Interessante feite oor slaap
Interessante feite oor slaap

Interessante feite oor slaap

Elvira Hattingh
Slaap is net so belangrik vir jou voort­bestaan soos lug en water.
Tog meen kenners dat ons ’n “slaap-ontneemde” bevolking is en dat hedendaagse mense een en ’n half tot twee ure minder per nag as in die 1950’s slaap.
Tóé het die mens gemiddeld agt ure geslaap.
’n Tekort aan slaap veroorsaak dat mense mikro-uiltjies knip, nie kreatief is nie, oor swak oordeelsvermoë beskik en meer impulsief is. ’n Tekort aan slaap lei tot stres en die oormatige gebruik van stimulante soos kafeïen, nikotien en alkohol. Dit kan ook vetsug aanhelp.

Slaap en ­geestesgesondheid
Volgens onlangse navorsing is slaap ook belangrik vir jou geestesgesondheid.
Navorsers het bevind in gevalle waar mense aan depressie, bipolêre versteuring of skisofrenie ly, is hul slaappatrone ook deurmekaar.
Volgens kenners is slaapsteurings dikwels ’n aanduiding dat mense ’n geestestoestand gaan ontwikkel of reeds onder lede het.
Slaapsteurings gaan ook die meeste geesteversteurings vooraf en dien as ’n vroeë waarskuwingsteken, wat sielkundiges ’n kans op vroeë behandeling en voorkoming bied.

Derde van jou lewe ­omgeslaap
Wetenskaplikes sê ons slaap 36% van ons lewe om.
Dit beteken as jy 90 jaar oud sou word, het jy 32 jaar daarvan geslaap.
Jou brein skakel nie af tydens slaap nie en dit help jou om inligting te verwerk. Dit verduidelik ook waarom sommige mense in die oggend met nuwe idees en oplossings opstaan.
Wetenskaplikes is dit eens: Mense wat genoeg en reg slaap, geniet goeie gesondheid, het beter sosiale vaardighede, beter konsentrasie en kreatiwiteit en is beter met besluitneming.
Hulle is dit ook eens dat mense wat nie genoeg slaap nie, dikwels ’n alarm nodig het om in die oggend wakker te word, oor die algemeen geïrriteerd is en moeg lyk.

Bekendes en hul ­slaappatrone
Kenners meen dat Michael Jackson vir sowat 60 agtereenvolgende nagte geslaap het sonder om deur die REM-fase te gaan, wat moontlik tot sy dood bygedra het.
REM-slaap staan vir “rapid eye movement sleep” en verwys na een van die vyf fases van slaap waartydens mense droom. Terselfdertyd beweeg hul oë vinnig rond en is hul spiere tydelik “verlam”.
Die sangeres Mariah Carey meen ook sy het minstens 15 ure se slaap nodig voordat sy ’n konsert kan aanbied.
Blykbaar het het Leonardo da Vinci slegs vir 15 minute elke 4 ure geslaap het. Die rekord vir die langste tydperk wat iemand wakker gebly het, is 11 dae. Randy Gardner het dit in 1965 opgestel.

Slaap, loop en praat
Sowat 15% van die wêreldbevolking loop in hul slaap en navorsers sê dit kom meer algemeen voor onder kinders tussen die ­ouderdomme van drie en sewe jaar.
Mense wat graag laat wakker bly, is meer geneig om gereeld nagmerries te ervaar. Mense wat graag rekenaar- of televisiespele­tjies speel, kan hul drome makliker beheer en sowat 12% van mense droom net in swart en wit. As jy in duidelike beelde droom, is jou drome ook meestal sonder klank.

Slaap en tyd
’n Kameelperd benodig net sowat 1,9 ure se slaap elke dag, terwyl ’n luislang elke dag 18 ure moet slaap.
’n Kat slaap sowat twee-derdes van sy lewe om. As dolfyne slaap, bly die helfte van hul brein steeds wakker.
Navorsers reken ’n nuwe ouer verloor gemiddeld 1 055,6 ure se slaap in die eerste jaar nadat die kind gebore is. Die verlies aan slaap is veral sleg vir vroue, want wetenskaplikes sê vroue het moontlik ’n uur meer slaap nodig as die gemiddelde man.

