Covid-19 ontbloot krake in gesondheid

Leandrea Louw op Walvisbaai – Die situasie om die impak van Covid-19 op Walvisbaai te versag, het tot stilstand gekom. Die hawestad is tans ’n brandpunt van Covid-19-infeksie met 20 gevalle, waarvan een herstel het, sowel as een geval in Swakopmund.Mnr. Knowledge Iipinge, voorsitter van die komitee vir ramprisikobestuur, eis die bedanking van dr. Amir Shakir, hoof mediese beampte, en me. Anna Jonas, streekdirekteur van gesondheid.“Hulle het die mense van Walvisbaai in die steek gelaat. Ons (ek inkluis) moet eienaarskap en verantwoordelikheid neem. Ek het aanbevelings ingedien waarop ek nog nie antwoorde kan gee nie, vanweë burokrasie.”In Maart het die Welwitschia Privaat Hospitaal die Corona Care-veldtog bekendgestel om die staatshospitale van Walvisbaai en Swakopmund te ondersteun. Op 26 Maart is ’n mediese fasiliteit van 150 beddens met groot opgewondenheid deur die Walvisbaai stedelike kiesafdeling se risikobestuurspan in samewerking met die hospitaal en die sakegemeenskap geloods. Die konstruksie staan egter stil. Die Corona Care-veldtog het na die Erongo Corona Care inisiatief vertak. Iipinge sê: “Baie duidelik het ons ’n leierskapkrisis op streek- én nasionale vlak. Daar is geen strategie en geen plan nie. Die Walvisbaai stedelike kiesafdeling het ’n strategie wat ons reeds in Maart ontwikkel het. Ons lewer al sedert Januarie voorleggings aan die betrokke owerhede. “Ons het te doen met ’n groot, gekompliseerde burokratiese stelsel. Die ministerie van gesondheid sit met die dokumentasie. Dit is verbasend wanneer verteenwoordigers van die Wêreldgesondheidsorganisasie, asook die adjunk uitvoerende direkteur Walvisbaai besoek en ons hulle uitvra oor die dokumentasie en planne wat ingedien is, is hulle in die donker.”Hy sê hulle versoek bloot die ministerie se goedkeuring om met die planne vir Walvisbaai voort te gaan.“Ons riglyne en planne is baie duidelik. Dit spel duidelik uit hoeveel maatskaplike werkers, sielkundiges en verpleegsters ons benodig. Die ministerie het nie vir ons gesê of ons reg of verkeerd is nie. Al wat ons wou hê, was goedkeuring vir die model wat ons voorgelê het om die regering se stryd teen Covid-19 te ondersteun. Gee ons die goedkeuring en ons sal die geld insamel en die spanne kry om die werk te doen.”GEEN GERIEF VIR ISOLASIE Intussen is die hawedorp se beskikbare beddens in isolasiegeriewe besig om vol beset te raak namate meer positiewe gevalle aangemeld word.“Die wet op rampbestuur is duidelik. In ’n situasie soos dié kan ons aanspraak maak dat eiendom gebruik word om mense te isoleer of in kwarantyn te plaas. Die onus rus nou op die gemagtigde beamptes om besluite te neem. Ons het bed-en-ontbytfasiliteite asook gastehuise wat leeg staan en gebruik kan word. Ons het pakhuise. Eis hierdie eiendomme op. “Peya Mushelenga (minister van inligting en kommunikasietegnologie) en (gesondheidsminister Kalumbi) Shalunga moet Walvisbaai toe kom dat hulle kan sien wat hier gebeur,” sê Ipinge. CARE-INISIATIEF Mnr. Anton Pretorius, ’n lid van die Erongostreek Care-inisiatief, het sy ontevredenheid en verontwaardiging uitgespreek. Die inisiatief was aan die voorpunt met ’n goed gekoördineerde strategie vir die Erongostreek om die druk op die ministerie rakende Covid-19 te verlig.“Ons was ongelooflik teleurgesteld dat die plan nie in werking kon kom nie, aangesien dit ooreenstem met die versoek van die staatshoof. Die versuim om die gemeenskap te betrek, was te wyte aan onbevoegdheid, hoofsaaklik aan die kant van die ministerie van gesondheid en maatskaplike dienste se streeksleiers en hul neerbuigende onvermoë om die behoeftes en verwagtinge van die mense in die Walvisbaai landelike en stedelike kiesafdelings te luister, te hoor en te verstaan. Hulle het die afgelope drie maande niks gedoen nie en nou moet die gemeenskap daaronder ly.”Volgens Pretorius het dr. Amir voorspel dat die streek teen Januarie 2021 slegs 210 sake sal aanteken.Swapo-partyverteenwoordigers van sowel Walvisbaai se stedelike as landelike kiesafdelings was betrokke en vorm deel van die Erongo Community Care Covid-19 Taakspan.Pretorius sê die Swapo-party was ondersteunend en het met al die middele tot hul beskikking bygestaan. “Hulle het met die gemeenskappe gewerk en het die frustrasies van die mense aan die ECC-taakspan gekommunikeer.”Mnr. Claudius Ikera, Swapo se inligting- en mobiliseringsbeampte, sê die komitees het hard gewerk om die isolasiesentrums gereed te kry.