Van prentjies in die stof tot uitstallings in Europa

Tanja Bause – “Ek het nog altyd van teken gehou en terwyl ek die beeste op my pa se plaas opgepas het, het ek met ’n stok of my vingers in die sand geteken,” sê Lukas Nangombe Kapanda (59), ook bekend as Lucky.“Ek het vir ’n paar jaar as visserman in Suid-Afrika gewerk en daar het die mense my die bynaam Lucky gegee. Wanneer ek saam met mense iewers heen gegaan het, het ons altyd sukses behaal en toe het hulle begin om my Lucky te noem. Die bynaam het gebly.” Lucky is in ’n klein nedersetting naby Okahao in die Omusatistreek gebore. Dit is ook waar hy met sy laerskoolloopbaan begin het.”Skool toe gaan was nie baie belangrik in my kultuur nie en ek is altyd vir een of twee maande plaas toe gestuur om my pa se beeste te gaan oppas. Dan is ek weer terug skool toe vir ’n paar maande en weer plaas toe. Dit is hoe dit daardie tyd was.”Op 17-jarige ouderdom het Lucky besluit om soos van sy vriende werk te gaan soek. Hy het ’n pos as plaaswerker naby Outjo aanvaar en is soontoe.“Ek was baie opgewonde, want nou het ek werk gehad, maar ek was gou teleurgesteld. Dit was presies wat ek nog die hele tyd gedoen het. Niks het verander of verskil nie. Ek het net weer beeste opgepas en dit is nie wat ek wou doen nie. Dieselfde aand het ek besluit om Otjiwarongo toe te stap.”Hy het tot by die hoofpad gestap en daar langs die pad onder ’n boom geslaap. Die volgende dag is hy met ’n saamrygeleentheid Otjiwarongo toe. Een van sy broers het op Walvisbaai gewerk en hy het besluit om eerder daarheen te gaan. “Ek moes met die trein ry en het agter mense aangeloop wat ook op die trein geklim het. Ek het niks geweet nie en net opgeklim. Die kondukteur het my vir my kaartjie gevra en ek het geen idee gehad waarvan hy praat nie. Dit was toe ’n ander Oshiwambo-man vir my verduidelik dat ek moet betaal om die trein te kan ry. My pa het vir my R20 gegee wat daardie tyd baie geld was en ek kon vir die kondukteur sy geld gee.”Lucky het op Walvisbaai aangekom en baie lank daar gebly.SPORTMAN“Ek het nie ’n ‘pass’ gehad nie en my broer het my gewaarsku ek moet weghardloop as ek die polisie sien. Eendag toe kom die polisie en ek hardloop by ’n groot gebou in. Binne was mense besig om te oefen en ek het net by hulle aangesluit en ook begin geoefen. Dit is hoe ek by boks betrokke geraak het. Ek was ’n amateurbokser vir die Cheetah-boksklub tot 1983.”Hy was jonk, maar kon nie ordentlike werk kry nie en het besluit om na sy ander broer in Windhoek te trek. “By die huis waar ek gebly het, het ook ’n onderwyser gebly wat vir my gesê het sy sal my met my skoolloopbaan help. Sy het my tot graad 6 gehelp. “Toe eendag het manne wat in Suid-Afrika werk vir ons kom kuier en hulle het so smaaklik van hul lewens vertel dat ek saam met hulle Kaapstad toe is om ’n visserman te word.”Vir die volgende paar jaar het hy langs die Suid-Afrikaanse kuslyn vis en calamari vanaf ’n boot gevang. “Dit was baie lekker en ek het geld verdien wat ek op myself gespandeer het. Ek hoor toe dat Namibië onafhanklik word en het besluit om terug huis toe te kom.”Lucky het hier en daar ’n bietjie gewerk en omdat hy nog altyd van hardloop gehou het, het hy begin om aan marathonwedrenne deel te neem.“Die een wedren was op Swakopmund en ek is daarheen. Ná die wedren het ek egter besluit om op te hou, omdat ek nie die regte skoene gehad het nie en myself beseer het.“Anja Rohwer het my genader en gevra of ek kuns kan doen en ek het ja gesê, want ek het aan my kinderjare op die plaas teruggedink. Sy het my ’n klein stuk linosnee gegee en gevra ek moet iets teken. Ek het ’n nedersetting geteken en sy het gesê dit is wat sy soek.”Lucky het begin om linosneewerke te doen en het sy poskaarte voor die poskantoor op Swakopmund vir R1,50 verkoop. Hy het egter gevoel daar woon baie meer mense in Windhoek wat dalk sy kuns sal wil koop en hy is dus terug Windhoek toe. Aanvanklik het hy in Windhoek van kantoor na kantoor gestap en sy kuns probeer verkoop.“Ek het nie ’n plek gehad van waar ek kon verkoop nie. Dit was totdat ’n man my in 1993 aangeraai het om vir ’n plek in Poststreet Mall in die hoofstraat aansoek te doen. En van toe af verkoop ek my werke daar.”UITSTALLINGS EN DROOMLucky se kuns is al in Kanada, Duitsland, Frankryk, Portugal, Italië en natuurlik in Namibië uitgestel. Hy kon egter nie by die uitstallings wees nie, omdat hy nie die geld gehad het nie. “Ek was wel in 1997 in Kuba by ’n kunsfees waar my kuns ook uitgestal is. In 2007 het ek ook ’n uitstalling in Suid-Afrika gehad wat ’n reusesukses was. So baie mense het na my kuns kom kyk!”“My droom is om eendag as ek aftree na die nedersetting terug te keer en kunsklasse vir die kinders te kan gee. Ek het nooit kunsklasse gehad nie en ek sien die talent wat net ontwikkel moet word. Ek sien ook die vroue wat mandjies vleg, potte maak en die mans wat houtsneewerk doen. Ek het ook ’n paar idees en kan help.”– tanja@republikein.com.na

Van prentjies in die stof tot uitstallings in Europa

Kommentaar

Republikein 2025-05-02

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Van prentjies in die stof tot uitstallings in Europa

Kommentaar

Republikein 2025-05-02

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

MELD AAN

Advertensie