Covid-19 verander aard, omvang van werksgeleenthede
Covid-19 verander aard, omvang van werksgeleenthede

Covid-19 verander aard, omvang van werksgeleenthede

Kunsmatige intelligensie gaan boerdery verander
Ronelle Rademeyer
Dr. Kobus Laubscher - Daar word van die landboubedryf verwag om meer en blywende werksgeleenthede te skep. Die realiteit dikteer egter anders. Outomatisasie en die vervanging van mense is grootliks aan die orde en landbou word meer masjienafhanklik. Daarmee saam vaar ontwikkelaars al hoe beter met kunsmatige intelligensie wat masjiene leer dink. Daar bestaan al prototipes van plase sonder ‘n enkele werknemer, want robotte doen die werk!

Moderne, primêre landbou kan nie meer werksgeleenthede skep nie – dit word eerder minder namate tegnologie ingespan word. Implemente sonder bestuurders is nie meer ‘n vreemde gesig nie. Dit is meer akkuraat en ook nie onderworpe aan allerhande arbeidswetgewing ensovoorts nie. Waar mense nog betrokke gaan wees, wag ‘n nuwe bedeling ten opsigte van vaardighede in die pyplyn.

Die Wêreld- Ekonomiese Forum (WEF) het ‘n 2020 ‘n verslag gepubliseer waarin werksgeleenthede in die breë ontleed is met die oog op vaardigheidsoordrag in die volgende klompie jare. Alhoewel dié verslag nie noodwendig spesifieke nywerhede geteiken het nie, is daar belangrike tendense uitgelig waarvan landbou moet kennis neem. Dié kennisname is veral gerig op beleidmakers, want indien arbeidsbeleid nie behoorlik voorsiening maak vir hierdie veranderings nie, sal landbou as sektor se bydrae tot ekonomiese groei gestrem word.

Kunsmatige intelligensie soos wat dit ingebou word in nuwe tegnologie, gaan die nuwe normaal wees – ook in die landbou. Lande wat dit omarm, sal eenvoudig meer mededingend wees en markte buite die bereik plaas van laatslapers.

Afstandswerk, digitalisasie en outomatisasie is die drie hoofstrome waarvan die omvang en tempo van verandering betekenisvol verander is deur Covid-19. Indien ‘n mens egter luister na uitsprake van politici, welke gesprekke weer neerslag vind of kan vind in beleidsontwikkeling, is dit duidelik dat daar meer blaf as byt is.

Teen 2025 kan tot 85 miljoen rolle (deel van werkgeleenthede) vervang word deur outomate wat nie net bloukraagwerkers sal raak nie, maar ook die sogenaamde witboordjieposte. Masjiene en mense sal ‘n gelyke aandeel hê in die aantal ure gewerk.

Teen daardie tyd kan ‘n boer in Otjiwarongo dalk sy beeste laat bespuit of selfs inent met die hulp van ‘n hommeltuig wat hy vooraf geprogrammeer het. Hy sal nie hoef te wag tot ‘n weekdag wanneer almal opgedaag het vir werk en dan met die program begin nie. Trouens, die werk wat die hommeltuig sal kan doen, sal bepaald deur ‘n onafhanklike kontrakteur vir ‘n klomp boere in die omgewing gedoen kan word en sommer die medisyne se besonderhede dadelik invoer na ‘n rekenaar wat rekords hou.

Volgens die WEF sal daar teen 2025 altesaam 97 miljoen nuwe werkgeleenthede geskep wees, maar nadat ongeveer 85 miljoen werkgeleenthede afgeskud is. Vaardighede in die nuwe bedeling sal heeltemal anders daar uitsien, maar met die klem op vaardighede soos probleemoplossing, kritiese denke en uiteraard vaardighede wat verband hou met kunsmatige intelligensie. Die klem gaan val op digitale bemagtiging, maar met hoëvlak aandag aan die psige van die mense wat nogtans die werk moet doen. Mense gaan net anders toegerus wees om anders te kan werk, want na verwagting sal tot 40% van huidige kernvaardighede teen 2025 vervang/verander word.

Nywerheidsleiers se siening van opleiding sal en is reeds aan die verander. ‘n Kort leertyd en aanwending van werkers voordat al die nuwe vaardighede onder die knie is, sal die aangewese wees. Werknemers en bestuur gaan nuwe vaardighede aanleer en wéér aanleer. Opleiding gaan kontinuum wees en word.

Die vraag is waar staan landbou in hierdie ontwikkelingsproses? Indien mens luister na hoe beleidmakers dit sien, is daar nie ‘n oortuigende “ja” ter ondersteuning nie. Selfs basiese vaardighede moet afgestof word.

Die Chinese skep digitale dorpe vir boere pleks van agriparke om hulle nuwe op te lei. Plaaslike pogings is ver hiervan verwyder en landbou sal die leiding moet neem.

