RFA misbruik mag met terugbetalings

Jacqueline Louw - Die mynmaatskappy Skorpion Mining het die Padfonds­administrasie (RFA) gedagvaar vir twee terug­betalings met ’n totaal van N1 065 653 aan hom verskuldig.
Regter Thomas Masuku het onlangs uitspraak in dié maatskappy se guns gelewer.
Skorpion se eis is gebaseer op die beginsel dat entiteite soos myne, boere, vissermanne en konstruksiemaatskappye wat baie brandstof gebruik, maar nie openbare paaie gebruik nie, ’n deel van die heffing vir die instandhouding van paaie deur die RFA kan terugeis.
Die bedrag wat aan Skorpion Mining toegeken is, is saamgestel uit twee eise van onderskeidelik N$743 054 en N$322 599 wat op 25 Julie en 14 Augustus 2012 by die RFA ingedien is. Beide eise is deur die RFA verwerp, een omdat dit ná die sperdatum ingedien is en die tweede omdat die oorspronklike fakture nie by die eis aangeheg was nie.
Die aansoeker het die RFA se bewering betwis dat hy nie oorspronklike kwitansies saam met sy eis ingedien het nie. Die tweede eis wat deur die RFA verwerp is, was drie dae laat ingedien. Die hof het bevind dat die verwerping van die eis ongrondwetlik is omdat dit ’n skending van artikel 18 van die grondwet van Namibië is.
Masuku het die ­onbuigsame houding van die RFA in sy uitspraak gekritiseer. Hy het gesê ondersoek behoort ingestel te word na die rede vir ’n laat indiening van ’n eis, want sommige faktore soos probleme met ’n brandstofverskaffer, is buite ’n eiser se beheer. “Wat ook onregverdig blyk te wees, is dat verwerping van eise geen ag slaan op die duur van die vertraging nie en ook geen rede daarvoor verstrek nie. Of die vertraging nou een dag of sewe maande is, maak blykbaar geen verskil vir die RFA nie. Dit, na my sin van geregtigheid, is skokkend en onaanvaarbaar,” het Masuku in sy uitspraak gesê.
Die regter het sover gegaan om te sê dat die RFA hoegenaamd geen diskresie uitoefen in die beslissing van eise nie. Hy het gesê die werknemers van die RFA tree soos geoutomatiseerde masjiene op en dat hulle verplig voel om ’n eis te verwerp suiwer op die bepalings van die RFA se beleid, sonder om die meriete van elke aansoek te oorweeg.
Uit dokumente wat voor die hof gedien het, blyk dit dat tussen die tydperk 25 Julie 2012 en 1 Januarie 2013 ’n totaal van 540 eise deur die verweerder verwerp is, hoofsaaklik as gevolg van onvolledige dokumentasie of laat indiening. Masuku het in sy uitspraak genoem dat van die bedrag wat aan die eiser verskuldig is, dit dus afgelei kan word dat eise van vele miljoene dollar deur die RFA verwerp is.
Die regter het verder die mening uitgespreek dat ’n boete vir laat indiening van eise regverdig sou wees, maar “vir die verweerder om die volle bedrag, waarop dit nie andersins geregtig sou wees nie, terug te hou, is na my mening onredelik en moet nie toegelaat word nie”.
Masuku het sy uitspraak afgesluit met ’n aanbeveling dat ’n afskrif van sy uitspraak aan die Regshervormingskommissie van Namibië sowel as aan die prokureur-generaal gegee word.
Die doel is dat hierdie twee instansies oorweging moet skenk aan die moontlike wysiging van die toepaslike wetgewing en beleid van die RFA in ooreenstemming met die bepalings van Artikel 18 van die Grondwet.