Begroting ‘blote lugkastele’

Sosioëkonomiese kwessies moet eerste aandag geniet
In beginsel handhaaf die nasionale begroting bloot die huidige status quo.
Henriette Lamprecht
Die nasionale begroting misluk om direk en voldoende die toenemende armoede en werkloosheid in die land te takel, met ’n duidelike afwesigheid vir die ontwikkeling van vaardighede en toegang tot lenings.

Só het mnr. McHenry Venaani van die Popular Democratic Movement (PDM) in die parlement gereageer op die nasionale begroting wat die minister van finansies, mnr. Iipumbu Shiimi ter tafel gelê het en wat gemik is op die Namibiese jeug tussen die ouderdomme van 15 en 31 jaar. Venaani het die begroting as “blote lugkastele” beskryf, met die ministerie van sport, jeug en nasionale diens wat ’n skamele N$330 miljoen gekry het teenoor die ministerie van verdediging en veteranesake se N$871 miljoen wat dié ministerie die derde grootste begunstigde maak.

Volgens hom moet die sosioëkonomiese kwessies wat inwoners teister, heel eerste aandag geniet

“In beginsel dien die begroting bloot om die huidige toestand (status quo) te handhaaf.”

Hy het verwys na stygende ongelykheid en ekonomiese verval wat die afgelope twee jaar versleg het.

“Die verwagting was dat hy ’n besliste pad na fiskale dissipline en ekonomiese groei sou voorsien, maar hy het ’n versigte benadering verkies.”

Venaani het na die land se skuld verwys wat aanhou styg, met rente- en afbetalings wat N$9,2 miljard of 15,4% van die beraamde inkomste verteenwoordig. Lenings van beide plaaslike en buitelandse bronne gaan staatskuld tot N$140,3 miljard of 71% van die land se bruto binnelandse produk (BBP) verhoog.

“Die minister het Namibië ’n leen-ekonomie gemaak en weerspreek maatreëls wat in 2016 ingestel is om die tekort te verminder en skuldvlakke te stabiliseer.”

Die PDM het Shiimi se aankondiging verwelkom dat NamRA ’n gewysigde elektroniese liasseerstelsel vir belastingverligting vir die volgende 12 maande gaan instel.

Venaani sê die regering se mislukking om ’n duidelike pad vir die betrokkenheid van die private sektor by staatsbeheerde entiteite uit te stip, hou ’n finansiële risiko tot die fiskus in.

Met verwysing na die ministerie van onderwys se porsie van N$14,1 miljard van die begroting, het hy gesê die toekenning van onvoldoende fondse vir die ontwikkelingsbegroting het bygedrae tot die lae onderhoud van infrastruktuur, terwyl stygende leerlinggetalle die finansiering van onderwys se herhaalde koste nog moeiliker maak.

“Die antwoord is nie om geld in ’n stelsel te stort wat nie werk en net ’n paar bevoordeel nie. Die hele stelsel moet hervorm word.”

Intussen het mnr. Bernardus Swartbooi van die Landless People's Movement die begroting as “swak” beskryf wat baie min beteken vir die bou van ’n sterk en vooruitstrewende samelewing.

“Wanneer gaan die histories benadeelde man en vrou, toegedraai in vryheid en demokrasie as ’n bewys van historiese en glorieryke sukses, ooit ’n ordentlike lewe in ’n post-koloniale Namibië lei,” het Swartbooi in sy reaksie op die begroting gevra.

Volgens hom wil dit voorkom asof die enigste verspreiding van rykdom wat gesien kan word, ’n korrupte netwerk van die elite is wat die staat vir hul eie ekonomiese bemagtigingsagenda gekaap het.

“Onder sulke omstandighede het burgers nooit toegang tot geleenthede om ’n ander en beter lewe vir hul kinders te bou nie.”

Swartbooi sê die staat het voldoende hulpbronne om ’n nuwe klimaat vir besigheid en bemagtiging te skep, maar het “klaaglik misluk en daar is geen kans dat daar skielik ’n verandering in optrede en denke sal wees nie.”

Hy het weer die LPM se pleit herhaal vir die ontwikkeling van landbou vir groter ekonomiese groei.

“Teen die huidige begrotingskoers is dit vir die meeste Namibiërs net ’n droom. Baie gaan aanhou met honger en wanvoeding saamleef. Nie veel word aan die landelike ekonomie deur middel van ingrypingstrategieë gedoen wat bekostigbare kapitaal insluit om voedselproduksie te versnel nie.”

