Entrepreneur in murg en been

Tanja Bause“Daar is baie lekker en voedsame inheemse Afrikaanse kosse. Die probleem is ons Afrikane doen niks om ons kosse wêreldwyd te bemark nie en dit is waar VNA Native Foods inkom,” het die eienaar van dié maatskappy, mnr. Valde Leonard (26), gesê. VNA staan vir Valde, Ndapwilwa, Akumanga, die eienaar se drie voorname. Valde is op Outapi gebore, wat volgens hom net 'n formaliteit was. “My pa het in die laat vyftigerjare Aus toe getrek om daar vir die spoorweg te werk. Hy en my ma kom oorspronklik van die Noorde en ek is daar gebore, maar ek het nooit daar gewoon nie. Ek is 'n Aus-seun.”Hy het sy laerskoolloopbaan op Aus en hoërskool op Keetmanshoop voltooi waarna hy na die Universiteit van Namibië (Unam) toe is om as 'n veeartsenykundige verpleër te kwalifiseer. “Ek is baie lief vir diere, dit is hoekom ek besluit het om 'n verpleër te word; sodat ek hulle kan help. Ek het vir 'n veearts gewerk en ook vir twee verskillende liefdadigheidsorganisasies wat troeteldiere oraloor die land gratis steriliseer en kastreer. Ná amper twee jaar het ek egter begin om met die idee van die inheemse kosse te speel en te eksperimenteer.”Valde het in die buiteland, asook in verskillende Afrikalande getoer en dit is waar die idee ontstaan het om 'n maatskappy te begin wat tradisionele Namibiese kosse aan kommersiële markte versprei. “Ek het myself afgevra: “As ons hier in Namibië Chinese of Indiese disse kan eet, hoekom kan 'n Chinees in Beijing nie Namibiese disse eet nie? Die antwoord is eenvoudig; dit is omdat ons Afrikane niks doen om ons eie kosse en disse te bemark nie.“Ek het VNA Native Foods in 2017 gestig. Tans, drie jaar later, het ons 'n fabriek waar ons omboga-groentesoppoeier van tradisionele Oshiwambo-spinasie maak en verpak. Ek het met die spinasie begin omdat dit gewild in Namibië is. Dit is gewild onder alle Namibiërs en nie net die Oshiwambosprekendes nie,” het hy gesê. Die spinasie groei wild veral in die Noorde van die land ná die reën. Valde het sowat tien kleinskaalse boere wat die spinasie oes, uitdroog en aan hom verkoop. “Tans is ons vyf werkers in die fabriek want ons is nog baie klein, maar in Januarie 2021 hoop ek om nog so tien mense in diens te kan neem. Ek wil dan ons produkreeks met verskillende soppoeiers uitbrei. Ek is in die proses om aan 'n moringasop en ander spinasieprodukte te werk.”VNA Native Foods het in 2018 die Ontwikkelingsbank van Namibië (DBN) se innovasietoekenning gewen. “Die DBN het ons gehelp om die resep te ontwikkel en met die verfyning van die sop. Hulle het ons ook gehelp met die verkryging van die strepieskode sodat die sop in plaaslike winkels verkoop kan word.”Wanneer die gedroogte spinasie by die fabriek aankom, word dit vir etlike ure in water geweek en behoorlik gewas. Dit word dan op 'n hoë temperatuur gekook om te verseker al die bakterie en mikroörganisme wat dalk in die spinasie is, word vernietig. Wanneer die gekookte spinasie droog is, word dit fyngemaal. Die poeier word dan volgens die resep met al die ander bestanddele gemeng, afgeweeg en verpak. Wyse woorde“Ek weet die tyd waarin ons nou lewe, is baie moeilik en donker. Jong mense voel daar is geen geleenthede en toekoms vir hulle nie. Bly hoopvol en werk hard. Daar is hoop, ons land sal verander en met tyd regkom.”Hy het beklemtoon jong mense moet hul ingesteldheid verander wanneer hulle in hul laaste jaar van studies is.“Jong mense moet ophou om te dink hulle moet CV's uitstuur tydens hul laaste jaar van studies. Hulle moet 'n besigheidsplan opstel. Die tyd van mooi CV's is verby; ons moet ons ingesteldheid verander en besighede begin en werk skep.”Valde doen 'n beroep op alle Namibiërs om plaaslike produkte te ondersteun. “Ons produk word hier deur Namibiërs met plaaslike bestanddele gemaak. Dit is 'n 100% Namibiese produk; so asseblief ondersteun ons. Ons het gesien terwyl die grense weens Covid-19 toe was, hoe lank dit gevat het om goedere uit Suid-Afrika in te voer. As ons meer produkte plaaslik vervaardig en produseer, is ons veel beter geplaas.”Valde se droom is om VNA Native Foods se produkte nie net in Namibië op die rakke te sien nie, maar ook op rakke oraloor in Afrika en die wêreld.“Ons tradisionele inheemse kos is net so lekker en voedsaam soos ander lande s'n wat op ons rakke is; so hoekom nie andersom nie?”

Entrepreneur in murg en been

Kommentaar

Republikein 2025-11-04

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Entrepreneur in murg en been

Kommentaar

Republikein 2025-11-04

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Intekening vereis om toegang tot inhoud te kry. ×

MELD AAN

Advertensie

Intekening vereis om toegang tot inhoud te kry.