Spekbome skep werk én skoner lug

'n Projek waarmee oorbeweide landbougrond met behulp van die aanplant van spekboomsteggies gerehabiliteer word en terselfdertyd werk skep, het nuwe hoop in Vanwyksdorp in die Klein-Karoo gebring.Die Jobs4Carbon-projek (J4C) is sowat twee jaar gelede deur die Gouritz Cluster-biosfeerreservaat (GCBR) in dié dorp tussen Ladismith en Riversdal van stapel gestuur toe begin is om spekbome hier te hervestig.Daar is tussen Maart 2015 en Oktober verlede jaar altesaam 170 000 steggies op 333 ha in die omgewing van die dorp geplant.Die tweede fase van die projek is in Maart vanjaar begin.Blik op VanwyksdorpDie dorp het sowat 650 inwoners en het sy ontstaan in 1904 gehad toe die NG gemeente Vanwyksdorp gestig en die kerkgebou op die plaas Buffelsfontein gebou is.Die boerderygemeenskap hier het op sy tyd gefloreer, maar stelselmatig het stygende insetkoste boere genoop om al meer vee aan te hou. Dit het uiteindelik tot oorbeweiding gelei.170 000: Soveel spekboomsteggies is al tussen Maart 2015 en Oktober verlede jaar op 333 ha in die omgewing van Vanwyksdorp geplant.Boonop is die gemiddelde reënval maar tot 300 mm per jaar, en die afgelope twee jaar was die jaarlikse reënval skaars 50 mm. Boerderye het later grotendeels doodgeloop en die plase is as “leefstylplase” aan nuwe eienaars verkoop.Dit het weer veroorsaak dat die gemeenskap wat eens op die plase gewerk het, 'n heenkome in die dorp moes gaan soek en so net in armoede verval het.Die J4C-projek is in 2015 danksy finansiering deur die Wes-Kaapse departement van omgewingsake en die Europese Unie begin. Altesaam 60 lede van die verarmde en hoofsaaklik werklose gemeenskap is in diens geneem om die spekbome te hervestig. Binne meer as 'n jaar en 'n half is 170 000 steggies geplant.Die tweede fase van die projek, wat vroeër vanjaar begin is, word deur die Nederlandse DOB-familietrust gefinansier. In hierdie fase maak 24 van die oorspronklike 60 lede, onder toesig van Katrien Opperman en Melvin Oosthuizen, met pikke en grawe gate teen die klipperige rante op plase buite die dorp sodat die steggies geplant kan word sodra 'n bietjie reën val.Steggies van 50 cm lank word van die enkele oorblywende spekbome op dieselfde grond geoes en in gate van 20 cm diep geplant.“Die projek is so suksesvol dat ál meer grondeienaars ons nader om spekbome op hul grond te hervestig,” sê André Britz, aktiwiteitsbestuurder van die GCBR, wat in beheer van die projek se logistieke reëlings is.Altesaam sewe grondeienaars – Robert Bruce, Liz Eglington, Roelie Prinsloo, Bob Sowden, Pieter Coetzee, Piet Gelderblom, Gerhard Oosthuizen en die Vanwyksdorp-ontwikkelingsinstituut – het reeds grond hiervoor vir 'n tydperk van tien jaar beskikbaar gestel, sê hy.“Hulle neem deel omdat hul oorbeweide veld kosteloos deur die aanplant van spekbome gerehabiliteer en herstel word. Die veldrehabilitasie voorkom erosie en skep 'n habitat vir die vestiging van ander plante wat met spekbome vereenselwig word.”Die projek verander ook die lewens van die mense wat daarby betrokke is. “Ek het baie geleer uit die kursusse wat ons in gesondheid en veiligheid, noodhulp, persoonlike finansiële bestuur en arbeidswetgewing gevolg het,” sê Opperman.Boonop verskaf die projek ook 'n inkomste wat sy nie voorheen gehad het nie. Die salaris wat die lede verdien, baat ook hul afhanklikes, wat andersins van staatstoelaes vir pensioenarisse, gestremdes en kinders afhanklik sou wees. “Die J4C-inkomste help ons om goed te koop wat ons nie op die toelaes kan bekostig nie.”Nuwe projekteDie J4C-projek het ook tot ander opwindende projekte in die dorp gelei, soos 'n kwekery waar die spekboomsteggies van verskillende groottes gekweek word. Vier lede van die oorspronklike projekspan versorg die steggies wat in die kerksaal se tuin en op 'n stuk grond langs die saal gekweek word.'n Klub is vir gr. 6- en gr. 7-leerlinge van die plaaslike skool begin en die lede noem hulself die green butterflies.Die onderste dele van die steggies wat van volwasse bome geoes is, word gestroop en in bio-afbreekbare potjies geplant. Dit staan as #spekkies bekend en word saam met groter spekboomplante aan die publiek verkoop.'n Groentetuin is ook op hierdie grond aangelê. Die tuin en die kwekery word uit twee sinkdamme besproei.Volgens Britz het dié projek ten doel om die entrepreneurskapsvaardighede te ontwikkel van die vroue wat daarby betrokke is.Dit is egter nie net volwassenes wat by die projekte baat nie, maar ook die kinders van Vanwyksdorp. 'n Klub is vir gr. 6- en gr. 7-leerlinge van die plaaslike skool begin en die lede noem hulself die green butterflies.Dit is 'n inisiatief van die Landmark-stigting en opvoedkundige programme word aangebied. Die klublede moet ook sekere take voltooi en spekboomplantjies versorg. – Netwerk24

Spekbome skep werk én skoner lug

Kommentaar

Republikein 2025-05-28

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Spekbome skep werk én skoner lug

Kommentaar

Republikein 2025-05-28

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

MELD AAN

Advertensie