Belangegroepe takel sanitasiekrisis

Jana-Mari Smith

Te midde van die sanitasiekrisis in Namibië se informele nedersettings, is ’n niewinsgewende organisasie se oprigting van demonstrasietoilette en vullisverwyderingsterreine daarop gemik om gemeenskappe in staat te stel om openbare ontlasting hok te slaan en probleme met afvalbestuur te takel.

Die Development Workshop of Namibia (DWN) het verlede week 'n nuutgeboude demonstrasietoilet en 'n vullisverwyderingspunt aan die munisipaliteit van Otjiwarongo oorhandig.

Dié geriewe maak deel uit van 'n landswye DWN-sanitasieprogram wat deur die Europese Kommissie en die Verenigde Nasies se Kinderfonds (Unicef) gefinansier word.

Die kern van die program is die toepassing van die gemeenskapsgebaseerde totale sanitasie-benadering (CLTS), wat ten doel het om gemeenskappe toe te rus met die nodige hulpbronne om sanitasieprobleme in hul woonbuurte te takel en om as openbare ontlastingvrye gebiede (ODF) verklaar te word.

“Demonstrasietoilette is ontwerp om te dien as ‘n model vir laekostetoilette wat deur die munisipaliteit goedgekeur word en wat inwoners op huishoudelike vlak kan bou,” het me. Stephanie French, die DWN se sanitasiebestuurder vir gemeenskapsontwikkeling, gesê.

KRISISBEHEER

Nagenoeg 50% van die stedelike bevolking in Namibië woon in sinkhuise, en die helfte van al dié inwoners het nie toegang tot toilette nie.

Elke jaar word daar na raming 12 000 plakkershutte in dorpe oraloor die land opgerig.

Benewens die demonstrasietoilette, wat dikwels naby kleuterskole gebou word, fokus die DWN daarop om afvalversamelingpunte aan gemeenskappe te verskaf.

“Afvalversamelingspunte het na vore gekom as 'n gemeenskapsgebaseerde oplossing in gevalle waar inwoners nie baat by huis-tot-huis vullisverwydering nie, of waar huise ontoeganklik is vir munisipale dienste,” het French gesê.

Die punte word gebou op die beginsel dat die gemeenskap vullis op die aangewese punt versamel en weggooi, en die munisipaliteit die vullis weekliks verwyder.

Sedert die aanvang van die projek in Julie 2020, het die DWN 18 demonstrasietoilette opgerig – waarvan vyf aan afvalversamelingspunte gekoppel is.

Drie demonstrasiesentrums word tans gebou, waaronder een met 'n afvalversamelingspunt op Oniipa.

Die doel is om teen die einde van volgende jaar 50 sanitasiesentrums in 10 dorpe te bou.

KATALISATOR

Sedert die projek in 2019 van stapel gestuur is, is 31 sanitasiesentrums, demonstrasietoilette en ablusiegeriewe gebou danksy bykomende finansiering van Unicef, B2Gold en RMB.

Dorpe wat dusver daarby gebaat het, sluit in Swakopmund, Karibib, Otjiwarongo, Oshakati, Opuwo, Oniipa en Katima Mulilo, asook Windhoek en Onawa.

Gemeenskappe sê die koste om 'n toilet te bou – met gekoopte items en materiale wat plaaslik beskikbaar is – kan wissel tussen N$1 800 en N$3 500. Dit kan 'n week neem om ’n heeltemal funksionele toilet te bou as alle materiale beskikbaar is.

Die vennootskap tussen die gemeenskap, die DWN en skenkers werp vrugte af.

Twee informele nedersettings in Windhoek, Nalitungwe en Hadino Hinshongwa, is op die punt om ODF-status te bereik – wat 'n belangrike mylpaal vir Windhoek se informele nedersettings sal wees.

In Mei het 'n groep nasionale ODF-inspekteurs die twee gebiede besoek om hul status te verifieer.

Om as ODF verklaar te word, moet alle huishoudings toegang hê tot 'n skoon toilet wat volgens die spesifikasies gebou is en met handwasgeriewe langsaan. Ander vereistes sluit in omgewings wat vry is van menslike ontlasting, vullis en rioolwater, asook goeie higiëniese toestande in die algemeen. - [email protected]