Suid-Soedan: Transaksie dalk te duur vir PetroSA

Francois Williams – Vrae hang steeds oor die haastige transaksie wat Suid-Afrika met Suid-Soedan oor ’n bedryfsbelang in ’n olie-eksplorasieblok in dié Noord-Afrikaland beklink het.Jeff Radebe, minister van energie, het Maandag die ooreenkoms in Juba, die hoofstad van Suid-Soedan, onderteken.Volgens inligting van die Suid-Soedanse ministerie van petroleum kry die Strategiese Brandstoffonds, ’n filiaal van Suid-Afrika se staatsbeheerde Sentrale Energiefonds, deur die ooreenkoms besit van Blok B2, ’n gebied net noord van die hoofstad om eksplorasiewerk in te doen.Dit is ’n eksplorasie- en produksiedeelooreenkoms, wat gewoonlik beteken die entiteit wat geld inpomp (in hierdie geval dus die SFF met ’n bedrag van sowat R14,5 miljard) en eksplorasiekundigheid lewer, is in ruil vir die belegging geregtig op ’n deel van die uiteindelike olieproduksie.Chris Bredenhann, direkteur van die ouditgroep PwC wat in die energiebedryf spesialiseer, meen die regering se rede vir die transaksie is waarskynlik om potensieel toegang tot nuwe oliebronne te kry as Suid-Afrika wel eendag 'n nuwe raffinadery bou. Hy meen nie Amerika se sanksies teen olie-aankope van Iran is 'n rede vir die transaksie nie, want toe die oorspronklike sanksies ingestel is het Suid-Afrika reeds sy invoer van olie uit Iran vervang met olie van Nigerië en Saoedi-Arabië.Bredenhann vermoed die rede waarom die SFF gebruik is as kanaal vir die belegging is omdat PetroSA, wat eintlik die tegniese kundigheid oor eksplorasie behoort te hê, nie in 'n finansiële posisie is om so 'n belegging te doen nie. PetroSA het ook kundige personeel verloor namate sy geldsake die afgelope jare verswak het.Suid-Afrika se eie departement van energie, wat gewoonlik ook vinnig is om mediaverklarings uit te reik oor enige geleentheid waar Radebe optree, het geen amptelike verklaring uitgereik nie en navrae aan die departement oor die rasionaal agter die transaksie van sowat R14,5 miljard is nog nie beantwoord nie.Suid-Soedan het in 2011 onafhanklik geword nadat hy eers deel was van die groter Soedan, maar sukkel om die regte vennote te kry om hom te help om sy ryk oliebronne te ontgin. Die naaste hawens waardeur Suid-Soedan sy olie kan uitvoer is Port Sudan in die noorde en Djiboeti in die noordweste.Maar Port Sudan is in die gebied van sy vyandige noordelike bure Soedan van wie hy juis weggebreek het. Om Djiboeti te bereik moet hy deur Ethiopië gaan.Daar is bestaande oliepypleidings deur die noordelike Soedan na Port Sudan, maar Suid-Soedan soek beleggers om hom te help bou aan ’n nuwe voorgestelde pypleiding deur Ethiopië na Djiboeti sodat hy nie van die infrastruktuur van sy vyandige noordelike buurland afhanklik hoef te wees nie.Suid-Afrika is nie die eerste met wie Suid-Soedan oor eksplorasie in Blok B onderhandel nie. Africa Oil and Power berig die Franse oliereus Total het voor onafhanklikwording ’n ooreenkoms vir die hele Blok B van 120 000 m² gehad maar het in 1985 bedrywighede gestaak. Suid-Soedan het die blok in 2012 in drie verdeel - Blokke B1, B2 en B3.Total het sedert 2013 saam met Tullow Oil en die Koeweitse buitelandse eksplorasiemaatskappy oor ’n nuwe ooreenkoms onderhandel, maar die onderhandelings met Total is in Julie 2018 beëindig. Blok B2 is ’n oppervlak van sowat 31 000 km².Ezekiel Gatkuoth, die Soedanse minister van petroleum, het toe gesê hulle is haastig om nuwe belegging na die gebied te lok. Gatkuoth sou daarna in September 2018 na Suid-Afrika kom vir die Africa Oil & Power-konferensie in Kaapstad waar hy na nuwe beleggers sou soek.Suid-Soedan se olieproduksie was in ’n stadium 350 000 vate olie per dag, maar dit het tot sowat 155 000 vate per dag teen einde 2018 gedaal ná ’n paar jaar van burgeroorlog. Ná ’n vredesooreenkoms mik die regering om olieproduksie van die huidige 175 000 vate per dag tot 200 000 vate per dag teen die einde vanjaar te verhoog, het AFP berig.Die land se oliesektor word deur Chinese en Maleisiese oliemaatskappye oorheers. Russiese en Nigeriese maatskappye het ook ooreenkomste gesluit om eksplorasiewerk te doen. Suid-Soedan ly self onder bewerings van grootskaalse kleptokrasie en staatskaping, met bewerings dat staats-elite tydens die burgeroorlog geld van die staat gevat en landuit geneem het.Die Sunday Times het in Maart berig dat die departement van energie al sowat R20 miljoen bestee het aan die geheimsinnige ooreenkoms met Suid-Soedan, insluitende vir die koste van ’n private sakestraler om Radebe na Suid-Soedan te neem om oor die ooreenkoms te onderhandel. Die ooreenkoms behels dat Suid-Afrika vir Suid-Soedan gaan help om ’n raffinadery van 60 000 vate per dag te bou sodat die land nie sy olie hoef uit te voer en dan petrol en diesel weer moet invoer nie.Radebe het aan die Sunday Times gesê die ooreenkoms het nog nie goedkeuring van die nasionale tesourie, die departement van energie, en die direksie van die Sentrale Energiefonds nodig nie want die projek is nog in die voor-lewensvatbaarheid-fase. – Netwerk24

Suid-Soedan: Transaksie dalk te duur vir PetroSA

Kommentaar

Republikein 2025-11-04

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Suid-Soedan: Transaksie dalk te duur vir PetroSA

Kommentaar

Republikein 2025-11-04

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Intekening vereis om toegang tot inhoud te kry. ×

MELD AAN

Advertensie

Intekening vereis om toegang tot inhoud te kry.