Denel-firma wil vakbonde systap
Denel-firma wil vakbonde systap

Denel-firma wil vakbonde systap

Estelle de Bruyn
Rheinmetall Denel Munition (RDM), waarin Denel ’n 49%-aandeelhouer is, het die vakbonde met verteenwoordiging in die maatskappy in kennis gestel hul kollektiewe onderhandelingsooreenkomste word beëindig.

Dit beteken in werklikheid dat Denel, wat ’n staatsonderneming is, moontlik strydig optree teen sy werknemers se grondwetlike én arbeidsregtelike regte van assosiasie en arbeidsverteenwoordiging, het kenners dié week gesê.

Suid-Afrikaanse arbeidswetgewing bepaal dat ’n vakbond met verteenwoordiging onder ’n bepaalde groep werknemers die reg het om namens hulle oor werksvoordele en -omstandighede te onderhandel.

Solidariteit, met meer as 200 lede die grootste vakbond in RDM, wag nou op ’n beslissing van die Kommissie vir Versoening, Bemiddeling en Arbitrasie (KVBA).

Volgens Deon Reyneke, adjunkhoofsekretaris van Solidariteit, is die vakbonde in Desember ingelig dat RDM sy ooreenkoms met hulle wil wysig. Sedertdien is vergeefs samesprekings gevoer om ’n alternatief te probeer vind.

RDM wil hê in die toekoms moet slegs werknemers wat minder as R300 000 per jaar verdien as “weerloos” beskou word. Almal wat meer verdien, mag dus nie verder deel wees van enige substantiewe onderhandelings oor werksvoordele en afleggings nie.

“RDM se redenasie is dat hy in pas met internasionale neigings behoorlike werkskontrakte sluit met diegene wat meer as R300 000 verdien. Dié kontrakte is dus waaraan hulle gemeet sal word. Die besluit is eensydig en nie hoe arbeidsgeskille in Suid-Afrika beslis word nie.

“Die reg om te staak en te beding – sou werknemers voel hulle word onregverdiglik benadeel – geld vir alle werknemers en nie net vir dié wat as ‘weerloos’ geklassifiseer word nie. In die Suid-Afrikaanse konteks is alle vlakke van werknemers weerloos en kwesbaar.

“Daar is ’n onderskeid tussen merietebeoordeling, wat binne die organisasie of maatskappy behartig word, en bedinging vir basiese voordele. By RDM word dié proses nou oënskynlik saamgevoeg en ons sê dit is nie ’n behoorlike arbeidspraktyk nie,” sê Reyneke.

Denel het navrae na RDM verwys. Norbert Schulze, uitvoerende hoof van RDM, het Rapport se versoek om kommentaar van die hand gewys, en geen redes verskaf nie.

Rheinmetall Waffe Munition van Duitsland het die beherende aandeel van 51% in RDM, wat werknemers in Somerset-Wes, Wellington, Boksburg en Potchefstroom het. Dit vervaardig hoofsaaklik ammunisie en bestempel homself as ’n “wêreldleier op die gebied van artillerie, mortiere en ander infanteriestelsels”. Sy kliëntebasis strek van Asië, die Midde-Ooste en Suid-Amerika tot in Afrika.

Volgens Solidariteit beteken RDM se skuif diegene wat minder as R300 000 verdien, kan wel nog kollektief beding, maar omdat sy ledetal vir kollektiewe bedinging met dié stap prakties met twee derdes verminder, verswak dit sy bedingingsmag, selfs vir die weerloosstes.

“Ons vrees vir wat met werknemers sonder bedingingsregte gaan gebeur as daar afleggings sou kom, want sonder enige vakbondverteenwoordiging is werknemers aan die werkgewer se genade oorgelaat.”

Volgens Nerine Kahn, voormalige uitvoerende hoof van die KVBA en tans ’n vennoot in Employment Relations Exchange, is die bedrag van R300 000 as basislyn verwarrend, omdat die minimum basiese inkomste R230 000 is.

