Ministerie lig sluier oor Covid-19-tenders

Denver Kisting – Die ministerie van gesondheid en maatskaplike dienste het gister by monde van sy uitvoerende direkteur, mnr. Ben Nangombe, toegegee “normale dag-tot-dag verkrygingsprosesse – soos ons hulle ken – is opgeskort” tydens die pas afgelope noodtoestand.

Maar, sê Nangombe vier weke nadat Republikein navraag gedoen het oor hoe Covid-19-tenders hanteer word, is die gesondheidsministerie deur die openbareverkrygingsafdeling van die gewone vereistes kwytgeskeld.

Dié eenheid ressorteer onder die ministerie van finansies.

Die uitvoerende direkteur sê die kwytskelding het ten doel gehad om dienste en produkte, wat vir die bestryding van Covid-19 benodig word, vinniger te bekom.

Volgens hom word dienste en produkte as ’n noodmaatreël plaaslik verkry en deur die Verenigde Nasies (VN-)stelsel of by leweransiers wat oorskotvoorraad op hande het.

“Daarnaas beraadslaag die ministerie met regeringsagentskappe in verskeie lande oor handelsgoedere wat nodig is om Covid-19 in bedwang te bring en te beveg waar voorraad beskikbaar is.”

Om deursigtigheid te bevorder, word alle verkrygingstenders op die gesondheidsministerie se webtuiste geplaas, sê Nangombe.

Volgens hom word ’n mededingende keuringsproses gevolg in ooreenstemming met die bepalings van die wet op openbare verkryging.

Dit, meen hy, is daarop gemik om die bieërs te identifiseer wat gehoor gee aan die ministerie se versoek om tydig en doeltreffend produkte of dienste te lewer.

STORM

’n Storm is onlangs ontketen nadat ’n aantal plaaslike besighede aangevoer het die regering sien hulle oor die hoof vir Covid-19-tenders.

Hulle het beweer die gesondheidsministerie gee eerder voorkeur aan Suid-Afrikaanse sakeondernemings.

Oor dié bewering sê Nangombe: “Verspreiders of agente van internasionale vervaardigers word meestal oorweeg vir mediese toerusting en gespesialiseerde dienste. Oorweging in hierdie opsig is geskoei op hul vermoë om naverkope-diens te lewer (wat installering, opleiding, ingebruikneming, diens, instandhouding en lewering van onderdele en bykomstighede insluit) en dié wat in sekere produkte of dienste spesialiseer.”

Op ’n vraag oor presies hoeveel tenders aan onderskeidelik Namibiese en Suid-Afrikaanse maatskappye toegeken is, het die uitvoerende direkteur gesê: “In totaal is 95% van verkryging plaaslik bekom, en 1% van Suid-Afrikaanse leweransiers. Die oorblywende persentasie is deur Unicef (die VN se kinderfonds) en internasionale vervaardigers (deur middel van buitelandse ambassades) bekom.”

Volgens hom sluit die dienste en produkte “hoofsaaklik kliniese voorrade” in. Hy het geen aanvullende besonderhede hieroor verskaf nie.

Toe Republikein vier weke gelede die vrae aan hom gerig het, wou die koerant weet hoeveel geld reeds tot in daardie stadium aan Covid-19-verwante tenders bestee is.

In sy antwoorde gister, het hy gesê: “In totaal is 88% verbind tot verkryging-verwante bedrywighede, en 55% is reeds betaal.”

VERANTWOORDBAARHEID ‘OP PAD’

Gister wou hy nie sê hoeveel dié bedrae beloop nie. “Dis deel van die verantwoordbaarheidsverslag wat vrygestel sal word sodra dit deur die kabinet goedgekeur is. Ek kan dit nie vooruit loop nie.”

Die minister van finansies het vroeër vanjaar N$727 miljoen vir die regering se stryd teen Covid-19 bewillig.

Na wat verneem word is ook sowat 88% – nagenoeg N$640 miljoen – reeds teen gister bestee.

Laat verlede maand het een van Nangombe se adjunkte, me. Bertha Katjivena, aangedui in daardie stadium is ongeveer N$567 miljoen – of 78% – reeds bestee.

Twee weke voor Katjivena se aankondiging het dr. Kalumbi Shangula, die minister van gesondheid en maatskaplike dienste, gesê sowat 59% van die Covid-19-begroting was toe reeds uitgeput. Dit het nagenoeg N$400 miljoen beloop.
– [email protected]