Plan vir N‡aJaqna hersien

Catherine Sasman - Die ministerie van grondhervorming (MLR) het ’n plan om nege plaaseenhede in die N‡aJaqna-bewaringsgebied in die Tsumkwe-Wes-gebied op te rig, hersien.Slegs een toetsplaas sal gevestig word. Die ministerie het aanvanklik beplan om nege eenhede van 2 500 ha elk te vestig as deel van 'n N$20 miljoen-projek vir landboukommersialisering onder sy Program vir Kommunale Grondontwikkeling (PCLD).Dié idee het groot teenstand van die plaaslike San-gemeenskap onder die leierskap van die bewaringsgebied se voorsitter, me. Sarah Zungu, gekry.Sy meen dit sou slegs enkele mense ten koste van ander bevoordeel. Die idee was om agt van die nege plase nie te omhein nie en vir die eerste vyf jaar uit te verhuur om as inkomste vir die San-gemeenskappe te dien.Ná die vyf jaar sal die gemeenskappe dan die eenhede oorneem. Volgens die oorspronklike plan sou een van die plase as ’n “modelplaas” gebruik word. ’n Gemeenskapstoerismeprojek en gemeenskapstuin was ook deel van hierdie plan. Zungu het vroeër gevra of die voorgestelde plase suksesvol verhuur kan word.Hy het aangevoer geen meganismes bestaan om te verseker dat huur betaal word nie en daar is geen waarborg dat huurders nie meer onwettige heinings in die gebied sou begin oprig nie.Die N‡aJaqna-bewaringsgebied het tydens die konsulstasieproses in Junie 2018 voorgestel die PCLD-projek moet liewer oorweeg om N$10 miljoen in 10 nuwe boorgate in 10 San-nedersettings belê.Daar is ook voorgestel N$2,6 miljoen word aan sonkraginfrastruktuur in die San-nedersettings bestee, en dat die gemeenskappe in die oprigting van hul eie tuine ondersteun word.Dit het ook hulp versoek om gemeenskappe se eie tuine te begin. Nog ’n voorstel was N$6,8 miljoen vir ’n lewende museum en ’n kampeerterrein. In daardie stadium het die twee bestaande lewende museums in die stof gebyt en die Omatako-kampeerterrein is laat vaar. NUWE PLANNEMnr. Chrispin Matongela, ministeriële woordvoerder, het op 9 September gesê die nege plase was “slegs ’n voorstel” wat in die deelnemende fase van plaaslike beplanning gemaak is. Hy het erken die ministerie kon nie tot ’n vergelyk met rolspelers oor sy oorspronklike idee kom nie. Hy het gesê die plaaslike gemeenskap is daarom nie deel van die ministerie se beleggingsplan nie. Matongela het gesê die idee van een modelplaas sal ontwikkel en gebruik word om landbou-opleiding aan die San-gemeenskap van die Aasvoëlnes-omgewing te verskaf.’n Toeristesentrum, drie boorgate en ’n tuin sal aangebring word teen sowat N$14 miljoen. Die werklike kosteberamings is nog nie afgehandel nie, omdat die ministerie nog ingenieurs moet betrek om spesifikasies te bepaal, en tenderdokumente moet nog opgestel word.“Eers as die ingenieurs klaar is, sal die ministerie weet hoeveel die infrastruktuur gaan kos, maar vir nou het ons slegs ’n rowwe kosteberaming,” het Matongela gesê.

Plan vir N‡aJaqna hersien

Kommentaar

Republikein 2025-11-06

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Plan vir N‡aJaqna hersien

Kommentaar

Republikein 2025-11-06

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Intekening vereis om toegang tot inhoud te kry. ×

MELD AAN

Advertensie

Intekening vereis om toegang tot inhoud te kry.