 28° Windhoek: 11° | 26° Gobabis: 13° | 26° Henties Bay: 19° | 35° Wind speed: 42km/h, Wind direction: E, Low tide: 04:48, High tide: 10:54, Low Tide: 16:42, High tide: 23:24 Swakopmund: 20° | 26° Wind speed: 26km/h, Wind direction: S, Low tide: 04:46, High tide: 10:52, Low Tide: 16:40, High tide: 23:22 Walvis Bay: 23° | 34° Wind speed: 34km/h, Wind direction: SE, Low tide: 04:46, High tide: 10:51, Low Tide: 16:40, High tide: 23:21 Rehoboth: 12° | 26° Mariental: 15° | 28° Keetmanshoop: 18° | 29° Aranos: 15° | 28° Lüderitz: 19° | 35° Ariamsvlei: 19° | 31° Oranjemund: 14° | 26° Luanda: 25° | 26° Gaborone: 15° | 29° Lubumbashi: 11° | 27° Mbabane: 14° | 28° Maseru: 10° | 24° Antananarivo: 12° | 22° Lilongwe: 14° | 28° Maputo: 17° | 30° Windhoek: 11° | 26° Cape Town: 16° | 20° Durban: 18° | 25° Johannesburg: 15° | 25° Dar es Salaam: 23° | 32° Lusaka: 15° | 27° Harare: 12° | 25° Currency: GBP to NAD 22.99 | EUR to NAD 19.75 | CNY to NAD 2.52 | USD to NAD 18.18 | DZD to NAD 0.14 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.3 | EGP to NAD 0.38 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.72 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.54 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.22 | USD to DZD 133.9 | USD to AOA 847.42 | USD to BWP 13.53 | USD to EGP 46.85 | USD to KES 130.48 | USD to NGN 1520 | USD to ZAR 18.18 | USD to ZMW 25.1 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 79361.57 Up +0.93% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1732.62 Up +1.27% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13421.4 Down -0.59% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 25316.08 Down -0.09% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI 9151.06 Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 381.25/OZ DOWN -0.0045 | Copper US$ 4.85/lb DOWN -0.0102 | Zinc US$ 2 977.00/T DOWN -0.03% | Brent Crude Oil US$ 83.46/BBP UP +0.23% | Platinum US$ 1 062.23/OZ DOWN -0.0071 Sport results: Premier League: Manchester United 3 vs 2 Newcastle | Brighton 1 vs 2 Chelsea | Tottenham Hotspur 0 vs 2 Manchester City | Aston Villa 3 vs 3 Liverpool LaLiga: Celta Vigo 2 vs 1 Athletic Club | Getafe 0 vs 3 Atletico Madrid | Sevilla 0 vs 1 Cadiz | Rayo Vallecano 2 vs 1 Granada | Girona 0 vs 1 Villarreal | Real Madrid 5 vs 0 Deportivo Alaves | Osasuna 1 vs 1 Mallorca | Barcelona 2 vs 0 Real Sociedad SerieA: Fiorentina 2 vs 1 Monza | Lecce 0 vs 2 Udinese Weather: Katima Mulilo: 11° | 31° Rundu: 11° | 30° Eenhana: 11° | 31° Oshakati: 13° | 30° Ruacana: 13° | 30° Tsumeb: 14° | 28° Otjiwarongo: 12° | 27° Omaruru: 14° | 28° Windhoek: 11° | 26° Gobabis: 13° | 26° Henties Bay: 19° | 35° Wind speed: 42km/h, Wind direction: E, Low tide: 04:48, High tide: 10:54, Low Tide: 16:42, High tide: 23:24 Swakopmund: 20° | 26° Wind speed: 26km/h, Wind direction: S, Low tide: 04:46, High tide: 10:52, Low Tide: 16:40, High tide: 23:22 Walvis Bay: 23° | 34° Wind speed: 34km/h, Wind direction: SE, Low tide: 04:46, High tide: 10:51, Low Tide: 16:40, High tide: 23:21 Rehoboth: 12° | 26° Mariental: 15° | 28° Keetmanshoop: 18° | 29° Aranos: 15° | 28° Lüderitz: 19° | 35° Ariamsvlei: 19° | 31° Oranjemund: 14° | 26° Luanda: 25° | 26° Gaborone: 15° | 29° Lubumbashi: 11° | 27° Mbabane: 14° | 28° Maseru: 10° | 24° Antananarivo: 12° | 22° Lilongwe: 14° | 28° Maputo: 17° | 30° Windhoek: 11° | 26° Cape Town: 16° | 20° Durban: 18° | 25° Johannesburg: 15° | 25° Dar es Salaam: 23° | 32° Lusaka: 15° | 27° Harare: 12° | 25° Economic Indicators: Currency: GBP to NAD 22.99 | EUR to NAD 19.75 | CNY to NAD 2.52 | USD to NAD 18.18 | DZD to NAD 0.14 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.3 | EGP to NAD 0.38 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.72 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.54 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.22 | USD to DZD 133.9 | USD to AOA 847.42 | USD to BWP 13.53 | USD to EGP 46.85 | USD to KES 130.48 | USD to NGN 1520 | USD to ZAR 18.18 | USD to ZMW 25.1 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 79361.57 Up +0.93% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1732.62 Up +1.27% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13421.4 Down -0.59% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 25316.08 Down -0.09% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI 9151.06 Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 381.25/OZ DOWN -0.0045 | Copper US$ 4.85/lb DOWN -0.0102 | Zinc US$ 2 977.00/T DOWN -0.03% | Brent Crude Oil US$ 83.46/BBP UP +0.23% | Platinum US$ 1 062.23/OZ DOWN -0.0071