Dae in koue vir toelae

Henriette Lamprecht - Honderde vroue wat desperaat is om hul kinders vir ’n maatskaplike toelaag van N$250 per maand te registreer, het vandeesweek by die kantore van die Samora Machel-kiesafdeling in Windhoek gekampeer.
“Ons los ons kinders by die huis en kom alleen met ’n kombers,” sê me. Priskila Mukosa Matine van die Goreangab-­woonbuurt.
Sy het verlede jaar ook probeer om haar kinders vir ’n toelaag vir wees- en weerlose kinders (OVC) te registreer. Toe was die antwoord “die kinders het mos ’n pa”.
Maar sy sukkel om kop bo water te hou en haar drie kinders van onder­skeidelik 13, 8 en 3 jaar oud te onderhou. Die oudste twee is onderskeidelik in graad 7 in die Primêre Skool Olaf Palme en graad 2 in die Primêre Skool Martti Ahtisaari, terwyl die jongste in ’n kleuterskool is. Die fooie vir die kleuterskool is N$250 per maand en dit sluit geen etes deur die dag in nie.
“Hulle gaan met hulle eie kos, ek gee vir hulle brood en Oros om saam te vat.”
Die kinders se pa help geldelik “’n bietjie”.
Sy moet vir die kinders kos, klere en skryfbenodigdhede vir skool koop, sê Priskila.
“As ’n skooltas breek, het hulle nie vir môre ’n sak nie. Kos is baie belangrik vir die kinders vir skool, anders kan hulle nie in die klas luister nie.”
Volgens Priskila moet sy huidig met N$750 ’n maand uitkom en slaap sy sedert Sondag saam met nog ’n klomp vroue by die kantoor van die Samora Machel-kiesafdeling.
Sy het egter nou haar “plek” verloor omdat sy eers weer moes huis toe gaan.
“Ons moes ons name in ’n boek skryf. Ek het in ’n stadium huis toe gegaan om vir die kinders te gaan pap maak. Toe ek terugkom, het hulle klaar my naam gelees, nou moet ek weer van vooraf wag.”
Volgens Priskila word net 60 mense per dag geregistreer. Beamptes van die ministerie van geslagsgelykheid en kinderwelsyn wat die registrasies doen, het egter Maandag laat op­gedaag.
“Hulle het baie laat eers begin en nie al die 60 aansoeke is toe verwerk nie.”
Me. Eunice //Gowases is ’n enkelma van ’n sewejarige. Met die toelaag van N$250 sal sy skoolskoene koop en “iets” in haar kind se kosblik kan sit om saam te vat skool toe. Haar kind se pa dra “sommige vakansies” geldelik by wanneer hul kind by hom kuier. Andersins sorg sy alleen, sê Eunice.
Sy sal haar kind in ’n ander skool kan sit met die N$250, sê Frogy Nangora. Frogy is ’n enkelma van ’n 11-jarige dogter wat sy graag by ’n ander skool wil inskryf.
“Sy pas nie waar sy nou is nie, ek kan die geld gebruik om die N$350 per maand vir ’n taxi te betaal.”
Frogy se naam is nr. 310 op die lys. “Ek was van Maandag net gister (Woensdag) nie hier nie. Nou wil hulle my nie meer help nie.”
Vir die registrasie het ouers ’n uitgebreide geboortesertifikaat van die kind, ’n polisieverklaring dat die ouer of voog werkloos is, ’n Namibiese identiteitsdokument en ’n bankstaat of Nampost-kaart nodig waarin die geld gedeponeer kan word.
Intussen sê me. Celeste Feris, hoof maatskaplike werker, die registrasies sal in al die kiesafdelings gedoen word.
Feris het beklemtoon aansoek moet gedoen word in die streek waar die kinders bly, met kinders wat van ’n ouer vergesel moet wees.
“Ons fokus is op werkloosheid, ons wil iets gee dat ’n ma ten minste iets vir haar kind kan koop.”
Met verwysing na huishoudings waar kinders aan die hoof staan, het Feris gesê die ministerie sal iemand kry om die toelaes vir die kinders te bestuur.
“Daar is dié wat kwalifiseer vir ’n aansoek vir ’n pleegsorg-toelaag, iets wat totaal anders as die OVC-toelaag is.”
Sou die kinders verkies om te bly waar hulle is, “en hul huishoudelike omstandighede is goed en hulle kan vir hulself sorg”, sê Feris kan die kinders in die betrokke huishoudings aanbly.
“Ons verkies egter dat hulle eerder in pleegsorg geplaas en versorg word.”