Leiers vereer Kooitjie

Leandrea Louw - Die ontslape Topnaar-hoofman mnr. Seth Madawab Kooitjie is Saterdagmiddag op Soutrivier, sowat 125 km van Walvisbaai af begrawe.

Kooitjie is op 24 Januarie op pad hospitaal toe ná ‘n asma-aanval dood.

Hy was 65 jaar oud.

Kooitjie was die Topnaar- tradisionele owerheid se hoofman vir 39 jaar en het sy pa, mnr. Esau Sanaseb Kooitjie, in 1980 opgevolg. Hy was toe 27 jaar oud.

Verskeie sprekers uit tradisionele owerhede en ministeries het hom as ’n lojale, sorgsame en visionêre leier beskryf.

Hy is ook uitgesonder as ‘n ekonomiese vryheidsvegter vir sy mense, wat altyd op die uitkyk was vir maniere om die Topnaars se lewensonstandighede te verbeter.

Hy was ook een van die stigterslede van die Nama- Tradisionele Leiersvereniging (NTLA) en het tot sy dood as voorsitter gedien.

Me. Katrina Hanse-Himarwa, die minister van onderwys, kuns en kultuur, het die ontslape hoofman as ‘n streng, eerlike en hardwerkende leier beskryf.

“Hy het vir sy mense opgestaan en was altyd op die regte tyd vir die regte redes kwaad. Hy sou eerder ander as homself bemagtig,” het sy gesê.

Sy het beklemtoon Kooitjie het onafgehandelde projekte agtergelaat en die Topnaars moet ‘n sterk leier met toekomsvisie kies om voort te gaan.

“Moenie ‘n nuwe leier oorhaastig kies nie. Neem jul tyd en volg die regte prosedures.”

Wat veronderstel was om ‘n dag van rou vir Kooitjie se familie te wees, het in ‘n geleentheid ontaard vir tradisionele leiers om mond uit te spoel oor die terugbesorging van hoofman Hendrik Witbooi se artefakte, asook die voortslepende hofsaak in New York oor vergoeding vir die Nama- en Ovaherero-volksmoord van 1904 tot 1908.

Hoofman Vekuii Ruukoro van die Ovaherero- tradisionele owerheid en hoofman Petrus Kooper, ondervoorsitter van die NTLA, het die regering van onwettige diskriminasie en die oortreding van die wet beskuldig deur Witbooi se artefakte as staatseiendom te probeer hou.

Volgens hulle moet dit aan die Namas terugbesorg word, soos in die geval van die Ombalantu-ritueelsteen, wat in 2014 aan die Obalantu- tradisionele owerheid terugbesorg is.

Volgens Kooper word sowat sewe Nama tradisionele owerhede weens “onopgeloste geskille” onder mekaar nie erken nie.

“Maak van gewoontereg gebruik om geskille onder tradisionele leiers te besleg. Leer uit Kooitjie se leierskapstyl – hy wou altyd net die beste vir sy mense hê,” het hy gesê.

Die minister van die omgewing en die toerisme, mnr. Pohamba Shifeta, het die tradisionele leiers gemaan om op te hou onmin onder mekaar saai.

Hanse-Himarwa het vir samehorigheid onder leiers gevra.

“As ‘n kind van die Nama is daar ‘n behoefte aan vrede, eenheid en vooruitgang onder ons tradisionele leiers. Ons kan nie vooruitgang verwag as daar nie liefde en respek onder mekaar is nie.

“Dit is outyds en vervelig om die eindelose gekibbel onder die stamme gade te slaan. Ek is moeg en skaam daarvoor om met hierdie geskille verbind te word. Dit is kinderagtig. Julle moet na die groter prentjie kyk en onselfsugtig wees in jul beslegting van geskille. Dink aan die mense in die verskillende stamme, dié wat die meeste onder hierdie geskille ly. Leer uit die wysheid van koning Salomo en doen die regte ding.”

Volgens haar sal die regering hoofman Hendrik Witbooi se Bybel en sweep vandeesmaand na Namibië terugbring.

Op 27 Februarie sal die ministerie en ‘n afvaardiging van Duitsland ‘n simboliese besoek aan Hornkranz bring.

Die dag daarná sal ‘n optog van Windhoek na Gibeon, deur Rehoboth, Kalkrand en Mariental gelei word.

Die historiese artefakte sal dan na Gibeon geneem word, waar dit op 1 Maart amptelik aan president Hage Geingob oorhandig sal word.

‘n Gesertifiseerde kopie van die Bybel sal aan ‘n aangewese lid van die Witbooi-stam oorhandig word.

Die regering beplan om die Hendrik Witbooi-gedenkmuseum op te rig, waar die oorspronklike dokumente en ander artifakte tentoongestel sal word.