“Die Duitse vakbondstelsel funksioneer uitstekend, maar dit is vir my vreemd dat hierdie te make het met neigings in Duitsland. Die regte van werknemers kan ingevolge Suid-Afrikaanse wetgewing eenvoudig nie eensydig ontneem word nie. Hierdie klink amper soos ’n aanslag op die vakbonde.

“Dit is ’n verontrustende situasie en ’n voorbeeld waar die mees basiese regte van werkers, waarvoor daar in die nuwe Suid-Afrikaanse bestel beding is, nou misken word. Dat dit boonop deur ’n staatsonderneming-vennootskap gedoen word, is bisar.”

Solidariteit wil die saak nou na die Internasionale Arbeidsorganisasie (IAO) verwys om dit te hersien. Netwerk24

Kommentaar

Republikein 2024-05-15

Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Premier League: Tottenham Hotspur 0 vs 2 Manchester City | Aston Villa 3 vs 3 Liverpool | Manchester United 0 vs 1 Arsenal LaLiga: Girona 0 vs 1 Villarreal | Real Madrid 5 vs 0 Deportivo Alaves | Osasuna 1 vs 1 Mallorca | Barcelona 2 vs 0 Real Sociedad | Real Betis 3 vs 2 Almería | Valencia 0 vs 0 Rayo Vallecano | Atletico Madrid 1 vs 0 Celta Vigo | Cadiz 1 vs 0 Getafe SerieA: Fiorentina 2 vs 1 Monza | Lecce 0 vs 2 Udinese | Atalanta 2 vs 1 AS Roma | Juventus 1 vs 1 Salernitana | Genoa 2 vs 1 Sassuolo | Hellas Verona 1 vs 2 Torino | SS Lazio 2 vs 0 Empoli European Championships Qualifying: West Bromwich Albion 0 vs 0 Southampton | Norwich City 0 vs 0 Leeds United English Championship: West Bromwich Albion 0 vs 0 Southampton | Norwich City 0 vs 0 Leeds United Katima Mulilo: 12° | 30° Rundu: 11° | 29° Eenhana: 14° | 31° Oshakati: 14° | 30° Ruacana: 14° | 30° Tsumeb: 14° | 28° Otjiwarongo: 11° | 26° Omaruru: 14° | 29° Windhoek: 12° | 25° Gobabis: 14° | 25° Henties Bay: 19° | 34° Wind speed: 27km/h, Wind direction: SE, Low tide: 03:18, High tide: 09:17, Low Tide: 15:19, High tide: 22:12 Swakopmund: 19° | 26° Wind speed: 20km/h, Wind direction: SW, Low tide: 03:16, High tide: 09:15, Low Tide: 15:17, High tide: 22:10 Walvis Bay: 23° | 35° Wind speed: 25km/h, Wind direction: SW, Low tide: 03:16, High tide: 09:14, Low Tide: 15:17, High tide: 22:09 Rehoboth: 13° | 26° Mariental: 16° | 28° Keetmanshoop: 19° | 28° Aranos: 15° | 28° Lüderitz: 20° | 36° Ariamsvlei: 19° | 31° Oranjemund: 16° | 29° Luanda: 24° | 28° Gaborone: 15° | 28° Lubumbashi: 11° | 27° Mbabane: 13° | 25° Maseru: 10° | 25° Antananarivo: 14° | 22° Lilongwe: 14° | 27° Maputo: 17° | 28° Windhoek: 12° | 25° Cape Town: 15° | 22° Durban: 17° | 25° Johannesburg: 15° | 24° Dar es Salaam: 23° | 31° Lusaka: 15° | 25° Harare: 12° | 25° Currency: GBP to NAD 23.11 | EUR to NAD 19.87 | CNY to NAD 2.53 | USD to NAD 18.3 | DZD to NAD 0.14 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.3 | EGP to NAD 0.38 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.72 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.58 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.22 | USD to DZD 133.99 | USD to AOA 834.06 | USD to BWP 13.56 | USD to EGP 46.78 | USD to KES 129.98 | USD to NGN 1519 | USD to ZAR 18.3 | USD to ZMW 25.05 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 78632.56 Down -0.07% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1710.9 Down -2.52% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13501.46 Down -0.29% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 25339.77 Down -0.16% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI 9151.06 Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 380.30/OZ UP +1.04% | Copper US$ 4.86/lb DOWN -0.0031 | Zinc US$ 2 987.50/T DOWN -0.13% | Brent Crude Oil US$ 82.78/BBP DOWN -0.0047 | Platinum US$ 1 054.76/OZ UP +1.05% Sport results: Premier League: Tottenham Hotspur 0 vs 2 Manchester City | Aston Villa 3 vs 3 Liverpool | Manchester United 0 vs 1 Arsenal LaLiga: Girona 0 vs 1 Villarreal | Real Madrid 5 vs 0 Deportivo Alaves | Osasuna 1 vs 1 Mallorca | Barcelona 2 vs 0 Real Sociedad | Real Betis 3 vs 2 Almería | Valencia 0 vs 0 Rayo Vallecano | Atletico Madrid 1 vs 0 Celta Vigo | Cadiz 1 vs 0 Getafe SerieA: Fiorentina 2 vs 1 Monza | Lecce 0 vs 2 Udinese | Atalanta 2 vs 1 AS Roma | Juventus 1 vs 1 Salernitana | Genoa 2 vs 1 Sassuolo | Hellas Verona 1 vs 2 Torino | SS Lazio 2 vs 0 Empoli European Championships Qualifying: West Bromwich Albion 0 vs 0 Southampton | Norwich City 0 vs 0 Leeds United English Championship: West Bromwich Albion 0 vs 0 Southampton | Norwich City 0 vs 0 Leeds United Weather: Katima Mulilo: 12° | 30° Rundu: 11° | 29° Eenhana: 14° | 31° Oshakati: 14° | 30° Ruacana: 14° | 30° Tsumeb: 14° | 28° Otjiwarongo: 11° | 26° Omaruru: 14° | 29° Windhoek: 12° | 25° Gobabis: 14° | 25° Henties Bay: 19° | 34° Wind speed: 27km/h, Wind direction: SE, Low tide: 03:18, High tide: 09:17, Low Tide: 15:19, High tide: 22:12 Swakopmund: 19° | 26° Wind speed: 20km/h, Wind direction: SW, Low tide: 03:16, High tide: 09:15, Low Tide: 15:17, High tide: 22:10 Walvis Bay: 23° | 35° Wind speed: 25km/h, Wind direction: SW, Low tide: 03:16, High tide: 09:14, Low Tide: 15:17, High tide: 22:09 Rehoboth: 13° | 26° Mariental: 16° | 28° Keetmanshoop: 19° | 28° Aranos: 15° | 28° Lüderitz: 20° | 36° Ariamsvlei: 19° | 31° Oranjemund: 16° | 29° Luanda: 24° | 28° Gaborone: 15° | 28° Lubumbashi: 11° | 27° Mbabane: 13° | 25° Maseru: 10° | 25° Antananarivo: 14° | 22° Lilongwe: 14° | 27° Maputo: 17° | 28° Windhoek: 12° | 25° Cape Town: 15° | 22° Durban: 17° | 25° Johannesburg: 15° | 24° Dar es Salaam: 23° | 31° Lusaka: 15° | 25° Harare: 12° | 25° Economic Indicators: Currency: GBP to NAD 23.11 | EUR to NAD 19.87 | CNY to NAD 2.53 | USD to NAD 18.3 | DZD to NAD 0.14 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.3 | EGP to NAD 0.38 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.72 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.58 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.22 | USD to DZD 133.99 | USD to AOA 834.06 | USD to BWP 13.56 | USD to EGP 46.78 | USD to KES 129.98 | USD to NGN 1519 | USD to ZAR 18.3 | USD to ZMW 25.05 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 78632.56 Down -0.07% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1710.9 Down -2.52% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13501.46 Down -0.29% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 25339.77 Down -0.16% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI 9151.06 Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 380.30/OZ UP +1.04% | Copper US$ 4.86/lb DOWN -0.0031 | Zinc US$ 2 987.50/T DOWN -0.13% | Brent Crude Oil US$ 82.78/BBP DOWN -0.0047 | Platinum US$ 1 054.76/OZ UP +1.05%