Ander interessanthede
· ’n Uiltjie van net ses minute kan jou geheue verbeter.
· Te min slaap kan ook jou verdraagsaamheid teenoor pyn verlaag.
· As jy deurnag voor jy eksamen skryf, kan jy jou vermoë om te studeer en feite te onthou met 40% verlaag.
· Mense wat blind is, kan moontlik sukkel om ’n behoorlike slaap- en wakkerblypatroon oor 24 uur te handhaaf omdat hulle nie lig en donker kan waarneem nie.
· Die beste temperatuur om gehalte slaap in te kry, is glo tussen 15 en 19 grade Celsius.
’n Tekort aan slaap kon ­moontlik ook bygedra het tot groot katastrofes soos Chernobyl (’n kernkragongeluk in 1986 in die Oekraïne) en Three Mile Island (ook ’n kernkragongeluk in 1979 in Pennsilvanië, Amerika).

Kommentaar

Republikein 2024-05-18

Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Premier League: Manchester United 3 vs 2 Newcastle | Brighton 1 vs 2 Chelsea LaLiga: Real Sociedad 1 vs 0 Valencia | Almería 0 vs 2 Barcelona | Las Palmas 2 vs 2 Real Betis | Celta Vigo 2 vs 1 Athletic Club | Getafe 0 vs 3 Atletico Madrid | Sevilla 0 vs 1 Cadiz | Rayo Vallecano 2 vs 1 Granada SerieA: Fiorentina 2 vs 2 Napoli European Championships Qualifying: Southampton 3 vs 1 West Bromwich Albion | Leeds United 4 vs 0 Norwich City English Championship: Southampton 3 vs 1 West Bromwich Albion | Leeds United 4 vs 0 Norwich City Katima Mulilo: 10° | 31° Rundu: 10° | 30° Eenhana: 12° | 31° Oshakati: 13° | 31° Ruacana: 12° | 31° Tsumeb: 14° | 29° Otjiwarongo: 12° | 27° Omaruru: 13° | 30° Windhoek: 12° | 27° Gobabis: 13° | 27° Henties Bay: 19° | 33° Wind speed: 41km/h, Wind direction: NE, Low tide: 06:32, High tide: 12:50, Low Tide: 18:28, High tide: 00:56 Swakopmund: 20° | 23° Wind speed: 30km/h, Wind direction: SE, Low tide: 06:30, High tide: 12:48, Low Tide: 18:26, High tide: 00:54 Walvis Bay: 22° | 32° Wind speed: 30km/h, Wind direction: SE, Low tide: 06:30, High tide: 12:47, Low Tide: 18:26, High tide: 00:53 Rehoboth: 12° | 27° Mariental: 16° | 29° Keetmanshoop: 17° | 29° Aranos: 16° | 29° Lüderitz: 19° | 35° Ariamsvlei: 16° | 31° Oranjemund: 14° | 31° Luanda: 24° | 28° Gaborone: 13° | 27° Lubumbashi: 11° | 27° Mbabane: 11° | 23° Maseru: 8° | 23° Antananarivo: 14° | 24° Lilongwe: 15° | 26° Maputo: 19° | 26° Windhoek: 12° | 27° Cape Town: 15° | 20° Durban: 16° | 24° Johannesburg: 15° | 24° Dar es Salaam: 24° | 32° Lusaka: 15° | 26° Harare: 12° | 26° Currency: GBP to NAD 23.01 | EUR to NAD 19.73 | CNY to NAD 2.51 | USD to NAD 18.15 | DZD to NAD 0.13 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.3 | EGP to NAD 0.38 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.7 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.55 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.22 | USD to DZD 134.35 | USD to AOA 847.42 | USD to BWP 13.49 | USD to EGP 46.86 | USD to KES 130.48 | USD to NGN 1467 | USD to ZAR 18.15 | USD to ZMW 25.45 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 79530.63 Up +0.03% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1754.58 Up +0.81% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13426.13 