Só verloop Trump se politieke verhoor

Leopold Scholtz In die meeste demokratiese lande is dit betreklik eenvoudig om ’n sittende regerings- of staatshoof uit te skop. ’n Eenvoudige mosie van wantroue, gesteun deur ’n meerderheid van die wetgewende vergadering se lede, is voldoende daarvoor.Die Amerikaners doen dinge anders. Toe die vaders van die stelsel in 1787 byeen was om die grondwet te skryf, wou hulle nie die president se vryheid om beleid uit te voer onderhewig stel aan die nukke van die kongreslede nie.Dus het hulle die reg om ’n president af te sit in beginsel beperk tot die kiesers, wat een keer elke vier jaar die geleentheid kry om iemand anders te kies. Maar as ’n president regtig in uitsonderingsgevalle beland, is daar ’n meganisme vir die kongres om hom af te sit.MOEILIKE MEGANISMEDie meganisme is met opset uiters moeilik gemaak, want die grondwetskrywers wou dit nie vir elke kleinigheid moontlik maak nie.Die grondwet bepaal dus dat ’n president op grond van “treason, bribery and other high crimes and misdemeanors” aangekla kan word. Die begrippe is met opset nie omskryf nie, en dit word dus aan die politici oorgelaat om hulle in te vul.Dit werk só: Eers hou die huis van verteenwoordigers – sê maar die laer huis – verhore waar mense gedagvaar word om te kom vertel waarom die president uitgeskop behoort te word.Daarna besluit die volle huis met ’n eenvoudige meerderheid om hom formeel in ’n staat van beskuldiging (Engels: “impeachment”) te plaas.Die klagstaat word vervolgens na die senaat gestuur. Die 100 senatore neem die klagtes in behandeling en tree as ’n soort jurie op onder voorsitterskap van die hoofregter – in dié geval regter John Roberts.’n Tweederdemeerderheid is nodig om die president af te sit.GAAN GETUIES GEROEP WORD?Maar ondanks die juridiese aanskyn van die prosedure het dit bitter min met ’n ortodokse hofsaak te make. Dis ’n intens politiéke proses, en politieke oorwegings is altyd belangriker as enige ander.Die senaat sit van gister af daagliks tussen 13:00 en 18:00. Geluide is gehoor dat die sittingsure moet verdubbel, maar geen besluit is nog daaroor geneem nie.Vir die duur van die saak moet álle senatore elke dag teenwoordig wees. Hulle mag nie praat nie; hulle mag wel skriftelik vrae via die hoofregter stel, wat die vrae dan oorhandig aan diegene aan wie dit gestel word.Dit beteken dat die sirkusgebeure wat die eerste fase in die huis gekenmerk het, onmoontlik is.Toe het lede hul toegelate tyd dikwels gebruik om vir die galery te speel, pleks van om saaklike vrae te stel of te gebruik om meer duidelikheid oor sake te verskaf.Die groot vraag, waaroor intens koppe gestamp word, is of getuies geroep gaan word.Die Demokrate wil graag getuies wat dinge van naby meegemaak het, ondervra.Hulle dink veral aan mense soos John Bolton, pres. Donald Trump se nasionale veiligheidsraadgewer, en Lev Parnas, een van die medewerkers van Rudy Giuliani, Trump se persoonlike prokureur.Uiteraard gee politieke oorwegings hier die deurslag. Die Demokrate meen dergelike getuies kan ammunisie verskaf vir die narratief dat Trump pres. Wolodimir Zelenski van Oekraïne se arm gedraai het om skietgoed te verskaf teen sy (Trump se) waarskynlike Demokratiese teenstander in die volgende presidentsverkiesing, oud-adj.pres. Joe Biden.Die meeste Republikeine wil absoluut niks hiervan weet nie. Hul leier in die senaat, sen. Mitch McConnell, het te kenne gegee ’n besluit oor moontlike getuies hoef eers later in die prosedure geneem te word.Die senatore lê almal ’n eed af dat hulle “onpartydig reg sal spreek”, maar verskeie het reeds te kenne gegee hulle gaan volgens hul party se wense stem en basta.Die besluit om getuies te roep – of nié – kan met ’n eenvoudige meerderheid geneem word. Die Republikeine beset 53 van die 100 setels, maar enkele van hul lede meen dit kan dalk die moeite werd wees om getuies te roep. Indien mense soos Bolton en Parnas moet opdraf, kan aanvaar word dat die Republikeine self ook getuies – Biden en sy seun, Hunter – wil roep. Dit weer kan die Demokrate seermaak, want al is daar (nog?) geen bewyse dat pa en seun Biden oneties in Oekraïne opgetree het nie, kleef daar ’n reukie aan Hunter wat pa Biden in sy boud kan byt.Daar is wel sprake dat indien die Demokrate nie hul sin insake die roep van getuies kan kry nie, hulle daardie getuies steeds voor die huis kan daag.Dis bekend dat sowel Bolton as Parnas gretig is om te vertel wat hulle weet.MOENIE DRAMA VERWAGHoofregter John Roberts se rol is hoofsaaklik seremonieel. Hy kan sekere prosedurele besluite neem, maar enige senator kan daarteen appelleer en die besluite deur ’n eenvoudige meerderheidsbesluit ongedaan maak.Verskeie waarnemers het gewys op hoe hoofregter William Rehnquist hom in die saak teen die destydse pres. Bill Clinton gedra het. Rehnquist se onsterflike beskrywing van sy eie rol was ’n aanhaling uit Gilbert en Sullivan se operette Iolanthe: “I did nothing in particular, and I did it very well.”Roberts gaan nie avontuurlustig raak en die saak in ’n bepaalde rigting probeer stuur nie. Hy staan bekend vir sy konserwatiewe houding rakende die hooggeregshof se rol, en dis ondenkbaar dat hy ’n groot politieke rol gaan speel.Die verrigtinge gaan bal vir bal op televisie uitgesaai word. Maar moenie drama verwag nie; eerder dodelike verveling, want die senatore mag immers nie hul mond oopmaak nie.Aan die einde van die verrigtings sal die senaat stem. Aangesien die Republikeine die meeste setels beset, is dit haas ondenkbaar dat Trump se kop gaan rol.Dit weet die Demokrate ook, maar dis nie regtig waaroor dit vir hulle gaan nie. Hul oë is gerig op November se presidentsverkiesing.Hul hoop is dat genoeg skandale gaan uitkom om die kiesers te beweeg om Trump af te sit.Of die hoop gaan beskaam, kan nog nie gesê word nie. Verwag intussen hoogspanning en drama, wat egter op ’n vervelige manier na buite gebring kan word. * Dr. Scholtz is ’n onafhanklike politieke ontleder. – Netwerk24

Só verloop Trump se politieke verhoor

Kommentaar

Republikein 2025-05-01

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Só verloop Trump se politieke verhoor

Kommentaar

Republikein 2025-05-01

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

MELD AAN

Advertensie