Volgens hom sou die LPM die finansiering van die ekonomiese sektor tot ten minste 35% van die begrotingstoekenning verhoog het, sodat produktiewe sektore van die ekonomie die nodige ondersteuning kan kry om groei aan te wakker. – [email protected]

Kommentaar

Republikein 2024-05-13

Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Premier League: Manchester United 0 vs 1 Arsenal | Nottingham Forest 2 vs 3 Chelsea | Newcastle 1 vs 1 Brighton | Wolves 1 vs 3 Crystal Palace | Everton 1 vs 0 Sheffield United | West Ham 3 vs 1 Luton Town | Bournemouth 1 vs 2 Brentford | Tottenham Hotspur 2 vs 1 Burnley | Fulham 0 vs 4 Manchester City LaLiga: Real Betis 3 vs 2 Almería | Valencia 0 vs 0 Rayo Vallecano | Atletico Madrid 1 vs 0 Celta Vigo | Cadiz 1 vs 0 Getafe | Athletic Club 2 vs 2 Osasuna | Granada 0 vs 4 Real Madrid | Villarreal 3 vs 2 Sevilla | Mallorca 1 vs 0 Las Palmas | Deportivo Alaves 2 vs 2 Girona SerieA: Atalanta 2 vs 1 AS Roma | Juventus 1 vs 1 Salernitana | Genoa 2 vs 1 Sassuolo | Hellas Verona 1 vs 2 Torino | SS Lazio 2 vs 0 Empoli | AC Milan 5 vs 1 Cagliari | Napoli 0 vs 2 Bologna | Frosinone 0 vs 5 Inter Milan European Championships Qualifying: West Bromwich Albion 0 vs 0 Southampton | Norwich City 0 vs 0 Leeds United English Championship: West Bromwich Albion 0 vs 0 Southampton | Norwich City 0 vs 0 Leeds United Katima Mulilo: 16° | 32° Rundu: 16° | 32° Eenhana: 15° | 34° Oshakati: 17° | 33° Ruacana: 18° | 33° Tsumeb: 16° | 30° Otjiwarongo: 14° | 29° Omaruru: 16° | 30° Windhoek: 13° | 26° Gobabis: 14° | 26° Henties Bay: 15° | 26° Wind speed: 20km/h, Wind direction: S, Low tide: 12:49, High tide: 06:50, Low Tide: 01:42, High tide: 19:35 Swakopmund: 15° | 19° Wind speed: 20km/h, Wind direction: SW, Low tide: 12:47, High tide: 06:48, Low Tide: 01:40, High tide: 19:33 Walvis Bay: 15° | 29° Wind speed: 26km/h, Wind direction: SW, Low tide: 12:47, High tide: 06:47, Low Tide: 01:40, High tide: 19:32 Rehoboth: 15° | 28° Mariental: 17° | 30° Keetmanshoop: 21° | 31° Aranos: 17° | 29° Lüderitz: 14° | 27° Ariamsvlei: 20° | 32° Oranjemund: 13° | 28° Luanda: 25° | 27° Gaborone: 15° | 26° Lubumbashi: 14° | 28° Mbabane: 13° | 21° Maseru: 8° | 23° Antananarivo: 14° | 22° Lilongwe: 15° | 27° Maputo: 18° | 26° Windhoek: 13° | 26° Cape Town: 17° | 24° Durban: 17° | 25° Johannesburg: 14° | 21° Dar es Salaam: 24° | 31° Lusaka: 16° | 27° Harare: 13° | 25° Currency: GBP to NAD 22.98 | EUR to NAD 19.78 | CNY to NAD 2.53 | USD to NAD 18.34 | DZD to NAD 0.14 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.31 | EGP to NAD 0.38 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.68 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.57 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.22 | USD to DZD 133.96 | USD to AOA 834.06 | USD to BWP 13.6 | USD to EGP 47 | USD to KES 130.23 | USD to NGN 1439.8 | USD to ZAR 18.34 | USD to ZMW 25.5 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 78464.25 Up +1.19% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1754.6 Up +1.22% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13527.01 Up +0.36% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 25155.92 Down -3.26% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 337.49/OZ DOWN -0.0097 | Copper US$ 4.71/lb UP +2.27% | Zinc US$ 3 009.60/T UP 1.8% | Brent Crude Oil US$ 83.63/BBP UP +0.74% | Platinum US$ 999.14/OZ UP +0.60% Sport results: Premier League: Manchester United 0 vs 1 Arsenal | Nottingham Forest 2 vs 3 Chelsea | Newcastle 1 vs 1 Brighton | Wolves 1 vs 3 Crystal Palace | Everton 1 vs 0 Sheffield United | West Ham 3 vs 1 Luton Town | Bournemouth 1 vs 2 Brentford | Tottenham Hotspur 2 vs 1 Burnley | Fulham 0 vs 4 Manchester City LaLiga: Real Betis 3 vs 2 Almería | Valencia 0 vs 0 Rayo Vallecano | Atletico Madrid 1 vs 0 Celta Vigo | Cadiz 1 vs 0 Getafe | Athletic Club 2 vs 2 Osasuna | Granada 0 vs 4 Real Madrid | Villarreal 3 vs 2 Sevilla | Mallorca 1 vs 0 Las Palmas | Deportivo Alaves 2 vs 2 Girona SerieA: Atalanta 2 vs 1 AS Roma | Juventus 1 vs 1 Salernitana | Genoa 2 vs 1 Sassuolo | Hellas Verona 1 vs 2 Torino | SS Lazio 2 vs 0 Empoli | AC Milan 5 vs 1 Cagliari | Napoli 0 vs 2 Bologna | Frosinone 0 vs 5 Inter Milan European Championships Qualifying: West Bromwich Albion 0 vs 0 Southampton | Norwich City 0 vs 0 Leeds United English Championship: West Bromwich Albion 0 vs 0 Southampton | Norwich City 0 vs 0 Leeds United Weather: Katima Mulilo: 16° | 32° Rundu: 16° | 32° Eenhana: 15° | 34° Oshakati: 17° | 33° Ruacana: 18° | 33° Tsumeb: 16° | 30° Otjiwarongo: 14° | 29° Omaruru: 16° | 30° Windhoek: 13° | 26° Gobabis: 14° | 26° Henties Bay: 15° | 26° Wind speed: 20km/h, Wind direction: S, Low tide: 12:49, High tide: 06:50, Low Tide: 01:42, High tide: 19:35 Swakopmund: 15° | 19° Wind speed: 20km/h, Wind direction: SW, Low tide: 12:47, High tide: 06:48, Low Tide: 01:40, High tide: 19:33 Walvis Bay: 15° | 29° Wind speed: 26km/h, Wind direction: SW, Low tide: 12:47, High tide: 06:47, Low Tide: 01:40, High tide: 19:32 Rehoboth: 15° | 28° Mariental: 17° | 30° Keetmanshoop: 21° | 31° Aranos: 17° | 29° Lüderitz: 14° | 27° Ariamsvlei: 20° | 32° Oranjemund: 13° | 28° Luanda: 25° | 27° Gaborone: 15° | 26° Lubumbashi: 14° | 28° Mbabane: 13° | 21° Maseru: 8° | 23° Antananarivo: 14° | 22° Lilongwe: 15° | 27° Maputo: 18° | 26° Windhoek: 13° | 26° Cape Town: 17° | 24° Durban: 17° | 25° Johannesburg: 14° | 21° Dar es Salaam: 24° | 31° Lusaka: 16° | 27° Harare: 13° | 25° Economic Indicators: Currency: GBP to NAD 22.98 | EUR to NAD 19.78 | CNY to NAD 2.53 | USD to NAD 18.34 | DZD to NAD 0.14 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.31 | EGP to NAD 0.38 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.68 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.57 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.22 | USD to DZD 133.96 | USD to AOA 834.06 | USD to BWP 13.6 | USD to EGP 47 | USD to KES 130.23 | USD to NGN 1439.8 | USD to ZAR 18.34 | USD to ZMW 25.5 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 78464.25 Up +1.19% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1754.6 Up +1.22% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13527.01 Up +0.36% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 25155.92 Down -3.26% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 337.49/OZ DOWN -0.0097 | Copper US$ 4.71/lb UP +2.27% | Zinc US$ 3 009.60/T UP 1.8% | Brent Crude Oil US$ 83.63/BBP UP +0.74% | Platinum US$ 999.14/OZ UP +0.60%