Invalshoek - Lankal nie meer Kombuistaal

Ek gooi my skootrekenaarsak oor my skouer en stap flink na my volgende afspraak, want ek is reeds 'n paar minute laat.Die sekuriteitswag neem effens langer met die intekenproses, wat die kwik 'n bietjie laat styg. Heel irrasioneel druk ek die hysbak se knoppie 'n paar keer met die hoop dat dit vinniger sou arriveer.Op die derde vloer aangekom, ontmoet die ontvangsdame my vriendelik en begelei my na die raadskamer vir my vergadering. Kort daarna verskyn Ronelle van Wyk (skuilnaam), 'n senior bestuurder.Nadat sy haarself in Engels voorgestel het, slaan ek sommer spontaan oor na Afrikaans, want haar naam en aksent suggereer dat sy Afrikaanssprekend is. Sy gaan egter voort om Engels te praat, hoewel sy my moes verstaan het, want haar Engelse antwoorde was in reaksie op my Afrikaanse vrae.Ek slaan toe ook maar weer oor na Brits.Ek het dit vreemd gevind dat twee Afrikaanssprekende persone, beide met dieselfde, duidelike aksente, voortgaan om in 'n tweede taal te gesels.Na so tien minute kon Ronelle nie op 'n spesifieke Engelse term kom nie. Vir 'n breukdeel van 'n sekonde raak sy stil, en slaan toe oor na haar moedertaal. Die res van die vergadering was spontaan en ons het sommer vinnig talle besluite geneem.MEER ENGELS?Ek het na die tyd gewonder oor dié gedragspatroon, want ek ervaar dit baie. Ook in sosiale kringe onder jonger mense.Is die doel van 'n taal nie juis om effektief te kommunikeer nie? Kan dit wees dat Afrikaans so gestigmatiseerd is dat mense skaam is om die taal te praat?Afrikaans is sekerlik die wêreld se jongste taal, wat eers tussen 1800 en 1875 vorm aangeneem het en nie in 1652 soos sommige mense dalk dink nie. Die immigrante het meestal Nederlands en Hoogduits aan die Kaap gepraat, juis omdat die Kaapse nedersetting vanuit Nederland bestuur is.Die Franse Hugenote, Engelse, Portugese, Skandinawiërs en Maleiers het ook 'n invloed op die latere vorming van Afrikaans gehad.Verskillende variëteite van Nederland is onder laer sosio-ekonomiese klasse gepraat, wat Kaaps-Hollands, Boere-Hollands, Plat-Kaaps, Hottentot-Hollands, Slawe-Afrikaans en Vreemdeling-Afrikaans ingesluit het. Dit was gedurende hierdie periode dat Afrikaans as Kombuistaal beskou is en met onkunde, agterlikheid en ongeletterdheid geassosieer is.DIE GESKIEDENISDie Genootskap van Regte Afrikaners (GRA) het in 1875 begin met die proses om die taal tot kultuurtaal te verhef. Die Afrikaanse Taalgenootskap is eers in 1905 in Pretoria gestig en hulle missie was: “Afrikaans schrijven en spreken, Hollands leren, albei lezen”.Die Afrikaanse Taalvereniging is in 1906 gestig. Hul doelwit was: “Leer Nederlands, schrijf Nederlands als ge kunt en wilt, maar als ge niet kunt of wilt, schrijf dan niet Engels, maar Afrikaans”.In 1917 het die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns die grondslag vir Afrikaanse spelling gelê met die vrystelling van die Afrikaanse Woordelys en Spelreëls.Afrikaans is inderdaad 'n jong taal wat in Afrika ontstaan het en gepraat word deur mense van alle klasse en herkomste.Tydens informele gesprekke het baie Namibiërs aan my erken daar kleef wel 'n stigma aan Afrikaans as die taal van die onderdrukker. Baie mense beskou Engels as die besigheids- of saketaal.Dit is maklik om agter laasgenoemde feit te skuil.TAAL EN POLITIEKDie meeste lande in die wêreld was in 'n stadium 'n onderdukker, byvoorbeeld Brittanje, Duitsland, Italië, Frankryk en selfs die VSA, maar hulle praat steeds trots hul taal.Baie mense van verskillende herkomste is steeds trots om Afrikaans te praat. Die taal word ook steeds in byvoorbeeld Kanada, Australië, Rusland, Engeland, die VSA, België en talle ander lande gepraat.Die politisering van enige taal kan tot verdeeldheid en konflik tussen mense lei.Vir my is dit ironies dat Namibië, soos baie ander lande, een van die grootste koloniale moondhede in die geskiedenis, die Britse Ryk, se taal as amptelike taal aanvaar het. Dié besluit is geneem omdat die meeste mense wêreldwyd Engels verstaan en praat.Dit beklemtoon die feit dat die doel van “taal” primêr is om inligting uit te ruil tussen mense, ongeag die politieke geskiedenis.Wat 'n voorreg om met iemand te kan praat wat jou taal verstaan. Maak nie saak dat sommige dit dalk gering ag nie.

Invalshoek - Lankal nie meer Kombuistaal

Kommentaar

Republikein 2025-05-21

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Invalshoek - Lankal nie meer Kombuistaal

Kommentaar

Republikein 2025-05-21

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

MELD AAN

Advertensie