Kommentaar

Republikein 2024-05-10

Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Katima Mulilo: 13° | 33° Rundu: 13° | 33° Eenhana: 14° | 34° Oshakati: 16° | 33° Ruacana: 17° | 34° Tsumeb: 17° | 31° Otjiwarongo: 15° | 31° Omaruru: 18° | 32° Windhoek: 16° | 28° Gobabis: 16° | 30° Henties Bay: 14° | 20° Wind speed: 24km/h, Wind direction: S, Low tide: 10:44, High tide: 04:42, Low Tide: 22:59, High tide: 17:11 Swakopmund: 15° | 17° Wind speed: 31km/h, Wind direction: SW, Low tide: 10:42, High tide: 04:40, Low Tide: 22:57, High tide: 17:09 Walvis Bay: 16° | 23° Wind speed: 36km/h, Wind direction: S, Low tide: 10:42, High tide: 04:39, Low Tide: 22:57, High tide: 17:08 Rehoboth: 16° | 29° Mariental: 18° | 30° Keetmanshoop: 13° | 29° Aranos: 18° | 30° Lüderitz: 13° | 27° Ariamsvlei: 10° | 25° Oranjemund: 13° | 20° Luanda: 25° | 28° Gaborone: 15° | 31° Lubumbashi: 14° | 30° Mbabane: 16° | 25° Maseru: 11° | 25° Antananarivo: 13° | 23° Lilongwe: 16° | 28° Maputo: 18° | 29° Windhoek: 16° | 28° Cape Town: 13° | 17° Durban: 19° | 24° Johannesburg: 17° | 26° Dar es Salaam: 23° | 31° Lusaka: 17° | 30° Harare: 14° | 28° Currency: GBP to NAD 23.04 | EUR to NAD 19.85 | CNY to NAD 2.55 | USD to NAD 18.44 | DZD to NAD 0.14 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.31 | EGP to NAD 0.38 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.66 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.58 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.22 | USD to DZD 134.02 | USD to AOA 834.06 | USD to BWP 13.6 | USD to EGP 47.35 | USD to KES 130.98 | USD to NGN 1439.8 | USD to ZAR 18.44 | USD to ZMW 26.75 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 77539.13 Up +0.47% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1733.43 Up +1.10% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13478.23 Up +0.44% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 26003.16 Up +0.05% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 363.65/OZ UP +0.73% | Copper US$ 4.61/lb UP +0.91% | Zinc US$ 2 952.40/T UP 1.15% | Brent Crude Oil US$ 83.82/BBP DOWN -0.01 | Platinum US$ 994.50/OZ UP +0.93% Sport results: Weather: Katima Mulilo: 13° | 33° Rundu: 13° | 33° Eenhana: 14° | 34° Oshakati: 16° | 33° Ruacana: 17° | 34° Tsumeb: 17° | 31° Otjiwarongo: 15° | 31° Omaruru: 18° | 32° Windhoek: 16° | 28° Gobabis: 16° | 30° Henties Bay: 14° | 20° Wind speed: 24km/h, Wind direction: S, Low tide: 10:44, High tide: 04:42, Low Tide: 22:59, High tide: 17:11 Swakopmund: 15° | 17° Wind speed: 31km/h, Wind direction: SW, Low tide: 10:42, High tide: 04:40, Low Tide: 22:57, High tide: 17:09 Walvis Bay: 16° | 23° Wind speed: 36km/h, Wind direction: S, Low tide: 10:42, High tide: 04:39, Low Tide: 22:57, High tide: 17:08 Rehoboth: 16° | 29° Mariental: 18° | 30° Keetmanshoop: 13° | 29° Aranos: 18° | 30° Lüderitz: 13° | 27° Ariamsvlei: 10° | 25° Oranjemund: 13° | 20° Luanda: 25° | 28° Gaborone: 15° | 31° Lubumbashi: 14° | 30° Mbabane: 16° | 25° Maseru: 11° | 25° Antananarivo: 13° | 23° Lilongwe: 16° | 28° Maputo: 18° | 29° Windhoek: 16° | 28° Cape Town: 13° | 17° Durban: 19° | 24° Johannesburg: 17° | 26° Dar es Salaam: 23° | 31° Lusaka: 17° | 30° Harare: 14° | 28° Economic Indicators: Currency: GBP to NAD 23.04 | EUR to NAD 19.85 | CNY to NAD 2.55 | USD to NAD 18.44 | DZD to NAD 0.14 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.31 | EGP to NAD 0.38 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.66 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.58 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.22 | USD to DZD 134.02 | USD to AOA 834.06 | USD to BWP 13.6 | USD to EGP 47.35 | USD to KES 130.98 | USD to NGN 1439.8 | USD to ZAR 18.44 | USD to ZMW 26.75 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 77539.13 Up +0.47% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1733.43 Up +1.10% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13478.23 Up +0.44% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 26003.16 Up +0.05% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 363.65/OZ UP +0.73% | Copper US$ 4.61/lb UP +0.91% | Zinc US$ 2 952.40/T UP 1.15% | Brent Crude Oil US$ 83.82/BBP DOWN -0.01 | Platinum US$ 994.50/OZ UP +0.93%