Teiken régte armes

Hoewel die regering se maatskaplike begrotingsbeleid armoede verlig, kan dit meer slaankrag hê as die regte mense daarby baat.
Jo-Mare Duddy Booysen
Jo-Maré Duddy - Sonder die kontant wat Namibiërs maandeliks as toelae van die regering ontvang, sou die getal armes in die land 45,8% méér gewees het.

Die regering se hulp in die vorm van water- en behuisingsubsidies, asook reusebesteding aan gesondheid en onderwys, beveg voorts armoede. Sonder dit én kontanttoelae saam sou die ­armoedesyfer 58,4% hoër gewees het.

Die regering se “mildelike” begrotingsbeleid het 118 000 mense uit armoede gelig en die koers van brandarmes met amper 25% verlaag, luidens 'n gesamentlike verslag van die Namibië Statistiekagentskap (NSA) en die Wêreldbank wat gister vrygestel is.

Nietemin bly armoede in die land hoog. Volgens die Wêreldbank moes 16,9% van die land se bevolking – ongeveer 385 441 mense – in 2015 op minder as US$1,90 of sowat N$24,30 per dag oorleef. Word die internasionale broodlyn van US$3,10 (sowat N$39,65) per dag gebruik, was 42,8% van Namibiërs in 2015 in armoede gedompel.

Die drievoudige uitdaging van armoede, ongelykheid en werkloosheid duur hardnekkig voort ondanks die groot somme staatsgeld waarmee dit bestry word, sê mnr. Paul Noumba Um, die Wêreldbank se verteenwoordiger in Namibië.

As sulks moet in diepte vasgestel word of die regering die beste van sy begrotingsbeleid vir die bekamping van armoede en ongelykheid gebruik maak, sê hy. Noudat die regering sy bestedingsrieme moet dun sny, is dit veral belangrik.

Die NSA/Wêreldbank-verslag heet gepas “Does Fiscal Policy Benefit the Poor and Reduce Inequality in Namibia?”.

Om dit te bepaal, is na die impak van direkte kontanttoelae gekyk, asook na indirekte subsidies vir watergeriewe op die platteland, die Build Together-behuisingsinisiatief en die program van die Nasionale Behuisingsonderneming (NHE).

Die uitwerking van gesubsidieerde gesondheid en onderwys is ook in ag geneem.

Die vernaamste swakplek van die regering se maatskaplike welsynprogramme – wat die afgelope 25 jaar byna die helfte van die begroting opgeslurp het – is dat dit nie geteiken is nie, aldus die verslag.



Pensioen

Bykans 17,2% van alle Namibiërs – ongeag hul finansiële vermoë – ontvang 'n staatspensioen. Uit die vyfde van Namibiërs wat die armste is, ontvang 22,2% 'n staatspensioen. Uit die vyfde wat die rykste is, ontvang 6,8% egter dieselfde bedrag. Dieselfde geld vir toelae vir wees- en weerlose kinders. Sowat 6,6% van die armste segment word geraak, maar ook ongeveer 2,6% van die rykste.

Met indirekte subsidies verlig net watervoorsiening op die platteland armes se lot wesenlik. Die Built Together (BTP)- en NHE-programme is hoofsaaklik op stedelike gebiede van toepassing. 'n Skrale een persent van die armste van arm huishoudings trek voordeel uit die BTP, terwyl niemand in dié groep by die NHE baat nie, lui die verslag.

Die impak van primêre staatskole is “absoluut progressief en pro-armes”, bevind die verslag. Op sekondêre skoolvlak is die uitwerking egter minder en op tersiêre vlak bykans niks. Die 70% van die bevolking wat die armste is, “ontvang” net 10% van die begrotingsgeld wat hiervoor opsy gesit is.



Teiken

Begunstigdes van regeringstoelae en –subsidies word “losweg” geteiken. Gevolglik word minder as die helfte van dié uitgawes vir die werklike bestryding van armoede gebruik. Om armoede doeltreffend te takel, is 'n goeie teikenstelsel (“proxy means tested” of PMT) noodsaaklik wat armes identifiseer en geld na hulle kanaliseer, sê die verslag.

Om PMT's te bedryf, is egter ingewikkeld, vereis 'n beduidende belegging én institusionele kapasiteit, aldus die verslag.

Die NSA se statistikus-generaal, mnr. Alex Shimuafeni, het tydens die bekendstelling van die verslag gesê dis duidelik dat die doeltreffendheid en dekking van maat­skaplike veiligheidsnette verbeter kan word om meer mense te bereik. “Nou vra ons onsself: Waarheen nou?” het hy gesê.

* Lees ook 'n volledige uiteensetting van die verslag in Business7, wat vandag in Republikein verskyn.

