Visbedryf: Minister vra vir 'deeglike oudit'

Die minister van landbou, visserye, water en grondhervorming, Inge Zaamwani-Kamwi, het bekend gemaak dat haar ministerie ’n telkaartstelsel geïmplementeer het om die prestasie van die visbedryf te meet.Sy het bygevoeg ’n hersiening sal op grond van dié maatstawwe gedoen word om te verseker dat visvangkwotas en die gepaardgaande voordele soveel mense as moontlik bereik.Zaamwani-Kamwi het verlede week op vrae in die parlement gereageer en gesê die visbedryf bly ’n sleutelprioriteit onder die Nasionale Ontwikkelingsplan (NDP6) en Swapo se manifes-implementeringsplan.“Ons doelwit is om die vlak van Namibiseringte verhoog en te verseker die voordele van die sektor word wyer versprei, veral direk aan gemeenskappe eerder as individue. Vir hierdie doel sal ons die sektor se prestasie tot op datum hersien,” het sy gesê.“Kommer is ook geopper oor individue wat kwotas ontvang sonder om die nodige toerusting of infrastruktuur te hê om dit doeltreffend te gebruik.“As iemand nuut in hierdie sektor, sal ek staatmaak op my voorganger se ervaring om ons te help om die huidige regime vir kwotatoewysing te evalueer en moontlik te hervorm. Dit om te verseker dat kwotas toegeken word aan diegene wat in ons bemagtigingsprogramme geïdentifiseer is.”Oor kommer wat geopper is oor kwesbare individue wat slegs tydens kwota-aansoeke gebruik word en dan van die voordele uitgesluit word, het Zaamwani-Kamwi die kwessie erken en ’n deeglike oudit van die sektor versoek.“Ons moet verstaan hoe dit gebeur dat mense op papier as aandeelhouers gelys word, maar geen werklike voordele ontvang nie.“Daarbenewens was daar kommer oor tradisionele owerhede wat kwotas ontvang wat nie hul gemeenskappe bevoordeel nie.“Dit is ons verantwoordelikheid – beide as nasionale en plaaslike leiers – om te verseker wanneer kwotas in die naam van gemeenskapslede uitgereik word, hulle werklik daardie beoogde begunstigdes dien,” het sy bygevoeg.JARELANGE KRISIS’n Parlementslid van Swapo, Ephraim Nekongo, het verlede week gesê die jarelange krisis van werklose vissermanne by Walvisbaai moet tot ’n noodtoestand verklaar word.Hy het gesê Namibië kan nie voortgaan om met dieselfde kwessie te worstel nie weens politici “wat net soontoe gaan om goedkoop politieke punte aan te teken”.Ná talle protesoptogte en mislukte onderhandelinge tussen vissermanne en die regering, het Nekongo gesê die sewende administrasie het nie daarin geslaag om die kwessie behoorlik te takel nie.Nekongo het op NTV (DStv kanaal 285) se The Agenda gepraat en amptenare gekritiseer wat, sodra hulle aangestel is, “geneig is om op die vlug te slaan” en die werklike werk af te skeep.“Ek dink die kwessie van visvang kort ernstige aandag, veral in hierdie tyd. Ons kan nie aanhou om dieselfde ding oor en oor te hanteer nie.“Die ander keer wat ek daar was, het ek fabrieke gesien wat gebou is en nou leeg staan. Die vraag is nou: Wie is diegene wat kwotas kry?“Of dit nou gevriesde kwotas is of wat die geval ook al mag wees, hoekom kan hulle nie werk vir die mense skep nie? En dit is hoekom ons sê dit kan nie sake soos gewoonlik wees nie,” het hy gesê.WETSONTWERPIn 2023 het die leier van die Popular Democratic Movement (PDM), McHenry Venaani, die Nasionale Vergadering (NV) in kennis gestel dat hy van voorneme is om ’n wetsontwerp ter tafel te lê om die magte wat aan die minister van visserye en mariene hulpbronne verleen word en wat glo sentraal was tot die Fishrot-korrupsieskandaal, te hervorm. Venaani se wetsontwerp het gepoog om die wet op mariene hulpbronne te wysig, wat deur die voormalige minister van visserye, Bernhard Esau, deurgedruk is, wat die minister uitsluitlike diskresionêre magte gegee het om visvangkwotas toe te ken.