“Daar was ’n vertraging wat deur die ministerie van gesondheid veroorsaak is. Die sakegemeenskap het die geld vir die fasiliteite verskaf.”Hy het beklemtoon dat partypolitiek niks met die initiatief te doen gehad het nie. “Ons was almal saam in dieselfde span, maar die ondersteuning van bo was nie daar nie. Hulle was nie so deursigtig as wat hulle moes gewees het nie. Alles moes nou al klaar gewees het.”Pretorius sê die ministerie was gewaarsku oor die eksponensiële kurwe en moes dit in hul strategiese reaksieplan in ag geneem het. Pogings om dr. Amir Shakir of me. Anna Jonas vir kommentaar te bereik, was onsuksesvol. Die uitvoerende direkteur van die ministerie, mnr. Ben Nangombe, het gesê hy moet eers die inligting kry. “Soos u sal waardeer en verstaan, moet ek eers inligting van die grond af kry.” HUIDIGE SITUASIE IN ERONGODie staatshospitaal in Arandis is in ’n slegte toestand. Daar is geen deure of vensters nie en alle elektriese installasies en die ondergrondse toevoerkabel is verwyder. Daar is geen lopende water in die kamers nie en selfs die rioolstelsel is deur vandalisme beskadig. Die droë visfabriek word as ’n beter opsie beskou, aangesien dit 30 pasiënte op ’n slag kan akkommodeer. By die fabriek is geen suurstofkoppeling nie, maar die water en elektrisiteit kan herkoppel word.In Usakos word die buitenste kraamsaal vir Covid-19 pasiënte gebruik. Die fasiliteit het twee kamers met toilette. Een van die kamers het vier beddens, maar kan ses hanteer, terwyl die ander kamer drie beddens het, maar ook nog een kan hanteer. Daar is genoeg ruimte om twee stelle akkommodasie van twaalf pasiënte elk by te voeg. Die hospitaal het ’n Intaka-suurstofstelsel (verpakte eenheid) en ’n rugsteunstelsel (500-litertenk). Die fasiliteit het tien reguleerders en die hospitaal het slegs drie suurstofbottels van 9,2 kilogram elk.Karibib het slegs ’n primêre gesondheidsorgsentrum (kliniek). Die hospitaal in Omaruru het ’n fasiliteit van ses kamers waarvan twee tans as stoorkamers gebruik word. Van die kamers kan twee beddens elk vat en daar is ’n kamer wat ses beddens kan vat. In die saal is tans net ses beddens en 24 stukkende beddens sonder matrasse lê tans buite die hospitaal. Slegs elf pasiënte kan tans geakkommodeer word. Die hospitaal het ’n Intaka-suurstofstelsel (verpakkingseenheid) wat kleiner as dié van Usakos is.In Swakopmund is daar spasie vir 24 beddens, maar tans net vier beddens. Fondse moet vir nog 20 beddens aangewend word. Dit kan selfs tot 36 beddens vermeerder word, maar daar is nertt 26 suurstofpunte. Vier gesondheidswerkers (verpleërs) woon tans op die perseel.Die plan was om ’n veldhospitaal met 80 beddens in Swakopmund te bou.In Walvisbaai is 24 beddens beskikbaar. Namdock het begin met opknappings by die TB-kliniek agter die Walvisbaai-staatshospitaal, asook by die motorhuise. Sodra die herstelwerk afgehandel is, sal die kliniek 36 beddens kan akkommodeer en die motorhuise 24 beddens. Die ministerie van gesondheid het die proses egter vir meer as ’n maand gestaak omdat hulle 'n “konsepnota” benodig het wat reeds voor die opknappings begin het by hulle ingedien is.Twee weke gelede is die groen lig verkry om voort te gaan met die opknappings, maar slegs nadat sekere aanpassings gemaak is. Die oorspronklike plan was vir 36 beddens, maar staan nou op 24 beddens vir die TB-kliniek. Die suurstofopwekker-aanleg wat CNUC Rossing Uranium aanvanklik aan die isolasiegerief geskenk het, is tans aan die hospitaal gekoppel, aangesien die hospitaal vroeër die week nie suurstof gehad het nie.Die Walvisbaai-staatshospitaal het tans nie enige wasgeriewe nie en het intussen wasgoed op ’n tweeweeklikse grondslag teen ’n koste van N$100 000 na Windhoek vervoer.Die beddens wat aanvanklik deur Namdock herstel is om in die isolasiegerief gebruik te word, word tans in die hospitaal gebruik.- leandrea@republikein.com.na

Covid-19 ontbloot krake in gesondheid

Kommentaar

Republikein 2025-11-05

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Covid-19 ontbloot krake in gesondheid

Kommentaar

Republikein 2025-11-05

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Intekening vereis om toegang tot inhoud te kry. ×

MELD AAN

Advertensie

Intekening vereis om toegang tot inhoud te kry.