Aktiviste wen teen mynreuse

Jana-Mari Smith – Aktiviste van die Otjohorongo-gemeenskap en 'n Namibiese boer het ’n oorwinning in ’n verbete stryd teen mynmaatskappye in die Erongostreek behaal. Dit, nadat owerhede verskeie graniet- en marmermynbedrywighede gesluit het wat onherstelbare skade aan onskatbare prehistoriese rotskunswerke aangerig het.

In die nasleep van 'n ondersoek wat die aktiviste en boer se klagtes ondersoek het en meer as 'n jaar gelede van stapel gestuur is, het die owerhede in November verlede jaar ooreengekom om relevante mynpermitte en -lisensies van verskeie grootskaalse mynterreine in die Otjohorongo-granietheuwels en Farm Gross Okandjou terug te trek.

In 'n brief wat vandeesmaand aan die gemeenskap uitgereik is, word bevestig dat daar in November verlede jaar, na aanleiding van die bevindinge van die ondersoeke, “besluit is dat alle omgewingsklaringsertifikate (ECC’s) en mynlisensies in dié gebiede teruggetrek sal word”.

Die besluit was deels gebaseer dat daar nie aan een van die maatskappye 'n geldige ECC uitgereik is nie, aangesien die omgewingsimpakstudie waarvolgens die permitte uitgereik is, nie oor die wettig vereiste erfeniskomponent beskik het, soos bepaal deur die Wet op Omgewingsbestuur en die Nasionale Erfeniswet nie.

“Erfenishulpbronne is nie geïdentifiseer, aangeteken, aangemeld of geïnterpreteer nie en die belange is ook nie behoorlik gewaardeer nie,” het die ondersoekspan bevind.

Die brief nooi gemeenskapslede om ‘n vergadering vir belanghebbendes saam met die Nasionale Erfenisraad en verteenwoordigers van die myn- en omgewingsministerie by Otjohorongo eerskomende Saterdag by te woon.

Hiertydens sal die bevindinge van die gesamentlike verslag vir Otjohorongo Hill en Gross Okandjou Farm bespreek word, asook toekomstige eksplorasie- en mynaktiwiteite en die pad vorentoe rakende die beskerming van die twee erfenisgebiede.

VERNIETIGING

Studies het bevind dié twee gebiede bevat 30 belangrike argeologiese gebiede met meer as 530 rotstekeninge, waarvan baie volgens argeoloë tot 5 000 tot 30 000 jaar oud is.

Albei areas is as gebiede verklaar wat nie net nasionale, maar ook wêreldwye argeologiese belang het.

Terreinbesoeke het “gevalle van versteurings en moontlike skade aan argeologiese erfenislandskappe” bevestig.

“Die impak van die mynbedrywighede manifesteer in die vorm van direkte vernietiging van argeologiese hulpbronne, ontwrigting van die kulturele landskap, sowel as versteurings en skade aan die ekosisteem en die geologiese integriteit van beide terreine.”

“Die terreine is uiters kwesbaar vir verdere versteurings en/of vernietiging weens hul nabyheid aan mynbedrywighede, wat weer kan lei tot die onomkeerbare verlies aan kulturele erfenis,” is in die brief vervat.

STILSTAND

“In totaal is ses komponente wat verantwoordelik is vir die versteuring en vernietiging van argeologiese gebiede geïdentifiseer,” lui die brief.

Die staking van mynaktiwiteite behels die onttrekking van twee eksklusiewe prospekteerlisensies (EPL) wat vir Gross Okandjou Farm uitgereik is.

By die Otjohorongo-granietheuwel het die owerhede twee mynlisensies (ML’s) en twee -eise (MC’s) teruggetrek.

Die mynmaatskappye wat hierdeur geraak is, sluit volgens die brief Royal Unity Mining Investment CC, Adaptabiz Investments CC en Ongeyama Mining CC in.

KOMMER UITGESPREEK

Die Otjohorongo-gemeenskap en die boer het tussen November 2019 en Januarie 2020 eerste kommer uitgespreek oor die vernietiging van die rotstekeninge.

Die Otjohorongo-kulturele erfenisaktiviste het 'n dringende beroep om hulp gerig en uiteengesit dat “boesmantekeninge met groot erfeniswaarde ernstig bedreig word weens openbare mynaktiwiteite wat in die Otjohorongo-omgewing, Erongostreek en Omatjete-omgewing onderneem word”.

Die owerhede het van hul openbare pleidooie kennis geneem, waarna die ondersoek van stapel gestuur is.

Gemeenskapslede het die owerhede se besluit geloof om die land se argeologiese en kulturele bates te beskerm en het bevestig alle mynaktiwiteite is uiteindelik in November verlede jaar gestaak.

‘n Gemeenskapslid, wat anoniem wou bly, maan egter nie alle aktiwiteite is gestaak nie. Hy sê in Januarie vanjaar was daar nog bedrywighede op Otjohorongo opgemerk, wat volgens die mynmaatskappye slegs die verwydering van oorblywende materiale behels.

Volgens hom is die stryd nog nie verby nie, ondat die gemeenskap voortdurend druk sal op die owerhede sal toepas, veral die Erfenisraad, om die gebiede as amptelike Nasionale Erfenisgebied te verklaar om hulle teen toekomstige mynaktiwiteite te beskerm.

‘ONS UITEINDELIKE DOELWIT’

‘n Namibiese argeoloog, wat ook anoniem wil bly, stem saam die terugtrek van die permitte “dui inderdaad op vooruitgang”.

Hy sê hy is teleurgesteld dat die owerhede nie vroeër ingegryp nie, en het verduidelik die vernietiging van erfenisgebiede is volgens die Namibiese wet ‘n strafregtelike oortreding.

“Ek dink slegs strafregtelike vervolging sal die nodige boodskap stuur.”

Hy het die gemeenskap wat die ou erfenisgebied verdedig het, geloof en bygevoeg die owerhede moet die gemeenskap in die openbaar bedank vir die aandag wat hulle op dié kwessie gevestig het.

- [email protected]