Up +0.11% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 26142.84 Up +3.27% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI 9151.06 Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 414.72/OZ UP +1.55% | Copper US$ 5.04/lb UP +4.12% | Zinc US$ 3 059.30/T UP 0.11% | Brent Crude Oil US$ 84.28/BBP UP +0.60% | Platinum US$ 1 084.88/OZ UP +2.19% Sport results: Premier League: Manchester United 3 vs 2 Newcastle | Brighton 1 vs 2 Chelsea LaLiga: Real Sociedad 1 vs 0 Valencia | Almería 0 vs 2 Barcelona | Las Palmas 2 vs 2 Real Betis | Celta Vigo 2 vs 1 Athletic Club | Getafe 0 vs 3 Atletico Madrid | Sevilla 0 vs 1 Cadiz | Rayo Vallecano 2 vs 1 Granada SerieA: Fiorentina 2 vs 2 Napoli European Championships Qualifying: Southampton 3 vs 1 West Bromwich Albion | Leeds United 4 vs 0 Norwich City English Championship: Southampton 3 vs 1 West Bromwich Albion | Leeds United 4 vs 0 Norwich City Weather: Katima Mulilo: 10° | 31° Rundu: 10° | 30° Eenhana: 12° | 31° Oshakati: 13° | 31° Ruacana: 12° | 31° Tsumeb: 14° | 29° Otjiwarongo: 12° | 27° Omaruru: 13° | 30° Windhoek: 12° | 27° Gobabis: 13° | 27° Henties Bay: 19° | 33° Wind speed: 41km/h, Wind direction: NE, Low tide: 06:32, High tide: 12:50, Low Tide: 18:28, High tide: 00:56 Swakopmund: 20° | 23° Wind speed: 30km/h, Wind direction: SE, Low tide: 06:30, High tide: 12:48, Low Tide: 18:26, High tide: 00:54 Walvis Bay: 22° | 32° Wind speed: 30km/h, Wind direction: SE, Low tide: 06:30, High tide: 12:47, Low Tide: 18:26, High tide: 00:53 Rehoboth: 12° | 27° Mariental: 16° | 29° Keetmanshoop: 17° | 29° Aranos: 16° | 29° Lüderitz: 19° | 35° Ariamsvlei: 16° | 31° Oranjemund: 14° | 31° Luanda: 24° | 28° Gaborone: 13° | 27° Lubumbashi: 11° | 27° Mbabane: 11° | 23° Maseru: 8° | 23° Antananarivo: 14° | 24° Lilongwe: 15° | 26° Maputo: 19° | 26° Windhoek: 12° | 27° Cape Town: 15° | 20° Durban: 16° | 24° Johannesburg: 15° | 24° Dar es Salaam: 24° | 32° Lusaka: 15° | 26° Harare: 12° | 26° Economic Indicators: Currency: GBP to NAD 23.01 | EUR to NAD 19.73 | CNY to NAD 2.51 | USD to NAD 18.15 | DZD to NAD 0.13 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.3 | EGP to NAD 0.38 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.7 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.55 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.22 | USD to DZD 134.35 | USD to AOA 847.42 | USD to BWP 13.49 | USD to EGP 46.86 | USD to KES 130.48 | USD to NGN 1467 | USD to ZAR 18.15 | USD to ZMW 25.45 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 79530.63 Up +0.03% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1754.58 Up +0.81% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13426.13 Up +0.11% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 26142.84 Up +3.27% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI 9151.06 Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 414.72/OZ UP +1.55% | Copper US$ 5.04/lb UP +4.12% | Zinc US$ 3 059.30/T UP 0.11% | Brent Crude Oil US$ 84.28/BBP UP +0.60% | Platinum US$ 1 084.88/OZ UP +2.19%