Kommentaar

Republikein 2024-05-02

Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

LaLiga: Barcelona 4 vs 2 Valencia SerieA: Genoa 3 vs 0 Cagliari European Championships Qualifying: Coventry City 1 vs 2 Ipswich Town | Preston North End 0 vs 3 Leicester City English Championship: Coventry City 1 vs 2 Ipswich Town | Preston North End 0 vs 3 Leicester City Katima Mulilo: 12° | 33° Rundu: 12° | 31° Eenhana: 14° | 33° Oshakati: 16° | 32° Ruacana: 15° | 32° Tsumeb: 15° | 31° Otjiwarongo: 14° | 29° Omaruru: 15° | 32° Windhoek: 13° | 27° Gobabis: 15° | 28° Henties Bay: 16° | 21° Wind speed: 40km/h, Wind direction: E, Low tide: 04:26, High tide: 10:41, Low Tide: 16:45, High tide: 23:19 Swakopmund: 16° | 18° Wind speed: 30km/h, Wind direction: S, Low tide: 04:24, High tide: 10:39, Low Tide: 16:43, High tide: 23:17 Walvis Bay: 17° | 25° Wind speed: 30km/h, Wind direction: S, Low tide: 04:24, High tide: 10:38, Low Tide: 16:43, High tide: 23:16 Rehoboth: 15° | 29° Mariental: 18° | 31° Keetmanshoop: 20° | 32° Aranos: 18° | 30° Lüderitz: 14° | 25° Ariamsvlei: 20° | 34° Oranjemund: 14° | 22° Luanda: 25° | 28° Gaborone: 16° | 29° Lubumbashi: 11° | 26° Mbabane: 14° | 25° Maseru: 10° | 26° Antananarivo: 15° | 25° Lilongwe: 14° | 28° Maputo: 18° | 28° Windhoek: 13° | 27° Cape Town: 16° | 24° Durban: 18° | 26° Johannesburg: 17° | 26° Dar es Salaam: 26° | 30° Lusaka: 15° | 27° Harare: 13° | 27° Currency: GBP to NAD 23.28 | EUR to NAD 19.94 | CNY to NAD 2.59 | USD to NAD 18.64 | DZD to NAD 0.14 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.32 | EGP to NAD 0.38 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.68 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.58 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.22 | USD to DZD 133.92 | USD to AOA 834.06 | USD to BWP 13.64 | USD to EGP 47.9 | USD to KES 134.48 | USD to NGN 1389.52 | USD to ZAR 18.65 | USD to ZMW 26.87 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 76076.19 Down -0.5% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1690.93 Down -0.96% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13319.36 Down -0.41% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 24448.73 Down -6.01% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI 9146.09 Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 292.90/OZ UP +0.06% | Copper US$ 4.44/lb DOWN -0.0143 | Zinc US$ 2 910.40/T UP 1.25% | Brent Crude Oil US$ 84.05/BBP DOWN -0.0304 | Platinum US$ 945.13/OZ UP +1.11% Sport results: LaLiga: Barcelona 4 vs 2 Valencia SerieA: Genoa 3 vs 0 Cagliari European Championships Qualifying: Coventry City 1 vs 2 Ipswich Town | Preston North End 0 vs 3 Leicester City English Championship: Coventry City 1 vs 2 Ipswich Town | Preston North End 0 vs 3 Leicester City Weather: Katima Mulilo: 12° | 33° Rundu: 12° | 31° Eenhana: 14° | 33° Oshakati: 16° | 32° Ruacana: 15° | 32° Tsumeb: 15° | 31° Otjiwarongo: 14° | 29° Omaruru: 15° | 32° Windhoek: 13° | 27° Gobabis: 15° | 28° Henties Bay: 16° | 21° Wind speed: 40km/h, Wind direction: E, Low tide: 04:26, High tide: 10:41, Low Tide: 16:45, High tide: 23:19 Swakopmund: 16° | 18° Wind speed: 30km/h, Wind direction: S, Low tide: 04:24, High tide: 10:39, Low Tide: 16:43, High tide: 23:17 Walvis Bay: 17° | 25° Wind speed: 30km/h, Wind direction: S, Low tide: 04:24, High tide: 10:38, Low Tide: 16:43, High tide: 23:16 Rehoboth: 15° | 29° Mariental: 18° | 31° Keetmanshoop: 20° | 32° Aranos: 18° | 30° Lüderitz: 14° | 25° Ariamsvlei: 20° | 34° Oranjemund: 14° | 22° Luanda: 25° | 28° Gaborone: 16° | 29° Lubumbashi: 11° | 26° Mbabane: 14° | 25° Maseru: 10° | 26° Antananarivo: 15° | 25° Lilongwe: 14° | 28° Maputo: 18° | 28° Windhoek: 13° | 27° Cape Town: 16° | 24° Durban: 18° | 26° Johannesburg: 17° | 26° Dar es Salaam: 26° | 30° Lusaka: 15° | 27° Harare: 13° | 27° Economic Indicators: Currency: GBP to NAD 23.28 | EUR to NAD 19.94 | CNY to NAD 2.59 | USD to NAD 18.64 | DZD to NAD 0.14 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.32 | EGP to NAD 0.38 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.68 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.58 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.22 | USD to DZD 133.92 | USD to AOA 834.06 | USD to BWP 13.64 | USD to EGP 47.9 | USD to KES 134.48 | USD to NGN 1389.52 | USD to ZAR 18.65 | USD to ZMW 26.87 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 76076.19 Down -0.5% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1690.93 Down -0.96% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13319.36 Down -0.41% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 24448.73 Down -6.01% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI 9146.09 Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 292.90/OZ UP +0.06% | Copper US$ 4.44/lb DOWN -0.0143 | Zinc US$ 2 910.40/T UP 1.25% | Brent Crude Oil US$ 84.05/BBP DOWN -0.0304 | Platinum US$ 945.13/OZ UP +1.11%