Davos: Zuma weg, SA reg!

Vir die eerste keer in jare is Suid-Afrika die afgelope week in Davos oortuigend bemark as ’n ernstige beleggingsbestemming, want die land se afvaardiging is deur die ANC se hervormers eerder as die lomp en skandaal-omgeefde pres. Jacob Zuma gelei.

Kenners én ’n senior lid van die Suid-Afrikaanse span by die Wêreld Ekonomiese Forum (WEF) se jaarlikse saamtrek het Davos as ’n reusesukses vir die land beskryf, aangesien die kundige Suid-Afrikaanse afvaardiging kon saamgesels oor die multidimensionele krisisse van migrasie, ’n sukkelende middelklas en die politieke aardbewings van Brexit en Donald Trump.

Die voormalige sakemagnaat adj.pres. Cyril Ramaphosa en Pravin Gordhan, minister van finansies en Zuma se vernaamste teenstander in die kabinet, het die afvaardiging na Davos gelei nadat Zuma op die nippertjie onttrek het.

Sipho Pityana, voorsitter van die direksie van AngloGold Ashanti en uitgesproke Zuma-kritikus, het aan Rapport gesê Ramaphosa en Gordhan was “bevry van die las om die besluite wat gelei het tot Suid-Afrika se misstappe van die afgelope jare te rasionaliseer”.

“Die regeringsafvaardiging – Ramaphosa, Gordhan, die minister van ekonomiese ontwikkeling, Ebrahim Patel, en die minister van handel, Rob Davies – kon fokus op die verkoop van ’n geloofwaardige storie aan potensiële beleggers en ander regerings. En, dit moet gesê word, hulle het ’n uitstekende taak verrig,” volgens Pityana.

“Ons regeringsverteenwoordigers het ’n geheel en al ander beeld as ons president voorgehou – ’n man wat tydens verlede jaar se beraad besluit het dat dit nie die moeite werd is om ’n paneel van hoëvlak-Afrika-staatsmanne by te woon nie.”

Die agenda in Davos is volgens prof. Jannie Rossouw, hoof van die Universiteit van die Witwatersrand se skool vir ekonomiese en sakewetenskappe, oorheers deur komplekse kwessies soos migrasie en Brexit, en om ’n minderwaardige afvaardiging soos in die verlede te stuur, kan rampspoedig vir enige land wees.

Zuma het daarom ’n las geword vir die sakelui en amptenare wat die land by Davos probeer bemark, sê Rossouw.

Dr. Ismail Lagardien, uitvoerende dekaan van sake- en ekonomiese wetenskappe aan die Nelson Mandela-Universiteit in Port Elizabeth, sê vanjaar se SA afvaardiging was “die beste wat Suid-Afrika in jare na Davos gestuur het”.

Regering en sakegemeenskap werk nouer saam

Theo Vorster, uitvoerende hoof van Galileo Capital, sê ’n pluspunt vir Suid-Afrika dié jaar was die nouer band tussen die sakegemeenskap en die regering. Hulle kon dus saam die land se belange bevorder.

Dit is noodsaaklik dat Suid-Afrika gesien word as ’n land wat deel is van die internasionale gemeenskap en ’n rol daarin wil speel.

“Ons moet wys hoe ons beleid, instellings en ekonomie meeding met ander opkomende markte.”

Rapport het verlede week berig Zuma het ter elfder ure sy beplande reis na Davos afgelas, na bewering nadat hy uitgevind het Pityana sou ook in Davos wees.

Die verkiesing van Donald Trump tot Amerikaanse president, wat wêreldwyd as ’n skok gekom het, was nie amptelik op die agenda by Davos nie, maar daar is agter die skerms druk daaroor gepraat. Te veel lande is nog aan’t koukus oor hoe hulle hulle teenoor die nuwe Trump-administrasie behoort te posisioneer, sê Rossouw.

Ook ten opsigte van Brexit vind Europese lande nog hul posisie. Rossouw sê die Britse premier, Theresa May, se toespraak by die WEF, wat dui op ’n skoon breuk tussen Brittanje en die EU, was vir baie ’n verrassing.

Migrasie is ’n uitdaging vir Europa. “Hulle weet nie hoe om dit te hanteer nie, waar hulle die migrante moet plaas nie. In Suid-Afrika is migrante suksesvol in die land se bevolking opgeneem. Europa kan eintlik by ons kom leer,” sê Rossouw.

Populisme was ook op die agenda.

“Populistiese oproer oor die wêreld heen, uitgerekte konflik en die opkoms van nasionalistiese sentiment soos Brexit en Trump, hou ’n wesenlike bedreiging in vir vrede en stabiliteit,” waarsku Lagardien.

Vorster sê die feit dat die wêreld gekonfronteer word deur meer populisme aan die een kant en globalisering aan die ander kant, stuur af op ’n vurk in die pad.

In Davos was daar ook vrae oor die optrede van die Chinese president, Xi Jinping, wat oor vrye handel gepraat het. Vorster beskou dit as ironies en Rossouw sê dit is vreemd. “Xi het gepraat asof China die vaandeldraer vir vrye wêreldhandel is,” sê Vorster.

Rossouw meen dit het glad nie oortuig nie, want die boodskap oor China se verbintenis tot vrye handel wat hy na buite uitdra, strook nie met wat binne sy landsgrense gebeur nie.

Lagardien sê hopelik sal Zuma in sy staatsrede in Februarie kennis neem van wêreldneigings soos verwoord in Davos, maar om betekenisvol te wees, moet die staatsrede opreg en heldhaftig wees en dit moet die mense van Suid-Afrika eerste stel.

“Die land ervaar ’n multidimensionele krisis, wat nie sal verdwyn as dit met leksikale oëverblindery opgedis word om beter te lyk as wat dit is nie.”

Hy vrees Suid-Afrika kan vanjaar selfs ’n slegter jaar as 2016 beleef. “Ons toekoms as ’n land is te nou verbind aan die regerende party.” - Netwerk24