Nege plase, sowat 30 000 ha brand by Paresis

Ronelle Rademeyer - Verskeie veldbrande het die afgelope week in talle distrikte gewoed, met die een in die Paresis-berge tussen Otjiwarongo en Outjo wat die meeste plase se weiding in puin gelê het.

Mnr. Frans Holtzkampf, koördineerder van Otjiwarongo se veldbrandbestrydingspan, sê nege plase het in die slag gebly – vyf aan die westekant en vier oos van die Paresis-berge.

“Hiervan het vier plase basies heeltemal afgebrand,” het hy gister gesê.

Holtzkampf sê volgens sy berekening het sowat 30 000 hektaar afgebrand, maar voeg by dit is ’n voorlopige beraming.

Die veldbrand het Dinsdagoggend op Bergplaas ontstaan. Dit behoort aan mnr. Augustinus Katiti en sy vrou, Sara.

Katati het gister aan Republikein gesê Bergplaas het in geheel afgebrand en op hulle tweede plaas, Paresis, is net 20% van die weiding oor.

“Ek het omtrent vyfuur die middag op my plaas aangekom nadat ek in Windhoek die nuus gekry het. My buurmanne was reeds besig om die brand te bestry.

“Hulle het verduidelik hulle wil voorbrande maak en ek het gesê dit is reg, solank die vuur op my plaas onder beheer gebring word en nie na ander plase versprei nie,” vertel Katiti.

Volgens hom het die voorbrande handuit geruk en die vuur het na die buurplase versprei. “Ek is baie jammer daaroor. Ek stel nog ondersoek in na wat tot die veldbrand op my plaas aanleiding gegee het.”

Holtzkampf sê hy het sy veldbrandbestrydingspan tweeuur Dinsdagmiddag geaktiveer en toe hulle omstreeks vieruur op mnr. Pieter Krone se plaas aankom, het dit reeds aan die westelike kant van die Paresis-berge gebrand omdat die wind gedraai en die voorbrande versprei het.

“Die wind was baie sterk en daar was verskillende vuurlyne. As gevolg van die wind en berge, het die vuurlyne heeltyd verander,” vertel hy. Hy het in ’n plasing in die sosiale media verwys na die veldbrand se “baie duiwels” wat hul taak bemoeilik het.

Brandbestydingspanne van Kalkfeld het saam met dié van Otjiwarongo en Outjo probeer om die veldbrand onder beheer te bring.

“Ons het dwarsdeur Dinsdagnag vuur geslaan en teen Woensdagoggend het nagenoeg 14 000 ha afgebrand. Maar toe staan die vuur weer op en Woensdag deur die dag en nag het méér as die vorige dag afgebrand.”

Intussen het mnr. Kelly Kahungi van die plaas Jutland, ’n buurplaas van Bergplaas wat ook heeltemal afgebrand het, gister die vinger na ’n ander buurman, mnr. Johan Steenkamp van Saalberg, gewys.

Volgens Kahungi het Steenkamp die voorbrande só gemaak dat hy sy eie plaas kon beskerm. “Saalberg staan in die middel van die verwoesting. Dit is die enigste plaas wat nie afgebrand nie.

Mnr. Clemens Kustaa van Palafontein wat ook heeltemal afgebrand, stem daarmee saam. “Ons voel as die voorbrande reg gedoen was, sou dit nie gebeur het nie.”

Kahungi sê hy oorweeg ’n klag van brandstigting en opsetlike saakbeskadiging teen Steenkamp.

Laasgenoemde het gister só op dié beweringe gereageer: “Daar steek geen waarheid hierin nie. Ons is 30 mense wat oor twee dae teen die vuur baklei het. Die veldbrand het op Bergplaas weens nalatigheid ontstaan toe twee werkers met ’n slypmasjien die veld aan die brand gesteek het.

“Hulle het geen brandbestrydingstoerusting gehad nie en daar is geen brandpaaie nie. Ons het vir meer as ses ure op Bergplaas probeer om met voorbrande die vuur te beheer. Maar daar is nie voorsiening gemaak vir plekke waar voorbrande gemaak kan word nie,” sê Steenkamp.

Hy sê dieselfde geld vir Kustaa en Kahungi se plase.

Volgens hom het hy voldoende brandpaaie op sy plaas en ook plekke waar suksesvolle voorbrande gemaak kan word. “Daar was plekke waar die veldbrand oorgekom het in my plaas, maar op ander plekke kon ons dit keer.”

Hy voer ook aan Katiti, Kustaa en Kahungi het nie soos die ander boere gedurende die nag die brand probeer bestry nie, maar gaan slaap. Daar was nie kommunikasie deur die nag van hulle af om te laat weet waar en hoe dit brand nie, sê Steenkamp.

Holtzkamp, wat as een van die mees suksesvolle veldbrandbestryders in die land beskou word, sê “die ontoeganklikheid van paaie was ’n groot probleem”.

Hy meen sukses lê in goeie brandbestrydingstoerusting, maklike toegang tot plase, doeltreffende brandpaaie en goeie kommunikasie. “Die groot ding van enige brand is kommunikasie; iemand moet leiding vat. Sonder goeie koördinering en spanwerk kan jy nie sukses behaal nie.” [email protected]