Ons taal

Wie onthou nog vir Genis van Koöperasiestories? Wyle P.G. du Plessis se geliefde karakters Mietie, Veldsman en Genis se wonderlike dialoog het hierdie week weer gesorg vir baie binnepret toe ons dit op DVD gekyk het. Onder andere is daar die toutrekkery oor watter woord meer geskik is – kakkerlak of kokkerot, want Genis voel die eersgenoemde woord klink darem al te vloekerig. Maar op ’n later stadium verwys hulle na ‘n man wat hulle dorpie baie skade berokken het, en as Mietie hom metafories ‘n kokkerot noem, sê Genis sonder om te skroom kakkerlak! Want sien, die man was ongeskik en dit maak die vloekerige woord heel geskik. Op ’n stadium sê Mietie dat Genis kapabel is om met Soon Pieterse oor sy kinders te gaan praat.

Die volgende dag vra my seun of dit beteken het dat Genis mal genoeg was om vir Soon oor sy kinders aan te vat. Toe besef ek eers dat ’n mens nie meer aldag hoor van kapabel nie. Ek verduidelik vir hom dat dit binne Genis se vermoë was. Maar in die geselskap is daar toe drie ander mense wat ook dink kapabel beteken iets in die lyn van dronk of mal of so iets. Ek het tog ook gevoel Mietie het ‘n negatiewe toon in haar stem gehad. So, toe moes HAT kom help. Inderdaad, daar staan iets van drank, maar dan juis in die ontkennende vorm. Na die tweede sopie was hy nie meer kapabel nie. In hierdie sin word kapabel dus as sinoniem vir nugter ingespan. Netso beteken onkapabel ook dronk. Maar die drank tersyde gestel, beteken kapabel wel bekwaam of geskik.

Petronella F Genis

[email protected]

Vakgroep Afrikaans

Universiteit van Namibië