Annerkant die donker rivier (deel 1)

In feitlik alle kulture, letterkundes en kuns het riviere ‘n spesiale, simboliese plek.

Voorbeelde soos die reis oor die Styx na Hades is daar baie.

Sommige lesers onthou dalk die band Styx en “Don’t pay the Ferryman” van Chris de Burgh uit die jare 70 en 80. “Onheilig . . .,” sou van ons ouers daai tyd gewrewel het.

Met ‘n tiener aan huis kry jy die wonderlike geleentheid om weer die lyf en verstand in baie soorte bote te waag. Vergeet ons te maklik ons het byna almal as kinders ook “verbode” musiek (en ander goete . . .) ontdek? Sonder om “afvallig” te raak.

Swaarmetaal is tans ons knaap se gekose luistergoed. So op hierdie tweedelige reis, deel Dapperrerige Daniëltjie aan die hand van tien nuut ontdekte terme van die insigte en kwinkslae van hierdie safari saam met die Kaia des Boois se 13-jarige Hermanus Benjamin.

Dominee J, “gemeentes” en gemeenskappe: Staan vas. En sit die vooroordele eers op kas.

1) Die Swart Dood

‘n Metaalgroentjie sal eers die kopskuif moet maak na onderwerpe wat soms ewe kataklismies as die 14de eeu se Groot Swart Dood is.

Een van Hermanus se eerste lesse handel oor die basiese verskil tussen black metal – musiek met hoër klanke – en death metal – met ‘n groter klem op laer klanke.

2) Dames en here . . .

Seungoed moet die woord “djent” ‘n hele paar keer sê voor ek die uitspraak snap. Dis nie die kort vir gentleman nie. En dié manne en vroue steur hulle waarskynlik beslis nie aan etikette soos heres en dames nie.

Mens spreek nie die d uit nie; dus: Sy gevatte opmerking: “Hoekom is daar ‘n k voor ‘knife’?”

Djent, in hierdie metaalbarbaar se woorde, gebruik laer en sterk ritmiese akkoorde (amper soos die ritme wat ‘n drom of baskitaar aangee). In shred speel jy baie vinnig en hoog.

In djent en ander tegnieke is die distorsieknop op die klankkas ‘n baie belangrike werktuig.

3) Gilskreeue en valse akkoorde

Behalwe vir instrumentasie maak stemwerk metaal uniek. Dis nou die bromme, diep gromme met ‘n moerse gedruis van dromme en geween van kitare, die skril en selfs falsetto skreeue.

Dis ‘n aangeleerde kuns en kan pruimmondjies klem-innie-kaak gee. Pa spot die high scream is seker iets soos Afrikaans se maervark.

Vir die stemwerk is die diafragma baie belangrik; daai orgaan wat alle puik sangers en buiksprekers inspan. Onthou julle nog vir Jannie de Bruin en Tommie?

PS: ‘n Fry scream is baie rasperagtig en klink dalk of die stembande braai.

4) Skokstok

Shock rock is metaalteater en -opera. Met kostuums, maskers, bybehore soos vals bloed, vuurwerke en alles wat jy jouself kan verbeel. ‘n Ietsie uit Freddie en Queen se boek?

Dink byvoorbeeld ook aan Jimi Hendrix, Iggy Pop en Alice Cooper.

5) In die nood

Breakdown is nie wanneer jou motor gaan staan en jy moet die rooi driehoekies uitpluk en op die sel vir hulp bel nie.

Die musiekterm het ‘n baie wyer betekenis en behels ‘n wegbeweeg van sang na dele waarin spelers op elke instrument ‘n kans kry om hul talente uit te stal. In metaal is dit wanneer die groot “mosh” plaasvind: soms gevaarlike spring- en stootdanse.

Ek sjê ok mosj maar net…

‘n Gewilde aanhaling: “Classical music was metal music before electricity was invented.”

Jammer vir enige sonde met die bure, soos wanneer iemand op die onbestemde tye vir ure op sy hoeksteensnyer of soortgelyke instrumente speel. Daai is nou ‘n grinder.

Een belangrike eienskap van riviere is dat dit wêrelde verbind. En van mens wees die heen- en terugreis, die opreis en die afreis versinnebeeld . . .