Dis dalk waarom Ithete die trekpas gekry het
Geen konsultasie met Upstream Petroleum
’n Hoogs vertroulike memorandum van die Upstream Petroleum-eenheid in die president se private kantoor kan die rede wees waarom die voormalige adjunk- eerste minister en minister van nywerheidsontwikkeling, myne en energie, Natangwe Ithete, Sondag afgedank is.
In die dokument, gedateer 22 Julie 2025 en gerig aan president Netumbo Nandi-Ndaitwah, word dit beskryf as “’n saak van ernstige regulatoriese kommer’ oor die derde hernuwing van die petroleum-eksplorasielisensie (PEL) 37 wat aan Paragon Oil & Gas Ltd toegestaan is.
Die memo beskryf hoe Paragon Oil & Gas, voorheen ’n plaaslike vennoot van Tullow Oil PLC, sy regte op PEL 37 in 2021 verloor het nadat hulle na bewering nie gereageer het op ’n amptelike kennisgewing van die ministerie nie.
“Aan die einde van sy tweede hernuwingstydperk op 27 Maart 2021 het Tullow sy belang prysgegee en nie ’n derde hernuwing aangevra nie,” lui die memo.
“Paragon het nie binne die vasgestelde tydsraamwerk gereageer nie en die lisensie is wettiglik gekanselleer.”
Tullow Oil, wat PEL 37 sedert 2013 aflandig in die Walviskom bedryf het, het Namibië in Maart 2021 verlaat nadat die tweede hernuwingsfase voltooi is.
Die maatskappy het besluit om nie verdere eksplorasie voort te sit nie ná die nie-kommersiële resultate van die 2018 Cormorant-1-boorgat slegs spore van koolwaterstowwe teëgekom het. Met die boorgat wat nie as lewensvatbaar vir ontwikkeling geag is nie, het Tullow formeel sy Namibiese bates prysgegee en uit die land onttrek.
HERNUWING VAN LISENSIES
Paragon Oil & Gas het in die prentjie gekom as Tullow Oil se plaaslike Namibiese vennoot op PEL 37.
Ingevolge Namibië se petroleumregulasies word buitelandse operateurs soos Tullow vereis om saam met ’n maatskappy in plaaslike besit te werk. In hierdie geval het Paragon Oil & Gas Ltd – ’n filiaal van Paragon Investment Holdings, onder voorsitterskap van sakeman Desmond Amunyela – ’n minderheidsbelang in die lisensie gehad deur ’n gesamentlike ondernemingstruktuur.
Toe Tullow sy belang in Maart 2021 prysgegee het ná die nie-kommersiële resultate van die Cormorant-1-eksplorasieboorgat, het Paragon die oorblywende lisensiehouer geword. Volgens die memo het die ministerie Paragon amptelik genooi om binne 30 dae aan te dui of hy van voorneme is om operateurskap te aanvaar of die lisensie op sy eie te hernu.
Volgens regeringsrekords en die memo van die president se kantoor van Julie 2025 het Paragon egter versuim om binne die voorgeskrewe tydperk te reageer, wat daartoe gelei het dat die lisensie outomaties gekanselleer is ingevolge die Wet op Petroleumeksplorasie en -Produksie van 1991.
Paragon het daarna tussen 2021 en 2024 verskeie onsuksesvolle appèlaansoeke ingedien om die lisensie te hernu, met die argument dat hy steeds ’n oorblywende belang gehad het. Elke appèl is skriftelik deur die ministerie op regsgronde verwerp – glo tot Julie 2025, toe Ithete na bewering ’n derde hernuwing van PEL 37 goedgekeur het, wat effektief ’n lisensie hernu het wat vir meer as twee jaar verval het, volgens die memo.
REGSGRONDE
Daardie besluit – geneem sonder om Upstream Petroleum volgens die memo te raadpleeg – het na bewering die regulatoriese waarskuwing in die vertroulike memo veroorsaak, wat later Nandi-Ndaitwah bereik het en sedertdien verbind word aan Ithete se ontslag.
Volgens die memo het Paragon “verskeie benaderings tot die ministerie gemaak om die herstel van die vervalde lisensie” te versoek, wat almal deur die ministerie onder die destydse minister Tom Alweendo, “konsekwent skriftelik verwerp” is, met verwysing na die wet en die afwesigheid van enige regsgronde vir hernuwing.
Die memo lui egter dat Paragon op 25 Junie 2025 die saak aan Ithete voorgelê het.
“Ten spyte van die voorheen gevestigde regsposisie en herhaalde verwerpings, het die minister die verlenging tot ’n derde hernuwing op 2 Julie 2025 goedgekeur, wat effektief ’n lisensie hernu het wat meer as twee jaar gelede verval het,” lui die memo.
Die dokument het gewaarsku dat die besluit geneem is “sonder vooraf konsultasie met Upstream Petroleum in die kantoor van die president”, die liggaam wat gemagtig is om beleids- en regulatoriese samehang in Namibië se petroleumsektor te verseker.
