Grondbesit: Werksgeleenthede bo politieke gewin

Grondbesit alleen is nie ’n towerstaf nie en die herskommeling van titels waarborg nie produktiwiteit of inkomste nie. “Wat werklik uitset dryf, is die beskikbaarheid van water, infrastruktuur, voorligtingsdienste, biosekuriteit, finansies en marktoegang.” Die Vereniging vir Ekonomiese Beleidsnavorsing (Epra) maan, met verwysing na die nuwe grondwetsontwerp se verbod op buitelandse eienaarskap van kommersiële grond, “dit verwar simboliek met oplossings”. “Die bindende beperking in Namibië is werkloosheid. Die sentrale toets vir enige beleid moet dus wees of dit formele indiensneming en ondernemingsvorming binne die volgende verkiesingsiklus uitbrei. Dis hierdie toets wat die grondwetsontwerp dop,” lui die indiepteverslag van 60 bladsye wat deur verskeie kenners in regte, ekonomie, sake-, risiko- en finansiële bestuur oor die verbod op buitelandse eienaarskap saamgestel is. Terselfdertyd moet die regering sy fokus rig op produktiwiteit waar armoede leef, maan Epra.“Van deurslaggewende belang is dat die regering hom ook moet verbind tot die meet van dit wat saak maak.” Die verslag beklemtoon bewysgerigte en rasionale beleidskeuses en nie emosionele retoriek gebaseer op politieke voordeel nie, sal bepaal of grond produktiewe kapitaal of net nog ’n politieke brandpunt word. Epra sê die algehele verbod teiken die bate eerder as hoe dit doeltreffend gefinansier en bestuur en met markte verbind moet word. “Dié benadering onderdruk belegging terwyl dit weinig doen om opbrengste, lone of werksgeleenthede te verseker,” lui die verslag. Die verslag beklemtoon Namibië het belegging en nie onsekerheid nodig nie, met duidelike betwisbare kapitaalreëls en oop, mededingende markte. Epra sê die buitelandse aandeel van landbougrond is klein en deur alle buitelandse transaksies te straf sal buitensporige koste vir waardekettings en werksgeleenthede inhou. “Welvaart word gebou, nie verorden nie. Veilige regte, navorsing, logistiek, finansies en vaardighede dryf moderne landbousukses, nie filters vir nasionaliteit nie.” Die vereniging stel voor alle algemene nasionaliteitsgebaseerde verbodbepalings word uit die wetsontwerp verwyder en dat objektiewe goedkeuringskriteria, sperdatums en appèlregte in ’n sistemiese kode georganiseer word. Nog ’n voorstel is geteikende veiligheidsmaatreëls, met ministeriële toestemming wat net vir uitsonderlike gevalle behou word en deur deursigtige toetse en skriftelike redes te gebruik. Veiligheidsmaatreëls moet ook in plek wees om teen die oorname van die “elite” te waak, met eiendomsreg wat die eerste stap moet wees in byvoorbeeld kommunale gebiede om krediet en belegging op die plase te kan ontsluit.Die verslag stel ook neutrale aansporings soos die toepassing van billike grondwaardebelasting en boetes vir onbenutte grond voor op alle grondeienaars ongeag stam, politieke affiliasie, geslag of ras. “Finansier diegene wat prakties vorder deur grondbelasting te gebruik om te help met uitbreidings, water, paaie en dieregesondheid.” Epra plaas ook klem op verantwoordbaarheid deur middel van data deur uitkomste in die openbaar te volg en vinnig aan te pas deur te dupliseer wat werk en dit te stop wat nie werk nie. Die regering moet gevolglik deursigtige reëls, mededinging en om oop kaarte te speel bo diskresie, kwotas en ’n totale verbod kies, stel Epra voor.“Dit moet werkskepping en verbetering in produktiwiteit kies bo wette wat vir politieke gewin uitgevaardig word. “Dis hoe ons ekonomiese groei skep. Dis hoe ons meer werk in die private sektor skep. Dis hoe ons grond in verbeterde lewensbestaan en ’n waardige bestaan vir alle Namibiërs omskep,” het die vereniging beklemtoon.– henriette@republikein.com.na

Grondbesit: Werksgeleenthede bo politieke gewin

Kommentaar

Republikein 2025-11-27

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Grondbesit: Werksgeleenthede bo politieke gewin

Kommentaar

Republikein 2025-11-27

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Intekening vereis om toegang tot inhoud te kry. ×

MELD AAN

Advertensie

Intekening vereis om toegang tot inhoud te kry.