Moontlikheid vir groei tuis 'onontgin'

Catherine SasmanTen spyte van die regering se onderneming om plaaslike groei te ondersteun, bevorder sy ontwikkelingsbegroting vir 2018-'19 die voortdurende onttrekking van rou materiale en mariene hulpbronne aan die land.Volgens die jongste tenderbulletin gebeur dít terwyl agro-verwerking en tersiêre vervaardiging onder “grootliks onproduktiewe” klein en mediumgrootte ondernemings (SME's) bevorder word.Die tenderbulletin sê die ontwikkelingsbegroting weerspieël 'n verbruikersgesinde en “polities gedweë” swart middelklas wat “sorgsaam gekweek” word.Dit kritiseer die regering se “voortdurende toewyding” aan die onttrekking van waarde deur buitelandse belanghebbers ten koste van die land.Die strategie vir groei op eie bodem, wat deur die ministerie van nywerheidsontwikkeling, handel en SME-ontwikkeling van stapel gestuur is, behels drie vlakke van ingryping: waardetoevoeging, die versekering van toegang tot die plaaslike mark en die oorsese mark, en die verbetering van die beleggingsklimaat en -voorwaardes.Volgens dié strategie sal ondersteuning aan agro- en visverwerking tuis gebied word, asook aan staalvervaardiging, die veredeling van minerale, boumateriaal, farmaseutiese en kosmetiese produkte.Begroting vir ontwikkelingDie regering se ontwikkelingsbegroting van N$7,8 miljard vir 2018-'19 is 24% meer as die vorige jaar se hersiene N$6,2 miljard. Die N$278 miljoen vir die finansiering van die ontginnings- en nywerheidsektore is 25% minder as laas jaar se hersiene N$351 miljoen, en die ontwikkelingsbegroting het in die geheel van 5,6% tot 3,6% ingekrimp.Finansiering vir industrialiseringsprogramme het verminder met 34% en visserye met 46%, maar die begroting vir myne en energie het met 55% gestyg.'Onverpoosde uitbuiting'Die tenderbulletin berig oor ekonomiese potensiaal wat nie ten volle benut word nie.In 2015 het die myn- en visbedryf tot sowat 63% tot inkomste uit uitvoere bygedra, waarvan die mynbedryf se bydrae 50% behels het. Tog is dié twee bedrywe se bydrae tot die bruto binnelandse produk (BBP) net 15%. Mynbou lewer sowat 25% van die regering se inkomste wat ontginning behels, en laat dus volgens die bulletin ruimte vir inkomste uit die veredeling van minerale.Visserybelasting lewer ook 'n “geringe bydrae” tot die regering se inkomste, wat die potensiaal vir plaaslike verwerking weer eens onontgin laat.“Amptelike ontwikkelingsbeleid in mynbou skep ruimte vir die onverpoosde uitbuiting van Namibië se rou materiale deur buitelanders, wat bygestaan word deur plaaslike agente - sonder begunstiging – en die buitensporige spekulering met openbare mynkonsessies vir die private verryking van 'n hand vol plaaslike individue met verbintenisse,” sê die tenderbulletin.Die visbedryf gaan steeds gebuk onder plaaslike individue met sekere verbintenisse op soek na huurooreenkomste, wat swart ekonomiese bemagtiging gebruik om met kwotas wat deur die regering toegeken word, te spekuleer.“Só staan hulle in as agente vir buitelanders van Suid-Afrika, Spanje, Rusland en China.”Boonop word die potensiaal in die steengroef- en verwante boumateriaalbedryf ook nie ontgin nie, omdat die regering insette van ingevoerde voorraad vir sy eie behuisingsprojekte gebruik.Industrialiseringsgeleenthede in die energiesektor word ook grotendeels misgekyk. Die bulletin sê handel klop vervaardiging voortdurend en “die turbo-aangedrewe bevordering van SME-tenderpreneurs” kalf gevestigde plaaslike besighede weg.Dít deur “kommersiële ontheemding” eerder as om die klein vervaardigingsbasis te vergroot.

Moontlikheid vir groei tuis 'onontgin'

Kommentaar

Republikein 2025-09-18

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Moontlikheid vir groei tuis 'onontgin'

Kommentaar

Republikein 2025-09-18

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

MELD AAN

Advertensie