Kavekotora: Namibië voer werksgeleenthede uit

Catherine Sasman – Ofskoon die verhoging van 42% in die regering se ontwikkelingsbegroting van N$5,5 miljard verlede jaar tot N$7,9 miljard in hierdie boekjaar verwelkom word, dra administratiewe gebreke daartoe by dat “79% of meer” hiervan die land waarskynlik gaan verlaat omdat tenders hoofsaaklik aan Chinese boumaatskappye toegeken word.

Só sê mnr. Mike Kavekotora, parlementêre verteenwoordiger van die Rally for Democracy and Progress (RDP).

“Al die boutenders wat aan Chinese en Noord-Koreaanse maatskappye toegeken is, het gelei tot ‘n uitvloei van geld uit die land en die skepping van werksgeleenthede in daardie lande. Namibië is inderwaarheid ‘n netto uitvoerder van werksgeleenthede na ander lande,” het hy Dinsdag in die Nasionale Vergadering (NV) tydens die begrotingsdebat gesê.

Kavekotora sê Chinese maatskappye is die regering se “tenderaars van voorkeur” vir alle bou- en ontwikkelingsprojekte wat tot dusver aan buitelandse maatskappye toegeken is.

Hy het op die miljoene Namibiese dollar gewys wat na Noord-Korea vir die bou van die nuwe Staatshuis, weermag-geriewe en die Heldeakker gevloei het.

Kavekotora het ook na die opknapping van Walvisbaai se hawe verwys en die geld wat deur middel van dié projek na China gevloei het.

Hy sê voor die Chinese en die Noord-Koreane die boubedryf betree het, was dit ‘n bedryf wat goed gefunksioneer het en ontwikkel was, en deur “Baster-bouers oorheers is, wat uitstekende werk gedoen het”.

“Die huise wat hulle baie dekades gelede gebou het, staan steeds. Hulle het die geld boonop in die land gehou en tot ekonomiese groei bygedra.”

Kavekotora het daarop gewys die reuse- kapitaalbelegging in die bou van die brandstofbergingsaanleg en die vergroting van die hawe was moontlik ‘n vermorsing van skaars hulpbronne, aangesien die regering nie vooraf ‘n behoorlike ontleding van die voordele gedoen het nie.

Hy sê die Namibiese regering het nie besef terwyl die Chinese besig was om die hawe by Walvisbaai dieper te maak, China ook miljoene Amerikaanse dollar aan die Lobito-korridor bestee het, wat Luanda in Angola met die Demokratiese Republiek die Kongo (DRK) en Zambië verbind nie.

“Die vergroting van die ontwikkelingsbegroting gaan betekenisloos wees tensy dit Namibiërs bevoordeel. Huidige administratiewe reëls en tenderbeleide sluit die meeste Namibiërs uit,” sê Kavekotora.

Hy het voorgestel ten minste 70% van die ontwikkelingsbegroting bly in die land om ekonomiese groei te bevorder.

’n Verdere voorstel was die regering moet met lenings in buitelandse geldeenhede wegdoen, wat die land aan wisselkoersskommelings blootstel.

Openbare salarisrekening

Kavekotora het die regering se reuse- salarisrekening gekritiseer en gesê die 26,1% van die Namibiese werksmag wat in diens van die staat is, deel in welvaart wat hulle nie help skep het nie.

Die openbare salarisrekening maak 51% van die bedryfsbegroting uit, wat ‘n reuseaandeel, naamlik 15,5%, van die bruto binnelandse produk (BBP) is.

Hy het voorgestel die regering stimuleer die ekonomie deur welvaartskepping, en verklein die salarisrekening of doen ‘n menslike hulpbronoudit en snoei poste.

“Die regering moet produktiwiteit, doeltreffendheid en waarde vir geld deel van die werksvoorwaardes van staatsamptenare maak en ophou om sy kamerade te akkommodeer,” het Kavekotora gesê.