‘As ons die SAL moet toemaak, sal ons’

Jan de Lange – Die kanse raak al hoe groter dat die regering uiteindelik tot sy sinne gaan kom deur die SAL uit sy lyding te verlos en eenvoudig die deure te sluit.

Tito Mboweni, nuwe minister van finansies, het Woensdag en Donderdag, sonder dat hy eers daaroor uitgevra is, drie keer die moontlikheid genoem dat die SAL dalk toegemaak sal moet word. Hy het selfs so ver gegaan as om te sê “as ’n voormalige beleggingsbankier” dink hy nie dit gaan moontlik wees om iemand te kry wat sal belangstel om die lugdiens oor te neem nie.

Mboweni het reeds Woensdagmiddag op ’n mediakonferensie ná sy mediumtermynbegrotingstoespraak in die parlement gesê die SAL is geen heilige koei nie.

“Ons werk nou saam met Pravin Gordhan, minister van openbare ondernemings, daaraan en as ons die SAL moet toemaak, dan sal ons. Hulle (die SAL se bestuur) moet voor einde vanjaar ’n geloofwaardige omkeerplan aan Gordhan voorlê.

“Teen Januarie is dit tyd dat julle ons aanspreeklik hou om te sien of enigiets gebeur het,” het hy die media beloof.

Die volgende dag was hy selfs meer uitgesproke ná ’n voorlegging oor die minibegroting aan die vier portefeuljekomitees wat oor die begrotingsproses toesig hou.

Hy het op voorbeelde van korrupsie by die SAL gewys en die lugdiens as “’n broeidam van iets” bestempel.

“Ek sê nie ons moet dit dadelik sluit nie. Maar kom ons dink goed daaroor.”

Alf Lees, die DA se adjunkwoordvoerder oor finansies, sê luidens die jongste syfers is die verskil tussen die bates en laste by die SAL R47,1 miljard, maar dit kan selfs kleiner wees, afhangende van hoe die waarde van bates, soos vliegtuie, bereken is.

Om die lugdiens te likwideer sal nog koste meebring – soos die likwidasiekoste en die kansellering van kontrakte.

Hy het bereken die bykomende koste sal R5,6 miljard wees.

As die SAL bly voortbestaan, sal die regering moet aanhou om nóg belastingbetalersgeld daarin te pomp.

Mondli Gungubele, adjunkminister van finansies, het in April vanjaar in antwoord op ’n skriftelike vraag van Lees gesê dit sal sowat R60 miljard kos om die SAL toe te maak.

“Dit was ’n taamlik niksseggende antwoord waarin die bedrag bereken is deur die laste van die bates op die SAL se balansstaat af trek,” het Lees gesê.

Vrydagmiddag het Lees egter uit die bloute ’n verdere, meer volledige, uiteensetting van die departement van openbare ondernemings ontvang.

Daarvolgens is die verskil tussen die bates en laste heelwat kleiner op R47,1 miljard, maar dit kan selfs kleiner wees, afhangende van hoe die waarde van bates, soos vliegtuie, bereken is.

Om die lugdiens te likwideer sal egter verdere koste meebring – soos die koste van likwidasie en die kansellering van kontrakte. Lees het bereken dat die bykomende koste R5,6 miljard sal wees.

As SAL bly voortbestaan sal die regering moet aanhou om nóg belastingbetalersgeld daarin te pomp.

Mboweni het Woensdag R12 miljard oor die volgende drie jaar daarvoor opsy gesit waarvan die eerste R5 miljard reeds volgende jaar betaal sal word.

Dis waaroor Gordhan en Mboweni in die volgende drie maande tot einde Januarie moet besluit: Is dit die moeite werd om daardie R12 miljard in die SAL in te stort of sal dit beter wees om die SAL te likwideer en liewer die geld gebruik om te begin om die skuld af te betaal. – Netwerk24