Namibië gaan krag opberg

Augetto Graig - NamPower en Duitsland se KfW-ontwikkelingsbank het gister by die Nasionale Beplanningskomisie in Windhoek ’n ooreenkoms onderteken vir ’n skenking van €20 miljoen (ongeveer N$400 miljoen) om ’n 58 MW battery-energiestoorstelsel (Bess) sowat 12 km suidoos van Omaruru op te rig.

Bess sal litium-ioon-tegnologie, wat in die buiteland vervaardig en in vraghouers verpak sal word waarna dit na Namibië verskeep sal word en naby die bestaande Omburu 5 MW-sonkragplaas inspan sal word vir die berging van hernubare elektrisiteit. Die sowat drie maande lange oprigting sal tussen 50 en 100 werksgeleenthede skep, maar as Bess in werking tree sal net ’n handjie vol mense voltyds daar werk, is gister aan joernaliste gesê.

Volgens me. Barbara Pirich, KfW se direkteur vir Namibië, kan dit die land ’n voorsprong gee in terme van hernubare energieontwikkeling in suidelike Afrika. “Omdat hierdie projek een van die eerste van sy soort in Suider-Afrika is, het dit 'n pioniersfunksie en word verwag soortgelyke projekte sal baat by die ervaring wat hieruit voortvloei,” sê sy.

Sy sê een groot uitdaging van die regering se plan om meer hernubare energie te gebruik, is dat die son en die wind nie deurlopend beskikbaar is nie. Die gevolglik wisselende toevoer bedreig die stabiliteit van en lewering van elektrisiteit binne enige kragnetwerk. “Die vinnige uitbreiding van hernubare kragopwekking bied nuwe uitdaging en probleme vir die Namibiese kragsektor,” sê sy.

“Die batteryaanleg, soos die een wat deur die Get-Fit Namibia Battery Energy Storage System (Bess) gebruik sal word, kan aan die uitdagings met die integrasie van hernubare energie voldoen en is ideaal geskik om die volhoubare ontwikkeling van Namibië se kragsektor te ondersteun,” meen Pirich.

Volgens NamPower se besturende direkteur, mnr. Simson Haulofu, sal Bess die nasionale kragvoorsiener in staat stel om beheer uit te oefen oor kwessies soos piektydverskuiwing, die skeiding van kragtoevoer, die lewering van noodkrag en reaktiewe kragbeheer.

Hy sê Bess sal help om Namibië se doelwit om 70% vanm sy elektristeit teen 2030 uit hernubare bronne op te wek en die algehele koste van krag vir die eindverbruiker te verminder.

NamPower sal ook N$100 miljoen tot die projek bydra om plaaslike aksyns en belasting, projekontwikkelingskoste en aansluitingskoste te dek, sê Haulofu.

Bess is ’n loodsprojek wat na verwagting deur ander gevolg sal word soos hernubare elektrisiteit landswyd versprei word, sê hy.

Volgens hom het NamPower reeds 18 tenderaansoeke in die voorlopige kwalifiseringsfase ontvang en ’n kortlys opgestel waaruit ’n kontrakteur teen die twee kwartaal van 2022 aangestel sal word.

Die direkteur-generaal van die Beplanningskommissie, mnr. Obeth Kandjoze, het uitgebrei oor die bilaterale betrekkinge tussen Namibië en Duitsland, en sonder KfW se ontwikkelingshulp vir Namibië veral met waterinfrastruktuur en die ontwikkeling van groenwaterstof-nywerhede in die land uit. Hy sê daar is vier maande gelede ’n ooreenkoms onderteken waardeur Duitsland €40 miljoen (sowat N$700 miljoen) beskikbaar gestel het vir toepaslike studiebeurse, die ontwikkeling van 'n strategie vir groen waterstof en om die groenwaterstofprojek in die land te loods.

Hy sê 'n konsepbegroting is opgestel en alles is op koers om van die geld gebruik te kan maak. Deur die ontwikkeling van groen waterstof kan Namibië help om klimaatsverandering teen te werk, sê hy.

Kandjoze, wat sewe jaar gelede as minister van myne en energie die Omburu-aanleg ingewy het, sê Bess skep die vooruitsig van groot, nuwe kragopwekkingskapasiteit wat Namibië se afhanklikheid van kraginvoere sal omkeer. “Groot ondernemings soos hierdie kan spelveranderend wees,” sê hy. [email protected]