‘SKEP PRESEDENT’
Die memo skets verskeie implikasies van die besluit: “Daar is ander maatskappye met vervalde lisensies onder soortgelyke omstandighede wat nie verlengings toegestaan is nie. Hierdie besluit skep ’n presedent wat as arbitrêr of begunstiging beskou kan word.”
Die memo het ook gewaarsku dat “die gebrek aan konsultasie en minagting van vorige regsbesluite die beginsels van billikheid, behoorlike proses en institusionele konsekwentheid ondermyn”.
Die dokument het aanbeveel dat “die verlenging wat aan Paragon Oil & Gas Ltd vir PEL 37 toegestaan is, herroep word, aangesien dit gevestigde regsprosesse en ’n regulatoriese presedent oortree”.
Dit het verder aanbeveel dat “’n formele hersiening van die besluitnemingsproses van stapel gestuur word om aanspreeklikheid te verseker en herhaling te voorkom” en dat die kantoor van die president sy “verbintenis tot deursigtigheid, konsekwentheid en institusionele koördinering van bestuur in Upstream Petroleum” herbevestig.
Die memo sluit af met die versekering wat aan die president gegee is dat “ons tot u eksellensie se beskikking bly vir enige verdere verduideliking of leiding wat oor hierdie saak benodig word”.
SKIELIKE TREKPAS
Nandi-Ndaitwah het Ithete op Sondag 26 Oktober uit die kabinet ontslaan sonder om ’n openbare verduideliking te gee.
In ’n gesprek Maandag met personeel van die ministerie het sy egter erken dat sy opgetree het nadat sy ontdek het dat Ithete hernuwings vir ’n petroleum-eksplorasielisensie wat reeds verval het, onderteken het.
“Ek het vir die minister gesê: ‘Laat ek eers verstaan – daar moet geen hernuwing wees nie, daar moet geen olieblokke gegee word nie, tensy ons mekaar raadpleeg’,” het Nandi-Ndaitwah gesê.
Die presidensie het geen amptelike verklaring uitgereik in reaksie op die inhoud van die Julie-memo nie.
Amunyela het egter Sondag aan Network Media Hub (NMH) gesê dit is “nuus vir hom” dat Ithete se lot te wyte is aan Paragon se lisensie. Hy het gesê die lisensie is in 2011 uitgereik en is verskeie kere deur die ministerie hernu “in ooreenstemming met die lisensievoorwaardes”. Hy het ook Dinsdag aan ’n dagblad gesê dat hy nie bewus is van enige moratorium op hernuwings nie en bygevoeg: “Ons voldoen sedert 2021 aan die vereistes.”
Toe Alweendo Woensdag vir kommentaar genader is, het hy geweier om oor die saak te praat.
– [email protected]
In die dokument, gedateer 22 Julie 2025 en gerig aan president Netumbo Nandi-Ndaitwah, word dit beskryf as “’n saak van ernstige regulatoriese kommer’ oor die derde hernuwing van die petroleum-eksplorasielisensie (PEL) 37 wat aan Paragon Oil & Gas Ltd toegestaan is.
Die memo beskryf hoe Paragon Oil & Gas, voorheen ’n plaaslike vennoot van Tullow Oil PLC, sy regte op PEL 37 in 2021 verloor het nadat hulle na bewering nie gereageer het op ’n amptelike kennisgewing van die ministerie nie.
“Aan die einde van sy tweede hernuwingstydperk op 27 Maart 2021 het Tullow sy belang prysgegee en nie ’n derde hernuwing aangevra nie,” lui die memo.
“Paragon het nie binne die vasgestelde tydsraamwerk gereageer nie en die lisensie is wettiglik gekanselleer.”
Tullow Oil, wat PEL 37 sedert 2013 aflandig in die Walviskom bedryf het, het Namibië in Maart 2021 verlaat nadat die tweede hernuwingsfase voltooi is.
Die maatskappy het besluit om nie verdere eksplorasie voort te sit nie ná die nie-kommersiële resultate van die 2018 Cormorant-1-boorgat slegs spore van koolwaterstowwe teëgekom het. Met die boorgat wat nie as lewensvatbaar vir ontwikkeling geag is nie, het Tullow formeel sy Namibiese bates prysgegee en uit die land onttrek.
HERNUWING VAN LISENSIES
Paragon Oil & Gas het in die prentjie gekom as Tullow Oil se plaaslike Namibiese vennoot op PEL 37.
Ingevolge Namibië se petroleumregulasies word buitelandse operateurs soos Tullow vereis om saam met ’n maatskappy in plaaslike besit te werk. In hierdie geval het Paragon Oil & Gas Ltd – ’n filiaal van Paragon Investment Holdings, onder voorsitterskap van sakeman Desmond Amunyela – ’n minderheidsbelang in die lisensie gehad deur ’n gesamentlike ondernemingstruktuur.
Toe Tullow sy belang in Maart 2021 prysgegee het ná die nie-kommersiële resultate van die Cormorant-1-eksplorasieboorgat, het Paragon die oorblywende lisensiehouer geword. Volgens die memo het die ministerie Paragon amptelik genooi om binne 30 dae aan te dui of hy van voorneme is om operateurskap te aanvaar of die lisensie op sy eie te hernu.