“Die doel van die wetsontwerp is om die diskresionêre mag wat by die minister van visserye en mariene hulpbronne berus met betrekking tot die toekenning van kwotas vir niekommersiële oes- of reserwedoeleindes te beperk.“Die wetsontwerp poog spesifiek om te verseker dat sulke toekennings gemaak word in streng nakoming van die kriteria en oorwegings soos in artikels 32 en 33 van die wet op mariene hulpbronne uiteengesit word,” het hy destyds aan wetgewers gesê.Hy het gister met Network Media Hub (NMH) gepraat en gesê die wetsontwerp op private lede is sonder enige bespreking uitgestem en verwerp.“Ons sal die wetsontwerp in die volgende kwartaal weer bekend stel en kyk of die nuwe administrasie ernstig is om politieke korrupsie (graft) te beveg,” het hy gesê.Esau het saam met die voormalige minister van justisie, Sacky Shanghala, die wet in 2015 gewysig om die toekenning van maasbankerkwotas aan die National Fishing Corporation of Namibia (Fishcor) te bekragtig onder die beweerde dekmantel om regeringsdoelwitte te bevorder.Die wysiging lui: “Die staat is geregtig om mariene hulpbronne te gebruik of te oes om enige sosiaal-ekonomiese, kulturele of ander regeringsdoelwitte in die openbare belang te bevorder, deur ’n entiteit of persoon wat deur die minister aangewys is, op aanwysing van die kabinet.”Kwotas wat aan Fishcor toegeken is, is in 2014 deur Esau ingestel onder die voorwendsel om werk en belegging in die visserysektor te skep. Van 2014 tot 2019 het Esau meer as 360 000 ton maasbankerkwotas – ter waarde van ongeveer N$900 miljoen – aan Fishcor uitgereik.ACCDieselfde jaar het die Teenkorrupsiekommissie van Namibië (ACC) gevra vir wysigings aan die wet op mariene hulpbronne, wat deur sommige na verwys is as die “Esau-wet”, met verwysing na die minister se onbeperkte diskresionêre magte.Die adjunk-direkteur-generaal van die ACC, Erna van der Merwe, het tydens ’n teenkorrupsiekonferensie op Gobabis gesê die wet het tans ’n gebrek aan deursigtigheid en benodig dringende hervorming. Dit het vroeëre opmerkings van die destydse waarnemende minister van visserye, Albert Kawana, weerspieël, wat aangedui het dat die wet gewysig moet word in die lig van die Fishrot-skandaal. In Desember 2022 het sy opvolger, die voormalige minister van visserye, Derek Klazen, egter gesê dit is nie nodig om die wetgewing te wysig nie.Twee maande gelede het ’n plaaslike dagblad berig Klazen en sy voormalige persoonlike assistent, Leevy Lee Abrahams, het bewerings van korrupsie in die kwotatoewysingstelsel ontken. Die direkteur van die African Labour & Human Rights Center, August Maletsky, het glo op sosiale media beweer Abrahams het betalings van visregtehouers aangevra in ruil vir toegang tot mariene hulpbronne.Klazen het bevestig hy is bewus van die aantygings.“Ek is ook bewus van dieselfde bewerings teen myself en talle personeellede van die ministerie van visserye en mariene hulpbronne, nie net onlangs nie, maar hierdie bewerings is deel van ons daaglikse lewens,” het hy gesê.– nikanor@nmh-hub.com.na

Visbedryf: Minister vra vir 'deeglike oudit'

Kommentaar

Republikein 2025-05-14

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Visbedryf: Minister vra vir 'deeglike oudit'

Kommentaar

Republikein 2025-05-14

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

MELD AAN

Advertensie