Republikein Newspaper

Henriette Lamprecht - Geweldige uitdagings staar Afrikalande in die gesig om gehalte-gesondheidsorg teen bekostigbare koerse aan inwoners beskikbaar te stel.

Dít is die kruks van ‘n onlangse Verenigde Nasies(VN)-verslag, wat fokus op gesondheidsorg en ekonomiese groei op die vasteland.

Die verslag is onder bespreking by ‘n vergadering van ministeries van gesondheid uit die Suider-Afrikaanse Ontwikkelingsgemeenskap(SADC)-streek wat tans in Windhoek plaasvind.

Volgens die verslag sal bestaande uitdagings in die komende dekades bly toeneem en gaan faktore soos demografiese en stedelike transformasie ’n ernstige impak hê op hulpbronne wat benodig word.

Die gebrek aan geskoolde dokters en aptekers in veral landelike gebiede is struikelblokke in die bereiking van volhoubare ontwikkelingsdoelwitte.

Afrika se bevolking sal na verwagting weens ‘n toename in geboortes en ‘n afname in sterftes tussen 2015 en 2050 verdubbel.

Teen 2050 sal byna ‘n derde van die vasteland se bevolking jonger as 14 jaar oud wees, maar die deel van die bevolking ouer as 65 jaar sal na verwagting in dieselfde tydperk verdubbel.

Laasgenoemde veroorsaak bykomende maatskaplike en gesondheidsorgkoste.

Volgens die verslag is Afrika se bevolking besig om vinnig te verouder, hoewel dit ‘n gemiddelde ouderdom van minder as 20 jaar het, en byna 60% van die bevolking is jonger as 24 jaar.

Dit beteken gesondheid moet behoorlik gefinansier word om nasionale gesondheidstelsels te versterk sodat in die verskillende gesondheidsbehoeftes van inwoners voorsien kan word.

Hoewel Afrika steeds oorwegend landelik is, het sy stedelike bevolking ook die vinnigste groeikoers.

Hoë gesondheidsrisiko’s staar stedelinge in die gesig, wat wissel van veranderende leefstyle tot eetpatrone wat tot vetsug en diabetes lei.

Baie inwoners, veral jongmense, migreer van landelike nedersettings na groot stedelike sentrums waar hulle in haglike, oorbevolkte gehuggies woon wat dikwels onvoldoende toegang tot verbeterde water en sanitasie het.

Volgens die verslag beteken ‘n laer siektelas nie noodwendig ‘n gesonder bevolking nie, omdat lande met ‘n laer siektelas meer nie-oordraagbare siektes soos diabetes het, wat baie duurder is om te behandel.

“Afrika het ‘n dubbele las van siektes, wat ‘n groot styging in gesondheidsuitgawes vereis om voldoende toegang tot gehalte-gesondheidsorg teen bekostigbare koerse vir almal te verseker,” lui die verslag.

Dit sê ook die meeste Afrikalande ervaar ‘n ernstige tekort aan vaardighede.

Uit die voorgestelde 23 geskoolde gesondheidswerkers vir 10 000 inwoners het 11 lande op die vasteland minder as vyf gesondheidswerkers vir elke 10 000 inwoners.

Lande soos Niger en Somalië het minder as twee geskoolde gesondheidswerkers per 10 000 inwoners.

In 23 lande is die verhouding van dokters tot inwoners baie groter in stedelike gebiede as in landelike gebiede.

Dieselfde geld aptekers.

Die verslag sê die grootste uitdagings wat nasionale gesondheidstelsels in Afrika ervaar, is lae besteding.

In die meeste Afrikalande word gesondheidsorg oorwegend deur uit-die-sak-uitgawes gefinansier (36%), met regeringsbesteding wat 35% finansier en buitelandse hulp sowat 22%.

Dit is ook nie ‘n gegewe dat hoërinkomstelande in Afrika altyd meer aan gesondheid bestee nie.

As gevolg hiervan dra ‘n groot aantal inwoners, veral die armstes, ’n buitensporige swaar las van gesondheidsuitgawes, of hulle klop eenvoudig nie om mediese hulp aan nie.

Die verslag sê die meeste Afrikalande kort dringend bykomende beleggings in gesondheid.

“Daar is ‘n dringende behoefte aan ‘n nouer vennootskap tussen private besighede en die openbare sektor om toegang tot gehalte-sorg te verseker teen die bekostigbare pryse wat inwoners verdien.”