Volgens regeringsrekords en die memo van die president se kantoor van Julie 2025 het Paragon egter versuim om binne die voorgeskrewe tydperk te reageer, wat daartoe gelei het dat die lisensie outomaties gekanselleer is ingevolge die Wet op Petroleumeksplorasie en -Produksie van 1991.
Paragon het daarna tussen 2021 en 2024 verskeie onsuksesvolle appèlaansoeke ingedien om die lisensie te hernu, met die argument dat hy steeds ’n oorblywende belang gehad het. Elke appèl is skriftelik deur die ministerie op regsgronde verwerp – glo tot Julie 2025, toe Ithete na bewering ’n derde hernuwing van PEL 37 goedgekeur het, wat effektief ’n lisensie hernu het wat vir meer as twee jaar verval het, volgens die memo.
REGSGRONDE
Daardie besluit – geneem sonder om Upstream Petroleum volgens die memo te raadpleeg – het na bewering die regulatoriese waarskuwing in die vertroulike memo veroorsaak, wat later Nandi-Ndaitwah bereik het en sedertdien verbind word aan Ithete se ontslag.
Volgens die memo het Paragon “verskeie benaderings tot die ministerie gemaak om die herstel van die vervalde lisensie” te versoek, wat almal deur die ministerie onder die destydse minister Tom Alweendo, “konsekwent skriftelik verwerp” is, met verwysing na die wet en die afwesigheid van enige regsgronde vir hernuwing.
Die memo lui egter dat Paragon op 25 Junie 2025 die saak aan Ithete voorgelê het.
“Ten spyte van die voorheen gevestigde regsposisie en herhaalde verwerpings, het die minister die verlenging tot ’n derde hernuwing op 2 Julie 2025 goedgekeur, wat effektief ’n lisensie hernu het wat meer as twee jaar gelede verval het,” lui die memo.
Die dokument het gewaarsku dat die besluit geneem is “sonder vooraf konsultasie met Upstream Petroleum in die kantoor van die president”, die liggaam wat gemagtig is om beleids- en regulatoriese samehang in Namibië se petroleumsektor te verseker.
‘SKEP PRESEDENT’
Die memo skets verskeie implikasies van die besluit: “Daar is ander maatskappye met vervalde lisensies onder soortgelyke omstandighede wat nie verlengings toegestaan is nie. Hierdie besluit skep ’n presedent wat as arbitrêr of begunstiging beskou kan word.”
Die memo het ook gewaarsku dat “die gebrek aan konsultasie en minagting van vorige regsbesluite die beginsels van billikheid, behoorlike proses en institusionele konsekwentheid ondermyn”.
Die dokument het aanbeveel dat “die verlenging wat aan Paragon Oil & Gas Ltd vir PEL 37 toegestaan is, herroep word, aangesien dit gevestigde regsprosesse en ’n regulatoriese presedent oortree”.
Dit het verder aanbeveel dat “’n formele hersiening van die besluitnemingsproses van stapel gestuur word om aanspreeklikheid te verseker en herhaling te voorkom” en dat die kantoor van die president sy “verbintenis tot deursigtigheid, konsekwentheid en institusionele koördinering van bestuur in Upstream Petroleum” herbevestig.
Die memo sluit af met die versekering wat aan die president gegee is dat “ons tot u eksellensie se beskikking bly vir enige verdere verduideliking of leiding wat oor hierdie saak benodig word”.
SKIELIKE TREKPAS
Nandi-Ndaitwah het Ithete op Sondag 26 Oktober uit die kabinet ontslaan sonder om ’n openbare verduideliking te gee.
In ’n gesprek Maandag met personeel van die ministerie het sy egter erken dat sy opgetree het nadat sy ontdek het dat Ithete hernuwings vir ’n petroleum-eksplorasielisensie wat reeds verval het, onderteken het.
“Ek het vir die minister gesê: ‘Laat ek eers verstaan – daar moet geen hernuwing wees nie, daar moet geen olieblokke gegee word nie, tensy ons mekaar raadpleeg’,” het Nandi-Ndaitwah gesê.
Die presidensie het geen amptelike verklaring uitgereik in reaksie op die inhoud van die Julie-memo nie.
Amunyela het egter Sondag aan Network Media Hub (NMH) gesê dit is “nuus vir hom” dat Ithete se lot te wyte is aan Paragon se lisensie. Hy het gesê die lisensie is in 2011 uitgereik en is verskeie kere deur die ministerie hernu “in ooreenstemming met die lisensievoorwaardes”. Hy het ook Dinsdag aan ’n dagblad gesê dat hy nie bewus is van enige moratorium op hernuwings nie en bygevoeg: “Ons voldoen sedert 2021 aan die vereistes.”
Toe Alweendo Woensdag vir kommentaar genader is, het hy geweier om oor die saak te praat.
– [email protected]
Kommentaar
Republikein
Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie