/Khomani wil verskeie Khomas-plase onteien

Catherine Sasman - Die /Khomani-gemeenskap eis nie net die onteiening van plekke soos Dordabis, Aub en Omitara omdat dit aan hul voorvaders behoort het nie, maar wil ook die water- en mineraleregte op dié grond hê.Boonop eis hulle verskeie naamveranderings in die Khomasstreek.Dié gemeenskap, onder aanvoering van me. Rosa Namises, het gister ‘n voorlegging aan die kommissie van ondersoek na die voorvaderlike grondregte en die herstel daarvan by die VN Plaza in Okuryangava aan die gemeenskap gemaak. Die kommissie sal nog tot 15 Augustus na voorstelle deur gemeenskappe in hierdie streek luister.Voorleggings is ook gister deur gemeenskappe aan die kommissie in die Okorukambe-kiesafdeling in die Omaheke-, en die Tsumkwe-kiesafdeling in die Otjozondjupastreek gemaak. Die /Khomani-gemeenskap sê hulle wil nie net hul grond terug hê nie, maar wil ook die regte op die water en minerale onder die grondoppervlak hê, wat aan die staat behoort.“Ons wil ons grond en die ondergrondse hulpbronne hê – of dit minerale, water of habitat is. Ons mense moet dit kan benut en daarin handel dryf,” het Namises gesê.Sy het aanbeveel die reg op voorvaderlike grond moet aan hulle terugbesorg word, tesame met die regte op bronne onder die grondoppervlak. So nie moet mense op grond van hul voorvaderlike grondregte voorkeur geniet wanneer die staat eksklusiewe prospekteerlisensies (EPL’s) en mineraalregte uitreik, en “nie uitgesluit word nie”. /Khomani Volgens hierdie gemeenskap is die ‡Nukhoen (Damara- en San-mense) die oorspronklike inwoners en eienaars van Namibië.Hulle voer aan sentrale Namibië, of die oostelike deel van die /Khomas-hooflande, is hul “kulturele landskap wat hulle tydens die Duitse koloniale tyd en onder die Suid-Afrikaanse apartheidsregering” verloor het.Die gebied versinnebeeld die /Khomani en San se etos “om sag op die land te leef en hulself as deel van die natuur te sien binne ‘n landskap waar die verhouding tussen mense, plante en diere ter wille van volhoubaarheid eerbiedig word”. Hulle eis die onteiening van die plase //Khaus, Arexas, //Hoeses, //Khanaxas (of Baumgardsbrom), Hagos, Gubagub, !Garib, en Dordabis, asook die tantieme op die grond.Hulle wil onbeperkte toegang tot begraafplase op die plase hê, asook titelaktes vir voorvaderlike grond waar hulle tans “in onsekerheid woon” by Omitara, Dordabis, /Aub asook vir die plase met nuwe eienaars, waar hulle reeds geslagte lank as plaaswerkers werk.Die groep vra ook dat sekere plekke herdoop word: Khomas moet /Khomas word; Aegaigas moet !Ao//Aexas word; Daan Viljoen moet //Gaus word. Verder sê hulle ’n monument moet opgerig word ter nagedagtenis van diegene wat tydens die Duitse koloniale tydperk gesterf het. Otjiwetjombungu Inwoners van die Otjiwetjombungu-nedersetting in die Otjinene-kiesafdeling in Omaheke eis dat ‘n kordonheining, wat deur die vorige eienaar van plaas Alexeck (‘n sekere Bullick) opgerig is, heeltemal verwyder moet word.Die Otjiwetjombungu-gemeenskap sê die kordonheining, wat in 1962 gebou is, het hul toegang en regte op grond wat hulle voorheen besit het, beperk en ook hul beweging belemmer. Hulle sê grond wat so ver as 7 km binne die huidige plaas Alexeck 1053 in strek, asook 15 km in Stilhoek is grond wat aan die Otjiwetjombungu-mense behoort, met altesaam 441 ha wat verlore is. Hulle wil hervestig word op plase wat aan die Otjiwetjombungu-nedersetting grens, of hulle wil toegang tot grond op hierdie plase hê om hul nedersetting te kan uitbrei. Die plase wat deur hierdie eis geraak word, sluit in Alexeck 1053 en Zimnik Sud 1474 (wat glo deur die staat besit word), asook Stilhoek 1466, Lorenzo 824 en Finale Gebied 2 wat in privaat besit is. catherine@republikein.com.na

/Khomani wil verskeie Khomas-plase onteien

Kommentaar

Republikein 2025-09-18

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

/Khomani wil verskeie Khomas-plase onteien

Kommentaar

Republikein 2025-09-18

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

MELD AAN

Advertensie