Koeiprestasie, raamgrootte en winsgewendheid

Pieter Visagie, Stoetveebestuurder: Hartebeestloop Bonsmaras – Min onderwerpe in die vleisbeesbedryf word so warm bespreek soos dié van koei-doeltreffendheid en winsgewendheid. Baie boere en veekundiges stem egter saam die doeltreffendste of winsgewendste tipe koei (raamgrootte), verskil van omgewing tot omgewing asook die tipe produksiestelsel wat gebruik word.Hartebeestloop-ondersoek’n Ondersoek is by Hartebeestloop Bonsmaras gedoen om die winsgewendste koeie te identifiseer ten einde meer winsgewende diere vir ons kliënte te teel. Dit is gedoen deur die produksiedata van die kudde op Hartebeestloop te ontleed en die mees winsgewende diere vir beide ‘n speenkalf- en osproduksiestelsel te identifiseer.MetodeProf. Frikkie Neser, ‘n kundige op die gebied van diereteling by die Vrystaat Universiteit, het ‘n rekenaarmodel ontwikkel wat vleisopbrengs per ha. sowel as plaasinkomste voorspel wanneer ‘n koeikudde se produksieparameters ingelees word. Wat hierdie analise uniek maak, is dat ware koei-produksiesyfers wat op die plaas ingesamel is, gebruik word wat dus ‘n baie akkurate voorspelling genereer.Die beginsels van koei-doeltreffendheidMelkproduksie en raamgrootte word beskou as die twee faktore wat die grootste invloed het op koei-doeltreffendheid, gevolg deur vrugbaarheid, groeitempo, voerinname, vertering, metabolisme, aktiwiteit en termo-regulasie. Vir die doel van hierdie ontleding, is daar slegs gefokus op koeigewig en melkproduksie aangesien akkurate syfers hiervan beskikbaar was.DataverwerkingDie koeie is volgens hul raamgrootte en melkproduksie gegroepeer. Hul teelwaardes hiervoor is as riglyn gebruik. Die verdeling was soos volg: DATA Klein raam koeie Medium raam koeie Groot raam koeie Min melk Gemiddelde melk Baie melk Min melk Gemiddelde melk Baie melk Min melk Gemiddelde melk Baie melk ReproduksieReproduksie is en bly die belangrikste bydraende faktor tot winsgewendheid op enige plaas. Daardie koeie wat jaarliks kalf, is die winsgewendste. ‘n Variasie-analise is gedoen om te bepaal of daar enige statisties betekenisvolle verskille in die vrugbaarheid (gemeet aan die hand van die tussenkalfperiode, of TKP) tussen die nege verskillende groepe koeie was. Geen verskille is gevind nie. Die verskil in winsgewendheid sal dus slegs wees weens verskille in hul produksiepotensiaal en onderhoudbehoeftes. Produksie per hektaar en winsgewendheidDie gemiddelde waardes van spesifieke fenotipiese en genotipiese eienskappe (uitgedruk as teelwaarde-indekse) word in tabel 2 aangedui. Dit gee ‘n goeie aanduiding van die produksie-eienskappe van die gemiddelde koei in elke groep. Die omgewingsparameters wat gebruik is, word in tabel 3 aangedui en weerspieël die heersende omgewing- en marktoestande in ons omgewing gedurende Junie vanjaar. Tabel 2: ‘n Opsomming van die fenotipiese en genotipiese gemiddeldes per koeigroep in die Hartebeestloop-kudde. Die berekende hoeveelheid vleis per hektaar geproduseer en bruto inkomste vir die boerderyeenheid word in Tabel 4 gelys. Dit dui presies aan hoeveel kilogram vleis elkeen van die koeie per hektaar produseer en hoeveel inkomste daardie bees in ‘n speenkalf- of osproduksiestelsel behoort te genereer.Tabel 3: Waardes vir tipiese Kalahari-omstandighedePlaasgrootte (ha) 5000 Drakrag (GVE) 18 Vervangingspersentasie 15 Speenpersentasie 85 Uitslagpersentasie (koeie) 50 Speenkalfprys N$ 16.24 Karkasprys per kg (AB) N$ 29.77 C-graad prys N$ 28.45 Tabel 4: Die berekende vleisproduksie per hektaar en bruto inkomste vir ‘n tipiese Kalahari-boerderyeenheid. Bespreking‘n Ontleding van die voorspelling is baie interessant en talle afleidings kan daaruit gemaak word. Hiermee ‘n paar ooglopende en insiggewende punte: • Die model wys dat daar eintlik betreklik min verskil tussen klein koeie met baie melk en medium raam koeie is vir beide speenkalf- en osproduksie. • Kleiner raam koeie (509,5 kg gemiddeld) met baie melk is die winsgewendste vir ‘n speenkalfstelsel, terwyl medium raam koeie (538 kg) met baie melk op die winsgewendste vir ‘n osproduksiestelsel is. • Daar word dus aanbeveel dat geselekteer word vir koeie wat êrens tussen 510 kg en 540 kg weeg sodat die produsent die beste van beide wêrelde kan hê. • ‘n Koei moet goeie melkproduksie hê. Diere met min melk maak min geld, ongeag van raamgrootte. • ‘n Winsgewende osproduksiestelsel is afhanklik van goeie groei (gemiddelde daaglikse gewigtoename) op die veld. Produsente wat ernstig is oor osproduksie behoort dus bulle te gebruik wat in ‘n ekstensiewe groeitoets geëvalueer is vir goeie groei op die veld. • Aansienlik meer klein raam koeie (191 tot 195) kan op ‘n 5 000 hektaar eenheid in die Kalahari aangehou word as groot raam diere ( tussen 163 en 169). Al speen die laasgenoemde swaarder kalwers en groei hulle osse beter, kan daar net nie genoeg van hulle op dieselfde area aangehou word nie. • Waak teen te groot koeie wat oor die lang termyn nie baie winsgewend is nie. Daar word te min kalwers geproduseer teenoor kleiner koeie met meer kalwers per hektaar. Bulle met die vermoë om ‘n boerdery se winsgewendheid te verhoog, word geteel uit die winsgewendste koeie. Die regte raamtipe bulle word geteel uit die regte raamtipe koeie. Hierdie ondersoek op Hartebeestloop kan deur telers gebruik of self gedoen word om die winsgewendste koeie in hulle kuddes te identifiseer. Hierdie genetika moet dan vinnig vermeerder en aan die kommersiële mark beskikbaar gestel word. • Boere wat meer oor die metodiek van die studie wil weet of gedagtes met die outeur wil deel, is welkom om vir Pieter Visagie per e-pos by hartebeestloop@afol.com.na of by 081 147 7349 te kontak.

Koeiprestasie, raamgrootte en winsgewendheid

Kommentaar

Republikein 2025-05-09

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Koeiprestasie, raamgrootte en winsgewendheid

Kommentaar

Republikein 2025-05-09

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

MELD AAN

Advertensie